Bulimie is 'n eetsteuring wat deur ooreetepisodes gevolg deur suiweringsgedrag gekenmerk word. Gedurende so 'n episode word groot hoeveelhede kos in 'n kort tydjie geëet. Suiwering of purgering verwys na pogings om van daardie kos ontslae te raak. Die meeste mense met bulimie het 'n normale gewig.[1] Bulimie word dikwels met ander geestesteurings soos depressie, angs en probleme met dwelms of drank geassosieer.[2] Daar is ook 'n hoër risiko vir selfmoord en selfbesering.[3]

Bulimie
Klassifikasie en eksterne bronne
Verlies van emalje aan die binnekant van die boonste voortande as gevolg van bulimie
Verlies van emalje aan die binnekant van die boonste voortande as gevolg van bulimie
ICD-10 F50.2
ICD-9 307.51
OMIM 607499
DiseasesDB 1770
MedlinePlus   000341
eMedicine emerg/810med/255
MeSH D052018
Mediese waarskuwing

Tekens en simptome

wysig
 
Bulimie se uitwerking op die liggaam
 
Die wegvreting van die onderste tande wat deur bulimie veroorsaak word. Die boonste tande is met porseleinkrone herstel.[4]

Bulimie behels gewoonlik 'n haastige en onbeheerste eetepisode wat gewoonlik gestaak word wanneer 'n persoon deur iemand onderbreek word of maagpyn ervaar, gevolg deur selfveroorsaakte braking of ander vorms van suiwering. Hierdie siklus kan verskeie kere per week of, in meer ernstige gevalle, per dag herhaal word[5] en kan die direkte oorsaak wees van onder andere:

  • Chroniese gastro-refluks nadat daar geëet is
  • Dehidrasie en hipokalemie weens die verlies aan nierkalium as gevolg van alkalose en gereelde braking[6]
  • Elektrolietwanbalans wat tot abnormale hartritmes, hartverlamming en selfs die dood kan lei
  • Esofagitis of inflammasie van die esofagus
  • Mallory-Weiss-sindroom
  • Mondtrauma waar die herhaaldelike insteek van vingers of ander voorwerpe laserasies in die mond of keel veroorsaak
  • Verdikte vel op kneukels
  • Erge tanderosie
  • Geswolle speekselkliere[7][8]
  • Konstante braking kan tot gastro-esofageale refluks lei[9]
  • Gastroparesis of vertraagde maaglediging
  • Hardlywigheid
  • Maagsere
  • Onvrugbaarheid
  • Vergrote kliere in die nek, onder die kaak
  • Konstante gewigskommelings is algemeen

Hieronder is enkele van die baie tekens wat daarop kan dui dat 'n persoon bulimie het:[10]

  • fiksasie op die hoeveelheid kalorieë wat ingeneem word
  • fiksasie op en obsessiewe bewustheid van gewig
  • lae selfbeeld
  • lae bloeddruk
  • ongereelde menstruasiesiklus
  • konstante besoeke aan die badkamer
  • depressie
  • gereelde eetsessies waar abnormaal groot porsies kos geëet word[11]

Soortgelyk aan baie psigiatriese siektes kan delusies voorkom, saam met ander tekens en simptome wat valse idees by die persoon laat ontstaan wat nie normaalweg deur ander aanvaar word nie.[12]

Mensie met bulimie kan ook in so 'n mate oefen dat ander aktiwiteite nagelaat word.[12]

Verwante steurings

wysig

Affektiewe steurings soos depressie of algemene angssteuring is meer geneig om by persone met bulimie as by nie-bulimiese mense voor te kom: In 'n Columbia University-studie van vroulike bulimielyers by die Psigiatriese Instituut van die staat New York is daar in 1985 bevind dat 70% op een of ander tydstip aan depressie gely het (in teenstelling met 25,8% van volwasse vroue in 'n kontrolesteekproef uit die algemene bevolking). By 'n totaal van 88% van die vroue is affektiewe steurings op een of ander tydstip in hulle lewe gediagnoseer.[13] Sommige anoreksielyers openbaar episodes van bulimiese neigings deur suiwering (óf deur selfveroorsaakte braking óf lakseermiddels) as 'n manier om vinnig van kos ontslae te raak.[14]

Diagnose

wysig

Die aanvang van bulimie is dikwels gedurende adolessensie, tussen die ouderdom van 13 en 20 jaar, en in baie gevalle het persone voorheen aan vetsug gely. Dit gebeur dikwels dat lyers as volwassenes weer in episodiese ooreet-en-suiwering verval, selfs ná aanvanklike suksesvolle behandeling en remissie.[15] Bulimie kan tot 1% van jong vroue affekteer, en 10 jaar vanaf diagnose sal die helfte volkome herstel, 'n derde gedeeltelik, en 10–20% sal steeds simptome hê.[16]

Kriteria

wysig

Anders as anorexia nervosa is dit soms moeilik om bulimie te bespeur, aangesien lyers geneig is om gemiddeld, of effens oor- of ondergewig te wees. Baie persone met bulimie kan ook opvallend ongebalanseerde eet- en oefenpatrone volg sonder om aan al die diagnostiese kriteria vir bulimie te voldoen.[17] Die diagnostiese kriteria wat deur die DSM-5 gebruik word, sluit herhaalde ooreetepisodes in, gevolg deur kompenserende gedrag waar oormatige of onvanpaste maatreëls gebruik word om gewigstoename te voorkom.[18] Die diagnose vereis ook dat die ooreet-en-suiweringsepisodes minstens een maal 'n week vir 'n tydperk van drie maande plaasvind.[19] Gereelde suiwering of purgering is 'n algemene eienskap van ernstiger gevalle van bulimie.[20]

Oorsake

wysig

Biologies

wysig

Net soos by anorexia nervosa is daar bewyse van genetiese vatbaarheid wat tot die aanvang van hierdie eetsteuring bydra.[21] Daar is bevind dat abnormale vlakke van baie hormone, veral serotonien, ook vir sommige ongebalanseerde eetgewoontes verantwoordelik kan wees. Brein-afgeleide neurotrofiese faktor (BANF) word tans as 'n moontlike meganisme ondersoek.[22][23]

Daar is getuienis dat geslagshormone 'n invloed op vroue se aptyt en eetgewoontes asook die aanvang van bulimie kan hê. Studies toon dat vroue met 'n androgeen-oormaat en polisistiese ovariële sindroom 'n wangereguleerde aptyt het, gepaardgaande met koolhidrate en vette. Hierdie wanregulering van aptyt word ook by vroue met bulimie gesien. Daar is bewyse dat daar 'n verband tussen polimorfisme in die ERβ (estrogeenreseptor β) en bulimie is, wat op 'n korrelasie tussen geslagshormone en bulimie dui.[24]

Alhoewel daar al vergelykings tussen bulimie en dwelmverslawing getref is, bestaan daar slegs beperkte empiriese ondersteuning vir hierdie karakterisering.[25]

Om op dieet te gaan, 'n algemene gedragspatroon by persone met bulimie, word met laer plasmatriptofaanvlakke geassosieer.[citation needed] 'n Afname in triptopaanvlakke in die brein, en dus die sintese van serotonien, sal bulimiese prikkels by bulimiese individue asook voormalige bulimielyers binne ure verhoog.[26][27]

Sosiaal

wysig

Media-uitbeeldings van 'n "ideale" liggaamsvorm word algemeen as 'n bydraende faktor van bulimie beskou.[12] In 'n studie van 15- tot 18-jarige skoolmeisies in Nadroga, Fiji, is daar bevind dat die selferkende voorkoms van purgering van 0% in 1995 ('n paar weke ná televisie se koms na die provinsie) tot 11,3% in 1998 gestyg het.[28] Verder is die selfmoordkoers onder mense met bulimie 7,5 maal hoër as in die algemene bevolking.[29]

In 'n poging om die oorsprong van bulimie in 'n kognitiewe konteks te ontsyfer, word Christopher Fairburn et al. se kognitiewe gedragsmodel dikwels as die goue standaard beskou. Fairburnt et al. voer aan dat 'n ekstreme beheptheid met gewig en vorm, gepaardgaande met 'n lae selfbeeld tot streng, rigiede en onbuigsame dieetvoorskrifte sal lei. Derhalwe sal dit onrealistiese, beperkende eetgewoontes tot gevolg hê wat uiteindelik tot 'n "misstap" sal lei waar individue 'n geringe oortreding van die streng en onbuigbare reëls begaan. Die kognitiewe distorsie weens digotomiese denke aktiveer die drang om te ooreet. Die ooreetepisode veroorsaak dan 'n gevoel van beheerverlies en lei daartoe dat die individu van die kos ontslae raak in 'n poging om die ooretery teë te werk.

Fairburn et al. se kognitiewe gedragsmodel is egter nie noodwendig op elke individu van toepassing nie en is beslis reduksionisties. Alle mense verskil en om so 'n komplekse gedragsvorm soos bulimie te neem en dieselfde teorie op almal toe te pas, is ongegrond. Fairburn et al. se model is uiteindelik meer beskrywend as verklarend aangesien dit nie noodwendig 'n verduideliking vir die ontstaan van bulimie verskaf nie.

Die korrelasie tussen seksuele misbruik en die ontwikkeling van bulimie word deur 'n aansienlike hoeveelheid literatuur gestaaf. Die gerapporteerde voorkomssyfer van ongewenste seksuele kontak is hoër onder persone met bulimie as anoreksie.[30]

Wanneer die etiologie van bulimie vanuit 'n sosiokulturele perspektief ondersoek word, word die "maer ideaal-internalisering" as 'n hoofoorsaak beskou. Die "maer ideaal-internalisering" is die mate waarin individue hulle by die samelewing se ideale van aantreklikheid aanpas. Mense wat ongemaklik met hulle liggame voel, kan aan liggaamsontevredenheid begin ly en 'n drang na maerwees ontwikkel. Hierdie kombinasie van liggaamsontevredenheid en 'n drang na maerwees lei tot streng diëte en negatiewe uitwerkings wat uiteindelik tot bulimiese simptome soos purgering of ooretery kan lei. Ooreetepisodes lei tot selfveragting, gevolg deur suiwering ten einde gewigstoename te voorkom.[31]

In 'n studie deur Thompson en Stice is die "maer ideaal-internalisering" as 'n faktor van bulimie ondersoek. Hulle navorsing het getoon dat dit nie soseer die maer ideaal is nie, maar eerder die selfassosiasie met persone met 'n sekere liggaamsmassa wat bepaal hoe iemand met bulimie voel. Persone wat met maer modelle assosieer, beleef byvoorbeeld positiewe emosies wanneer hulle maer modelle sien en mense wat hulleself as oorgewig beskou, ervaar negatiewe emosies wanneer hulle maer modelle sien. Interessant genoeg kan individue geleer word om met maerder persone te assosieer.[32]

Behandeling

wysig

Die twee vernaamste behandelings vir bulimie is psigofarmakologiese en psigososiale behandelings.[33]

Psigoterapie

wysig

Daar is verskeie ondersteunde psigososiale behandelings vir bulimie. Daar blyk egter min getuienis te wees ter ondersteuning van kognitiewe gedragsterapie (KGT) waar 'n persoon geleer word om outomatiese gedagtes te beveg en gedragseksperimente uit te voer (deur byvoorbeeld "verbode kossoorte" te eet).[34]

In KGT maak mense aantekeninge van die hoeveelheid kos wat hulle eet en periodes van braking ten einde emosionele skommelings wat tot gereelde bulimie-episodes lei, te identifiseer en te vermy.[35] Volgens Barker (2003) is daar bevind dat 40–60% van mense wat kognitiewe gedragsterapie ondergaan, simptoomvry word. Dis sukses van die terapie berus daarop dat alle partye saamwerk om hanteringstrategieë te ontwikkel, te bespreek en aan te teken. Hy beweer dat die bewusmaking van hulle gedrag mense sal motiveer om aan alternatiewe te dink.[36][37] Mense wat KGT ondergaan wat vroeë gedragsveranderinge toon, sal na alle waarskynlikheid op die lange duur die beste behandelingsuitkomste verkry.[38]

Maudsley-gesinsterapie wat aan die Maudsley Hospitaal in Londen vir die behandeling van anoreksie ontwikkel is, hou belofte vir die behandeling van bulimie in.[39]

Alhoewel KGT as meer koste-effektief beskou word en dit individue met bulimie in selfgeleide sorg bystaan, is gesinsgebaseerde terapie (GGT) soms meer effektief vir jonger adolessente wat meer ondersteuning en leiding van hulle gesinne benodig. Adolessente bevind hulle in 'n fase waar hulle breine steeds smeebaar is en geleidelik ontwikkel.[40] Jong adolessente is dus nie altyd bewus van die gevaar wat bulimie inhou nie, en gevolglik minder gemotiveerd om te verander.[41] Gesinsterapie kan families bemagtig deur hulle by die adolessent se voedselkeuses en gedrag te betrek. Hulle kan aanvanklik meer beheer van die situasie neem en die adolessent geleidelik meer outonoom laat word wanneer hy/sy gesonder eetgewoontes aangeleer het.[42]

Medikasie

wysig

Daar bestaan 'n moontlikheid dat antidepressante uit die selektiewe serotonienheropname-inhibitors (SSRI)-klas matige voordele inhou.[43]

Dit is nie bekend of die kombinasie van medikasie met berading uitkomste verbeter nie.

Alternatiewe medikasie

wysig

Sommige navorsers rapporteer dat positiewe resultate met hipnoterapie verkry is.[44]

Etimologie

wysig

Die term bulimie is afkomstig van die Griekse βουλιμία boulīmia, "rasende honger", 'n samestelling van βοῦς bous, "bees" en λιμός, līmos, "honger".[45] Die wetenskaplik naam vir die steuring kan letterlik as "senuweeagtige rasende honger" vertaal word.

Verwysings

wysig
  1. Bulik, CM; Marcus, MD; Zerwas, S; Levine, MD; La Via, M (Oktober 2012). "The changing "weightscape" of bulimia nervosa". The American Journal of Psychiatry. 169 (10): 1031–6. doi:10.1176/appi.ajp.2012.12010147. PMID 23032383.
  2. "Bulimia nervosa fact sheet". Office on Women's Health (in Engels). 16 Julie 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Maart 2016. Besoek op 27 Junie 2015.
  3. Smink, FR; van Hoeken, D; Hoek, HW (Augustus 2012). "Epidemiology of eating disorders: incidence, prevalence and mortality rates". Current psychiatry reports. 14 (4): 406–14. doi:10.1007/s11920-012-0282-y. PMC 3409365. PMID 22644309.
  4. Dorfman J, The Center for Special Dentistry Geargiveer 11 Februarie 2015 op Wayback Machine.
  5. "Bulimia Nervosa" (PDF). Let's Talk Facts. American Psychiatric Association: 1. 2005. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 19 Maart 2015. Besoek op 13 September 2013.
  6. Mehler, PS.; Crews, C.; Weiner, K. "Bulimia: medical complications". J Womens Health (Larchmt). 13 (6): 668–75. doi:10.1089/1540999041783127. PMID 15333281. {{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter: |month= (hulp)
  7. "Eating Disorders". Oral Health Topics A–Z (in Engels). American Dental Association. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 November 2015.
  8. Mcgilley BM, Pryor TL; Pryor (Junie 1998). "Assessment and Treatment of Bulimia Nervosa". American Family Physician. 57 (11): 2743–50. PMID 9636337.
  9. Mehler PS (2003). "Bulimia Nervosa". The New England Journal of Medicine. 349 (9): 875–81. doi:10.1056/NEJMcp022813. PMID 12944574.
  10. "Symptoms Of Bulimia Nervosa". Illawarra Mercury. 23 Februarie 2001.
  11. "Bulimia Nervosa". Proud2BME (in Engels). The National Eating Disorders Association. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 November 2017. Besoek op 5 Desember 2014.
  12. 12,0 12,1 12,2 Barker, P (2003). Psychiatric and Mental Health Nursing: The Craft of Caring. Great Britain: Arnold. ISBN 0-340-81026-2.
  13. Walsh BT, Roose SP, Glassman AH, Gladis M, Sadik C (1985). "Bulimia and depression". Psychosomatic Medicine. 47 (2): 123–31. doi:10.1097/00006842-198503000-00003. PMID 3863157.
  14. Carlson, N.R., et al. (2007).
  15. Shader, Richard I. (2004). Manual of Psychiatric Therapeutics. Hagerstwon, MD: Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 0-7817-4459-8.
  16. Hay PJ, Claudino AM; Claudino (2010). "Bulimia nervosa". Clinical Evidence. 2010: 1009. PMC 3275326. PMID 21418667.
  17. Walsh JM, Wheat ME, Freund K (2000). "Detection, evaluation, and treatment of eating disorders". Journal of General Internal Medicine. 15 (8): 577–90. doi:10.1046/j.1525-1497.2000.02439.x. PMC 1495575. PMID 10940151.
  18. American Psychiatric Association (2000). "Diagnostic criteria for 307.51 Bulimia Nervosa". Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (4th, text revision (DSM-IV-TR) uitg.). ISBN 0-89042-025-4. {{cite book}}: |access-date= requires |url= (hulp); |archive-url= requires |url= (hulp); Onbekende parameter |chapterurl= geïgnoreer (hulp)
  19. [Nolen-Hoeksema, S. (2013).”
  20. Nolan-Hoeksema, Susan (2014).
  21. "Biological Causes of Anorexia Nervosa and Bulimia Nervosa". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Mei 2016. Besoek op 4 Julie 2016.
  22. Ribasés M, Gratacòs M, Fernández-Aranda F, Bellodi L, Boni C, Anderluh M, Cavallini MC, Cellini E, Di Bella D, Erzegovesi S, Foulon C, Gabrovsek M, Gorwood P, Hebebrand J, Hinney A, Holliday J, Hu X, Karwautz A, Kipman A, Komel R, Nacmias B, Remschmidt H, Ricca V, Sorbi S, Wagner G, Treasure J, Collier DA, Estivill X (2004). "Association of BDNF with anorexia, bulimia and age of onset of weight loss in six European populations". Human Molecular Genetics. 13 (12): 1205–1212. doi:10.1093/hmg/ddh137. PMID 15115760.
  23. Wonderlich, Stephen; Mitchell, James E.; de Zwaan, Martina; Steiger, Howard, reds. (2008). "1". Annual Review of Eating Disorders – part 2. Radcliffe Publishing. pp. 14–15. ISBN 978-1-84619-244-9.
  24. Hirschberg AL (2012). "Sex hormones, appetite and eating behaviour in women". Maturitas. 71 (3): 248–56. doi:10.1016/j.maturitas.2011.12.016. PMID 22281161.
  25. Broft A, Shingleton R, Kaufman J, Liu F, Kumar D, Slifstein M, Abi-Dargham A, Schebendach J, Van Heertum R, Attia E, Martinez D, Walsh BT (Julie 2012). "Striatal dopamine in bulimia nervosa: A pet imaging study". The International Journal of Eating Disorders. 45 (5): 648–656. doi:10.1002/eat.20984. PMC 3640453. PMID 22331810.
  26. Smith KA, Fairburn CG, Cowen PJ (1999). "Symptomatic Relapse in Bulimia Nervosa Following Acute Tryptophan Depletion". Archives of General Psychiatry. 56 (2): 171–6. doi:10.1001/archpsyc.56.2.171. PMID 10025442.
  27. Weltzin TE, Fernstrom MH, Fernstrom JD, Neuberger SK, Kaye WH (1995). "Acute tryptophan depletion and increased food intake and irritability in bulimia nervosa". The American Journal of Psychiatry. 152 (11): 1668–71. PMID 7485633.
  28. Becker AE, Burwell RA, Gilman SE, Herzog DB, Hamburg P (2002). "Eating behaviours and attitudes following prolonged exposure to television among ethnic Fijian adolescent girls". The British Journal of Psychiatry. 180 (6): 509–14. doi:10.1192/bjp.180.6.509. PMID 12042229.
  29. Nolen-Hoeksema, Susan (2014).
  30. Waller, G (1992). "Sexual abuse and the severity of bulimic symptoms". The British Journal of Psychiatry. 161: 90–3. doi:10.1192/bjp.161.1.90. PMID 1638336.
  31. Zieve, David. "Bulimia" (in Engels). PubMed Health. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Januarie 2014. Besoek op 18 April 2011.
  32. Papies EK, Nicolaije KA; Nicolaije (2012). "Inspiration or deflation? Feeling similar or dissimilar to slim and plus-size models affects self-evaluation of restrained eaters". Body Image. 9 (1): 76–85. doi:10.1016/j.bodyim.2011.08.004. PMID 21962524.
  33. Hoste RR, Labuschagne Z, Le Grange D (2012). "Adolescent Bulimia Nervosa". Current Psychiatry Reports. 14 (4): 391–7. doi:10.1007/s11920-012-0280-0. PMID 22614677.
  34. Hay, PP; Bacaltchuk, J; Stefano, S; Kashyap, P (7 Oktober 2009). "Psychological treatments for bulimia nervosa and binging". The Cochrane database of systematic reviews (4): CD000562. doi:10.1002/14651858.CD000562.pub3. PMID 19821271.
  35. Gelder, Michael Graham; Mayou, Richard; Geddes, John (2005). Psychiatry. ISBN 978-0-19-852863-0.
  36. Agras WS, Crow SJ, Halmi KA, Mitchell JE, Wilson GT, Kraemer HC (2000). "Outcome Predictors for the Cognitive Behavior Treatment of Bulimia Nervosa: Data from a Multisite Study". The American Journal of Psychiatry. 157 (8): 1302–8. doi:10.1176/appi.ajp.157.8.1302. PMID 10910795.
  37. Wilson GT, Loeb KL, Walsh BT, Labouvie E, Petkova E, Liu X, Waternaux C (1999). "Psychological versus pharmacological treatments of bulimia nervosa: Predictors and processes of change". Journal of Consulting and Clinical Psychology. 67 (4): 451–9. doi:10.1037/0022-006X.67.4.451. PMID 10450615.
  38. Trunko ME, Rockwell RE, Curry E, Runfola C, Kaye WH (2007). "Management of bulimia nervosa". Women's Health (London, England). 3 (2): 255–65. doi:10.2217/17455057.3.2.255. PMID 19803857.
  39. Lock J, le Grange D; Le Grange (2005). "Family-based treatment of eating disorders". The International Journal of Eating Disorders. 37: S64–7, discussion S87–9. doi:10.1002/eat.20122. PMID 15852323.
  40. Le Grange D, Lock J, Dymek M (2003). "Family-based therapy for adolescents with bulimia nervosa". American Journal of Psychotherapy. 57 (2): 237–51. PMID 12817553.
  41. Castro-Fornieles J, Bigorra A, Martinez-Mallen E, Gonzalez L, Moreno E, Font E, Toro J (2011). "Motivation to change in adolescents with bulimia nervosa mediates clinical change after treatment". European Eating Disorders Review : the Journal of the Eating Disorders Association. 19 (1): 46–54. doi:10.1002/erv.1045. PMID 20872926.
  42. Keel PK, Haedt A; Haedt (2008). "Evidence-Based Psychosocial Treatments for Eating Problems and Eating Disorders". Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology. 37 (1): 39–61. doi:10.1080/15374410701817832. PMID 18444053.
  43. McElroy, SL; Guerdjikova, AI; Mori, N; O'Melia, AM (Oktober 2012). "Current pharmacotherapy options for bulimia nervosa and binge eating disorder". Expert opinion on pharmacotherapy. 13 (14): 2015–26. doi:10.1517/14656566.2012.721781. PMID 22946772.
  44. Barabasz M (2007). "Efficacy of Hypnotherapy in the Treatment of Eating Disorders". The International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis. 55 (3): 318–35. doi:10.1080/00207140701338688. PMID 17558721.
  45. Douglas Harper (November 2001). "Online Etymology Dictionary: bulimia". Online Etymology Dictionary. Besoek op 6 April 2008.