Antarktiese Sirkel

Die Antarktiese Sirkel is die suidelikste van die vyf groot breedtegraadsirkels soos aangedui op kaarte van die Aarde. Die streek suid van hierdie sirkel is bekend as Antarktika en die gebied net noord daarvan as die Suidelike Gematigde Sone. Suid van die Antarktiese Sirkel is die son minstens een keer per jaar 24 aaneenlopende ure bo die horison (en dus sigbaar om middernag) en minstens een keer per jaar 24 aaneenlopende ure ten minste gedeeltelik onder die horison (en dus nie in die dag ten volle sigbaar nie); dit geld ook vir die ekwivalente poolsirkel in die Noordelike Halfrond, die Arktiese Sirkel.

Kaart van Antarktika met die Antarktiese Sirkel in blou

Die Antarktiese Sirkel het nie ’n vaste posisie nie; van 10 September 2018 af loop dit 66°33'47.3" suid van die ewenaar.[1] Sy breedtegraad hang af van die Aarde se ashelling, wat wissel binne 'n marge van 2° oor 'n tydperk van 40 000 jaar vanweë getykragte wat deur die maan se wentelbaan veroorsaak word.[2] Gevolglik dryf die Antarktiese Sirkel tans suidwaarts teen 'n spoed van sowat 15 meter per jaar.

Middernagson en die poolnag

wysig
 
Verhouding van die Aarde se aksiale kantel (ε) tot die tropiese en poolsirkels

Die Antarktiese Sirkel is die noordelikste breedtegraad in die Suidelike Halfrond waar die son 24 uur lank voortdurend bo of gedeeltelik onder die horison kan bly. As gevolg daarvan is die son minstens een keer per jaar om middernag sigbaar vanaf enige plek in die Antarktiese Sirkel en minstens een keer per jaar om twaalfuur die middag net gedeeltelik sigbaar.[3]

Menslike bewoning

wysig
 
'n Ysberg naby die Antarktiese Sirkel noord van Detaille-eiland

Daar is geen permanente mensebevolking suid van die Antarktiese Sirkel nie, maar verskeie Antarktiese navorsingstasies word deur verskeie nasies se spanne wetenskaplikes bewoon wat op 'n seisoenale basis roteer. In vorige eeue was daar 'n paar semi-permanente walvisjagstasies op die vasteland en 'n paar walvisjagters het vir 'n jaar of meer daar gewoon. Minstens drie kinders is op Antarktika gebore, maar in stasies noord van die Antarktiese Sirkel.

Geografie

wysig

Die Antarktiese Sirkel is ongeveer 17 662 km lank.[4] Die gebied suid van die sirkel is ongeveer 20 000 000 km 2 en dek ongeveer 4% van die Aarde se oppervlak.[5] Die kontinent Antarktika dek groot dele van die gebied binne die Antarktiese Sirkel.

Sien ook

wysig

Verwysings

wysig
  1. "Obliquity of the Ecliptic (Eps Mean)" (in Engels). Neoprogrammics.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Februarie 2020. Besoek op 13 Mei 2014.
  2. Berger, A.L. (1976). "Obliquity and Precession for the Last 5000000 Years". Astronomy and Astrophysics. 51: 127–135.
  3. Burn, Chris. The Polar Night (PDF). The Aurora Research Institute. Besoek op 28 September 2015.
  4. BBC-webtuiste. Besoek op 3 Januarie 2016
  5. Marsh, William M. (2012). Physical Geography: Great Systems and Global Environments. Cambridge University Press. p. 24. ISBN 978-0-521-76428-5.

Eksterne skakels

wysig