Boeliery
'n Boeliery is skade wat iemand anders doelbewus aangedoen word deur 'n boelie, of bullebak. Dit kan gebeur deur die ander persoon te dreig of seer te maak.[1] Boelies, veral op skool, teiken meestal kinders wat blyk om weerloos te wees of wat sensitief is vir persoonlike aanvalle.[2] Die invloed van boeliery kan fisiek sowel as sielkundig wees, waarvan laasgenoemde meestal langdurig kan wees.[3]
_in_March_5,_2007.jpg)
Vorme van boeliery
wysigFisiese boeliery
wysigHierdie vorm van boeliery is onder meer: stamp, wurg, slaan, of om 'n slagoffer te dreig met fisiese aanranding.[1] Wanneer 'n persoon geslaan of geskop word, het dit nie net 'n negatiewe invloed op die slagoffer nie, maar ook op die getuies.[4]
Emosionele boeliery
wysigHierdie vorm van boeliery is onder meer: om skinderstories te versprei, af te pers, of om valse berigte oor 'n persoon te versprei.[1] Emosionele boeliery is ingewikkeld om te verstaan en die moeilikste vorm van boelie om te identifiseer. Hierdie gedrag vernietig emosies soos tevredenheid, vertroue en waardigheid om plek te maak vir angs, vrees en onsekerheid.[5]
Verbale boeliery
wysigHierdie vorm van boeliery is onder meer: om iemand te vloek, te verkleineer, rassistiese aanmerkings te maak, of om afbrekende boodskappe via 'n selfoon of e-pos te stuur.[1] Die uitwerking van verbale boeliery is soms baie subtiel. Oor lang tydperke breek dit 'n persoon se selfbeeld en selfvertroue af. Slagoffers glo nie meer in hulle eie vermoëns nie en is traag om uitdagings aan te pak.[6]
Nie-verbale boeliery
wysigHierdie vorm van boeliery is onder meer: om vir 'n persoon gesigte te trek, te gluur of beledigende tekens te wys.[1]
Kuber-boeliebakkery
wysig'n Kuberboelie is 'n persoon wat doelbewus 'n ander persoon teister deur van tegnologie gebruik te maak. Voorbeelde van sosiale media platforms wat kuberboelies gebruik is Facebook of Twitter. Dit kan ook deur e-posboodskappe gebeur. Kuberboeliery word veral gedefinieer as aanhoudende gedrag. Dié gedrag kan ernstige wetlike gevolge laat ontstaan, moontlik kan 'n oortreder selfs tronkstraf opgelê word.[7][8]
Verskillende tipes boelies
wysigDie aggressiewe boelie
wysigHierdie boelies is gewoonlik geweldadig en dominerend. Hulle het nie impulsbeheer nie en is onsensitief teenoor ander se gevoelens.[1]
Die angstige boeleie
wysigAngstige boelies het gewoonlik 'n lae selfbeeld en tree aggressief op. Hulle is ook afbrekend teenoor mense waarmee hulle nie 'n waardevolle verhouding het nie en is uitdagend teenoor ander boelies.[1]
Groepsaanhangers
wysigGroepsaanhangers is gewoonlik die boelie se volgelinge wat passief betrokke is wanneer die boelie aggressief optree. Hulle sluit meestal aan by die groep om 'n gevoel van sekuriteit te hê.[1]
Voorvalle in die media van boeliery in Suid-Afrikaanse skole (2015 – 2018)
wysigIn die media is daar talle voorbeelde van boeliery waar dit sy kop in Suid-Afrikaanse skole uitgesteek het.
- In Mei 2018 het 'n storie aan die lig gekom van 'n groep seuns wat in 2015 'n meisie van 'n ander skool op sosiale media gedreig en gevloek het. Die meisie is op die selfoonboodskapdiens WhatsApp deur 26 seuns op 'n groep bygevoeg waar sy die slagoffer van kuberboeliery geword het. Die slagoffer het 'n hofsaak aanhangig gemaak teen dié 26 skoolseuns.[9]
- In September 2017 het 'n 13-jarige seun van Benoni die opskrifte gehaal toe hy gesterf het ná beweerde aanslae wat boelies op hom gehad het. Louis de Jonge is onderskeidelik beseer toe 'n knie teen sy kop gestamp is en hy ook deur 'n sokkerbal op die kop getref is.[10]
- 'n Skokkende video het in Maart 2017 op sosiale media versprei, wat wys hoe 'n hoërskoolleerder van die Wes-Kaap 'n ander leerder met 'n baksteen gooi.[11]
- In September 2015 neem 14 laerskoolseuns deel aan 'n video waarin 'n leerder aangerand word. Die leerders lag en maak aanmerkings terwyl die slagoffer huil en bloei.[12] 'n Paar maande vroeër in Februarie 2015, is twee meisies van KwaZulu-Natal geskors na die verspreiding van 'n video waarin die twee 'n ander meisie by die skool skop en slaan.
Die uitwerking van boeliery
wysig'n Kind wat op skool 'n slagoffer van boeliery is, sal sekere tekens begin toon. boeliery het fisiese-, emosionele- en sosiale gevolge vir die slagoffer.[1] Dit is moontlik dat hy of sy nagmerries begin kry of sukkel met slapeloosheid en weier om te eet. Sommige kinders weier om skool toe te gaan en te sosialiseer. Kinders se akademiese prestasie begin ook drasties af te neem. Daar is selfs kinders wat sukkel met depressie en selfmoordgedagtes.[13] Boelies sal as volwassenes hulle huweliksmaats of kinders mishandel. Hulle sukkel om vriendskappe te onderhou en maak hulle in sommige gevalle ook skuldig aan dwelmmisbruik, alkoholmisbruik of ander kriminele dade.[1]
Verwysings
wysig- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 Louw, D; Louw A. 2013. Die ontwikkeling van kind en adolessent. Tweede druk. Universiteit van die Vrystaat
- ↑ Putter, J. 2014. Wenplan vir jou kind se lewe. Vereeniging: Christelike uitgewersmaatskappy.
- ↑ Huddleston, B. 2016. Digital Cocaine. Vereeniging: Christian Art Publishers
- ↑ (en) http://www.bullyingstatistics.org/content/physical-bullying.html
- ↑ (en) http://www.the-positive-parenting-centre.com/emotional-bullying.html
- ↑ (en) https://novakdjokovicfoundation.org/verbal-bullying-in-schools/
- ↑ (en) https://www.stopbullying.gov/cyberbullying/what-is-it/index.html
- ↑ (en) https://cyberbullying.org/what-is-cyberbullying
- ↑ (af) https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/jong-mans-3-jaar-na-skoolvoorval-hof-toe-gesleep/
- ↑ (af) https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/oorsaak-van-boelie-slagoffer-se-dood-bekend/
- ↑ (af) https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/video-skool-reageer-na-baksteen-voorval/
- ↑ (af) https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/skokvideo-van-boelie-aanval-by-jhb-skool/
- ↑ (af) https://solidariteit.co.za/boelies-die-skool/ Geargiveer 2 Mei 2020 op Wayback Machine
Eksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Boeliery.
