Wikipedia

Anton van Niekerk

Suid-Afrikaanse filosoof

Anton Albert van Niekerk (gebore 4 Desember 1953) is 'n Suid-Afrikaanse filosoof.

Lewe

wysig

Van Niekerk is op 4 Desember 1953 te Brits in die destydse Transvaal gebore. Sy gesin verhuis in 1960 na Knysna, waar hy sy laerskooljare deurbring. Hy matrikuleer in 1971 aan die Paul Roos-Gimnasium op Stellenbosch.[1] Hy verwerf die grade BA (1974), BA Honneurs (Filosofie)(Maart 1976), MA (Filosofie) (1980), BTh (1978) en Lisensiaat in Teologie (1979) almal cum laude aan die Universiteit Stellenbosch. Hy behaal ook die graad DPhil (Filosofie) in 1983. Sy MA-tesis se titel is: Die Grense van die Kritiese Rede: 'n Kritiese Ondersoek van die Rasionaliteitsmodel van die Kritiese Rasionaliste, en sy doktorale verhandeling se titel is: Analogie en Teologie: 'n Krities-wysgerige Ondersoek van die Funksie van Analogie-teorieë omtrent Teologiese Taalgebruik. Hy behaal albei hierdie grade onder die studieleiding van prof. Hennie Rossouw.

In 1980 verwerf hy, onder andere na aanleiding van sy MA-tesis, die Kanseliersmedalje van die Universiteit Stellenbosch as die beste finalejaarstduent aan die universiteit.[2] Hy word in 1980 aangestel as lektor in Filosofie aan die Universiteit Stellenbosch, word bevorder tot senior lektor in 1985 en tot professor in 1989. Hy bring die Sentrum vir Toegepaste Etiek tot stand in 1990 en dien sedertdien ook as Direkteur van hierdie Sentrum, asook as Hoof van die Eenheid vir Bio-etiek in hierdie sentrum. Hy dien vanaf 1990 tot 2001, en weer vanaf 2006 tot 2013 as Voorsitter van die Departement Filosofie aan die US. Hy is in 2014 aangestel as een van ‘n geselekteerde groep uitgelese (“distinguished”) professore aan die Universiteit Stellenbosch.[3] Hy is die skrywer van 18 boeke, 140 vaktydskrifartikels en boekhoofstukke en ongeveer 180 populêre artikels. Hy is ook die promotor van 21 voltooide doktorale proefskrifte en 72 magistertesisse.

Werk

wysig

Van Niekerk se navorsingsvelde is veral die bio-etiek, godsdiensfilosofie en filosofie van die menswetenskappe (met klem op die hermeneutiese benadering). Hy is een van die pioniers van die vestiging van bio-etiek as 'n akademiese dissipline in Suid-Afrika.[4] In 1996 is hy grootliks verantwoordelik vir die instelling van 'n MPhil-graad in Toegepaste Etiek aan die US - die bekendste program van sy soort in Suid-Afrika.[5] Hy is sedert sy jong dae as dosent 'n skerp kritikus van die apartheidsbedeling in Suid-Afrika, en neem oor 'n wye front deel aan die openbare politieke en intellektuele debat.[6] Hy is in 2011 in sy kantoor aangerand deur 'n verteenwoordiger van 'n regs-reaksionêre beweging wat, na eie erkenning, die artikel van Van Niekerk wat opspraak verwek het, nie gelees het nie. Die persoon is skuldig bevind aan aanranding en gevonnis, en die saak het wye (ook internasionale) mediabelangstelling uitgelok.[7]

Van Niekerk is in 1995 bekroon met die Stalsprys vir Filosofie van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns.[8] Hy was van 1989 tot 2000 redakteur van die geakkrediteerde South African Journal of Philosophy.[9] Hy dien vanaf 2003 tot 2007 as Senaatsverteenwoordiger in die Raad van die US, en dien ook in hierdie tyd as voorsitter van die US se Taalkomitee - 'n posisie wat meegebring het dat hy 'n prominente rol in die Stellenbosse taaldebat moes speel.[10] Hy was vanaf 2007 tot 2012 'n direkteur van die International Association of Bioethics. Hy was ook een van die stigterslede van die Ethics Institute of South Africa (EthicsSA), dien sedert 2000 in die direksie van laasgenoemde, en sedert 2003 as voorsitter van die direksie. Van Niekerk dien vanaf 2001 tot 2013 in die Etiekkomitee van die Suid-Afrikaanse Mediese Navorsingsraad. Hy is sedert 2009 as die voorsitter van die US Senaat se Navorsingsetiekkomitee. Hy is in 2013 deur die Minister van Gesondheid aangestel as lid van die National Health Research Ethics Council (NHREC), die hoogste beleidmakende liggaam oor navorsingsetiek in Suid-Afrika. Van Niekerk het 'n B2-gradering (onbetwiste internasionale erkenning) as navorser by die Nasionale Navorsingstigting, en was in 2011 en 2012 ook sameroeper van die NNS-paneel vir navorsingsgraderings in Filosofie en Politieke Wetenskap. Hy is ook 'n gelegitimeerde proponent van die NG Kerk.

Geselekteerde bibliografie

wysig
  • 1987. Moderne Politieke Ideologieë. (Redakteur saam met Willie Esterhuyse en Pierre du Toit). Johannesburg, Southern Books.
  • 1987. Staatsgesag en Burgerlike Ongehoorsaamheid (Mede-skrywer saam met Danie du Toit e.a.) Kaapstad: Lux Verbi.
  • 1988. Wat kom na apartheid? (Mede-redakteur en -skrywer saam met PR Nel en JP Landman). Johannesburg: Southern Books.
  • 1991. The Status of Prenatal Life. (Redakteur en mede-skrywer). Kaapstad: Lux Verbi.
  • 1991. Aids in Context: a South African Perspective. (Redakteur en mede-skrywer) Kaapstad: Lux Verbi.
  • 1992. Rasionaliteit en Relativisme. Pretoria: Raad vir Geesteswetenskaplike navorsing.
  • 1993. Health Care as Human Right. (Redakteur en mede-skrywer). Stellenbosch: Unit for Bioethics.
  • 1993. HW Rossouw: Universiteit, Wetenskap en Kultuur (Samesteller en inleier). Kaapstad: Tafelberg.
  • 1993. Intellektueel in Konteks: Opstelle vir Hennie Rossouw. Pretoria: Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing.
  • 1994. Tussen Wanhoop en Vreugde. Kaapstad: Lux Verbi.
  • 1994. Wysgerige Perspektiewe op die 20ste eeu. (Mede-skrywer met DFM Strauss e.a.). Bloemfontein: Tekskor.
  • 1996. Filosoof op die Markplein: Opstelle deur en vir Willie Esterhuyse. Kaapstad: Tafelberg.
  • 2005. Ethics and Aids in Africa: the Challenge to our Thinking. (Saam met Loretta Kopelman) Kaapstad, David Philip; in 2006 heruitgegee deur Left Coast Press, Walnut Creek, California).
  • 2005. Geloof sonder Sekerhede. Wellington: Lux Verbi.BM
  • 2014. Geloof sonder Sekerhede. Kaapstad: Lux Verbi, Tweede, hersiene uitgawe.

Verwysings

wysig
  1. ↑ Breuer, Rosemarie. "Anton van Niekerk". Stellenbosch Writers. Besoek op 27 Oktober 2017.
  2. ↑ Yearbook of Stellenbosch University, 2014, p. 11
  3. ↑ "Distinguished professors appointed". Stellenbosch University. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Augustus 2014. Besoek op 13 Augustus 2014.
  4. ↑ Van Niekerk, AA & Benatar, SR., "The social functions of bioethics in South Africa" (with SR Benatar) in Catherine Myser (ed.), Bioethics around the globe. Oxford: Oxford University Press, 2011: 134-151; Van Niekerk, AA., "South African Bioethics" in H ten Have & B Gordijn, Handbook of Global Bioethics, Amsterdam: Springer, 2013: 1475-1493.
  5. ↑ "Archived copy". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Augustus 2014. Besoek op 14 Augustus 2014.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)[dooie skakel]
  6. ↑ For a publication in which his views were argued, see Landman, JP, Nel, PR & Van Niekerk, AA: Wat kom na Apartheid?, Johannesburg: Southern Books, 1988, pp. 1-22; 85-96 [What comes after apartheid?]
  7. ↑ Jan Gerber (15 Julie 2011). "Right-wingers praise attack on prof". News24. Besoek op 13 Augustus 2014.
    - "Attack on Prof Anton van Niekerk reprehensible – Rector". News from Stellenbosch University. 14 Julie 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Augustus 2014. Besoek op 13 Augustus 2014.
  8. ↑ List of Stals prize winners, SA Academy for Science and Art
  9. ↑ All editions of the South African Journal of Philosophy from 1989 to 2000, i.e. volumes 7-19.
  10. ↑ David Beresford (13 November 2009). "Afrikaans 'in retreat' on campus". The Guardian Weekly. Besoek op 13 Augustus 2014.
    - For the story of Van Niekerk’s involvement in the language debate, see Van Niekerk AA, "Op soek na identiteit – Die taaldebat op Stellenbosch", in: H Ester, CN van der Merwe en E Mulder (reds.): Woordeloos tot verhaal: Trauma en narratief in Nederlands en Afrikaans, Stellenbosch: Sun Press, 2012: 215-229. [In search of identity in the aftermath of the trauma of the Stellenbosch language debate]. See also Kapp, P: Maties en Afrikaans (Pretoria: Protea Boekhuis, 2013), pp. 74, 121, 133, 151, 159, 179 and 208.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Anton_van_Niekerk&oldid=2690881"