Baileybrug

'n Baileybrug is 'n militêre hulpbrug waarby die monteerbeginsel van die meccanostel gebruik word. Dit bestaan uit eenvoudige reeds klaar gekonstrueerde standaardonderdele van staal, waarvan die grootste deur ses mans gedra kan word. Die brug, wat in 1940 deur sir Donald Coleman Bailey ontwerp is, het veral in die Tweede Wêreldoorlog 'n reuse rol in die Geallieerde opmarse in Europa en die Verre Ooste gespeel, en is veral deur die Suid-Afrikaanse Geniekorps in Italië met groot vrug gebruik. Dit word ook in enkele gevalle by padbou in vredestyd gebruik.

M10 tank ry oor 'n baileybrug

Gebruik

Die baileybrug is veral gebruik om infanterie, pantservoertuie en artillerie- eenhede in staat te stel om byvoorbeeld 'n rivier oor te steek, en daar is in die Tweede Wêreldoorlog duisende van dié brûe deur die Geallieerdes gebou.

Samestelling

Die brug is saamgestel uit afsonderlike tralielêerpanele en ander verwisselbare onderdele wat vinnig inmekaargesit kan word om brûe van verskillende lengtes en dravermoë te bou. Elk van die panele is 3 m lank en 1,5 m hoog en het aan elk van die vier hoeke enkel- of dubbeloë wat met behulp van penne aan mekaar gekoppel kan word. Afhangende van die vraggewig of die afstand wat oorgespan moet word, kan die panele in een, twee of drie lae op mekaar of langs mekaar gelê word. So kan die dravermoë van 10 tot 100 ton wissel en die breedte van 10 tot 70 m. Die twee hoof balke word deur dwarsbalke verbind wat op hulle beurt op die onderste panele rus. Op hierdie dwarsbalke rus daar weer ander balke wat ʼn raamwerk vorm. Op die raamwerk word die brugoppervlak, wat gewoonlik uit hout bestaan, aangebring. Latere ontwikkelings het dit ook moontlik gemaak om teer-of metaaloppervlakke op die brug aan te bring.

Aanleg van 'n baileybrug

By die normale toepassing is dit dikwels nie eers nodig om meganiese hulpmiddels te gebruik nie. Wanneer ʼn brug sonder tussenpilare oor ʼn rivier opgerig word, word die brug op die een oewer gemonteer en dan stadig op rollaers oorgeskuif na die ander kant. Die brug is dan voorsien van ʼn ‘neus’ wat, wanneer dit die ander oewer bereik, verder oorgestoot word en as basis vir die res van die monteerwerk gebruik word.

Wanneer ʼn brug van langer as 1000 m gebou moet word, word pontons gebruik. In so ʼn geval word die verskillende dele met skarniere aan mekaar geheg.

Baileybrug in Sint-Laureins

Suid-Afrika

Een van die grootste baileybrûe wat deur Suid-Afrikaanse troepe in oorlogtyd gebou is, was die brug van 90 m lank oor die Arnorivier, by Empoli. Dit is in September 1944 deur troepe van die 8e, 12e en 42e Veldeskadron gebou.

Hul voortreflikste prestasie was egter die Springbokbrug oor die Po-rivier net ‘n paar dae voor die beëindiging van die oorlog in Europa. Die brug, wat versterk was, was 303 m lank.

Bronnelys

• Wêreldspektrum, Volume 2, bl.143-144, ISBN 0908409419