Benoni
Benoni is 'n dorp aan die Oos-Rand in die Gautengprovinsie, Suid-Afrika. Dit is sedert 2000 deel van die Ekurhuleni Metropolitaanse Munisipaliteit.
Benoni | |
|---|---|
 Lugfoto van Benoni se sakekern | |
  Benoni Benoni se ligging in Gauteng | |
| Koördinate: 26°11′18″S 28°19′14″O / 26.18833°S 28.32056°OKoördinate: 26°11′18″S 28°19′14″O / 26.18833°S 28.32056°O | |
| Land |  Suid-Afrika |
| Provinsie | Gauteng |
| Munisipaliteit | Ekurhuleni |
| Stigting | 1881 |
| Oppervlak | |
| • Totaal | 175,55 km2 (67,78 vk. myl) |
| Hoogte | 1 645 m (5 397 ft) |
| Bevolking (2011)[1] | |
| • Totaal | 158 777 |
| • Digtheid | 904/km2 (2 340/vk. myl) |
| Rasverdeling (2011) | |
| • Wit mense | 38,1% |
| • Indiërs/Asiërs | 13,9% |
| • Bruin mense | 2,1% |
| • Swart mense | 45,2% |
| • Ander | 0,8% |
| Taal (2011) | |
| • Engels | 41,0% |
| • Afrikaans | 19,3% |
| • Zoeloe | 17,1% |
| • Noord-Sotho | 5,3% |
| • Ander | 17,3% |
| Poskode (strate) | 1501 |
| Poskode (posbusse) | 1500 |
| Skakelkode | 010 |
Geskiedenis wysig
Die naam Benoni het ontstaan toe die landmetergeneraal, Johan Rissik, dit in 1881 moeilik gevind het om titelaktes aan al die onopgeëiste staatsgrond toe te ken. Hy het die area Benoni na Ben-Oni (seun van my smart) genoem, die naam wat Ragel aan haar seun gegee het voordat Jakob dit na haar dood na Benjamin verander het, volgens die Bybelse boek Genesis.
Goud is in September 1887 ontdek en die Chimesmyn is gestig deur immigrante uit Cornwall. Die dorpie was vroeër as "Little Cornwall" bekend. Sir George Farrar, wat die voorsitter van 'n mynmaatskappy was, het dit op hom geneem om die vinniggroeiende myndorp in 1904 te begin verfraai. Mynwater is gekanaliseer na 'n vleiland, en so is reservoirs geskep wat van visse voorsien is. Dié reservoirs bestaan nog – vele mere waarin visgevang word, op bootjies gevaar word, en waar mense ontspan. Duisende bome is ook geplant in die nuwe buurte en munisipale status is in 1907 toegeken.
In 1922 het die Randse Opstand of die 1922-staking uitgebreek in die myne op die Witwatersrand en duisende blanke mynwerkers het begin staak. Die staking is gedeeltelik gelei deur die Suid-Afrikaanse Kommunisteparty. Benoni is as een van die mynwerkers se hoofkwartiere gebruik en daar was heelwat gevegte in die omgewing. By die Benoni Museum kan meer van dié deel van die dorp se geskiedenis te wete gekom word.
Tydens die Krieketwêreldbeker 2003 is twee wedstryde in Benoni se Willowmoore-park beklink.
Benoni vandag wysig
Goud het met die verloop van tyd minder belangrik geword. Besigheid is vandag meer gefokus op industrieë en dienslewering, eerder as mynbou, en die dorp bedien ook ander nabygeleë dorpe soos Brakpan, Springs en Nigel. Besoekers aan die dorp kan die plaaslike museum besoek, asook die vele mere, die Lakeside Winkelsentrum (gebou in die vorm van 'n Mississippi-stoomboot langs een van die mere) of die Northmead Square. Naby die Northmead Square is die bekende Hasiepark waar hase en ander klein diere aangehou word.
Joodse gemeenskap wysig
- Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Jode in Benoni.
Benoni aan die Oos-Rand was een van die vroegste Joodse gemeenskappe en het mettertyd ontwikkel tot een die grootste in die land. Die stad het gegroei van ’n myndorpie tot ’n vername sentrum. Die Joodse gemeenskap was lewenskragtig en het ’n belangrike bydrae gelewer tot Benoni se handel en nywerheid.
Jode het vanaf kort ná die stigting van Benoni in 1881 hier gewoon en het daadwerklik tot die plek se groei bygedra. Die eerste Jode het as handelaars hierheen gekom. Dié wat uit Engeland of van die Kaap af gekom het, was dikwels beter opgevoed en meer welgesteld as dié wat uit Litaue geïmmigreer het. Die opgevoede Jode kon onderhandel met die mynbeamptes, wat hulle toegelaat het om mynkonsessiewinkels te begin, aangesien die beamptes neergesien het op handel dryf met swart mense. Namate hul ondernemings gegroei het, kon die Jode bekostig om familielede uit Litaue te laat kom om hulle in hul winkels by te staan.
Die eerste Joodse huwelik in Benoni is in Desember 1897 tussen Max Ginsberg en Annie Levy voltrek. Op die gebied van die onderwys is ’n hoogtepunt bereik met die stigting van die Hillel Jewish Day School in 1967. Die skool het in die 1980's gesluit namate die Joodse bevolking óf Johannesburg toe verhuis het óf geëmigreer het. ’n Besonderse aspek van die Joodse gemeenskap van Benoni was die Verenigde Hebreeuse Instellings van Benoni, wat in 1924 gestig is en vandag nog bestaan. In dié opsig was Benoni ’n voorbeeld vir ander dorpe aan die Oos-Rand en elders.
Jode het ’n aktiewe aandeel in die burgerlike sake van die dorp gehad en die gemeenskap het vyf burgemeesters opgelewer: S. Grolman, I. Kuper, M. Nestadt, A. Potash en A.Ritz. Op vermaakgebied het Issy Goodman en sy niggies Ethel en Zelma Londen die Oos-Rande Teaterklub bestuur wat in 1944 gestig is.
Die Oos-Randse Ortodokse Joodse Raad is in 1979 gestig om die aktiwiteite van die Hebreeuse Gemeentes van Benoni, Boksburg, Brakpan, Delmas, Edenvale, Germiston, Kempton Park en Springs te koördineer.[2]
Noemenswaardige boorlinge wysig
Die Oscar-bekroonde aktrise Charlize Theron is een van die bekende persone wat in Benoni grootgeword het. Ook Springbokrugbyspeler Bryan Habana het in Benoni grootgeword.
Sien ook wysig
Verwysings wysig
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 "Hoofplek Benoni". Sensus 2011.
- ↑ (en) Jewish Digital Archive Project Geargiveer 28 November 2017 op Wayback Machine. URL besoek op 12 November 2017.
Eksterne skakels wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Benoni.- (en) Toerisme-inligting oor Benoni op Wikivoyage
