Astrochemie

Die Astrochemie (of ook: kosmochemie) is dié tak van die chemie wat die chemiese prosesse in die universum bestudeer. Die vakgebied is sterk met die astrofisika en die kernchemie verbind.

'n Belangrike onderwerp is die nukleosintese: die vraag hoe die chemiese elemente gevorm word, hoe hulle oor die heelal verdeel is en wat hulle lot is as sy in planete, mane, komete, asteroïde en ander koue liggame saamkom.

Die bronne van inligting oor hierdie vrae het in die verlede altyd skaars gewees. Meteoriete word sedert lank gevind en ontleed, maar ontwikkelings in die astronomie, soos die spektroskopiese ontleding van elektromagnetiese straling en ontwikkelings in die ruimteverkenning soos die onbemande sendings na die planete, die komete en die asteroïde het hierdie vakgebied 'n belangrike hupstoot gegee.

Die ontstaan en verdeling van die elemente en hulle isotope het deur vooruitgang in die astrofisika onlangs baie duideliker geword. Die teenwoordigheid van elemente en isotope hier op Aarde verskil duidelik van die universum s'n. Dit hou verband met geologiese prosesse. Baie swaarder elemente soos platinum of goud het na die Aarde se kern afgesink toe ons planeet nog vloeibaar was. Baie radioaktiewe isotope wat se halfleeftyd kort is in vergelyk met die planeet se ouderdom het hier uitgesterf. Maar hulle word in die sterre en hulle supernova's vandag nog gevorm.

Daar word egter ook organiese molekules waargeneem in meteoriete soos benseen, tolueen, vetsure, tiofeen en aminosure soos prolien, glisien of alanien en selfs ander boustowwe van die aardse lewe soos adenien en guanien. Op hemelliggame soos Mars, Seres, Enseladus of Pluto heers baie lae temperature en dit beteken dat hulle chemiese prosesse ook baie kan verskil met wat ons op aarde aantref. Dit beteken 'n groter aandag vir kriochemie: die studie van prosesse teen lae temperature.