Burgerygebaseerde eweknieproduksie

Burgerygebaseerde eweknieproduksie (Engels:commons-based peer production) is 'n term geskep deur Harvard Regsprofessor Yochai Benkler met die doel om 'n nuwe model van ekonomiese produksie te beskryf waarvolgens die kreatiewe energie van 'n groot groep individue gekoördineer word (gewoonlik met behulp van die internet) in omvangryke, betekenisvolle projekte, meestal sonder tradisionele hiërargiese organisasies of finansiële vergoeding.

Omskrywing van konsep

Die term word die eerste keer gebruik in Yochai Benkler se artikel Coase’s Penguin.

Die redes vir individue se deelname word as volg deur hom beskryf: "Mense neem deel in eweknieproduksie gemeenskappe vir 'n wye verskeidenheid van intrinsieke en selfbelange redes....basies, mense wat deelneem in eweknieproduksie gemeenskappe hou daarvan. Hulle voel passie oor hul spesifieke area van kundigheid en geniet die vooruitsig om iets nuut of beter te skep."

Hy vergelyk dit met firmaproduksie (waar 'n gesentraliseerde besluitnemingsproses besluit wat gedoen moet word en deur wie dit gedoen moet word) en markgebaseerde produksie (wanneer verskillende vergoedings van verskillende take dien as 'n aansporing vir enigeen wat belangstel om die werk te doen).

In 2006 het Benkler ook sy boek The Wealth of Networks gepubliseer, 'n boek wat voortbou op die konsep van burgery gebaseerde eweknieproduksie.

'n Ander definisie, deur Aaron Krowne (Free Software Magazine) lui dat burgery gebaseerde eweknieproduksie "verwys na enige gekoördineerde, (hoofsaaklik) internet-gebaseerde poging waarvolgens vrywilligers bydra tot 'n projek en waar daar 'n proses bestaan wat ten doel het om hul werk saam te voeg in die produksie van ’n gesamentlike intellektuele produk. Burgerygebaseerde eweknieproduksie sluit in verskillende tipes van intellektuele uitsette van sagteware tot biblioteke van kwantitatiewe data tot menslik leesbare dokumente (handboeke, boeke, ensiklopedieë, resensies, webjoernale, tydskrifte, en so meer)."

Voorbeelde

Voorbeelde van produkte geskep deur middel van burgerygebaseerde eweknieproduksie sluit in Linux, 'n rekenaarbedryfstelsel, Slashdot, 'n nuus en aankondiging webwerf; Kuro5hin, 'n besprekingswebwerf vir tegnologie en kultuur; Wikipedia, 'n aanlynensiklopedie; en Clickworkers, 'n gesamentlike wetenskaplike webwerf.

Gevolge

Verskeie onverwagte maar tog nie onvoorsiene gevolge sluit in:

• Na bestelling vervaardiging. Deur gebruik te maak van vry en oopbronsagteware kan klein groepe 'n groot projek aanpas na spesifieke behoeftes.
• Onsterflikheid. Wanneer 'n bronkode eers van kopiereg vrygestel word kan dit nie weer ongedaan gemaak word nie.
• Kruisbestuiwing. Kenners op 'n veld kan aan meer as een projek werk met geen negatiewe regsimplikasies nie.
• Tegnologiese opgradering. 'n Basis tegnologie gee aanleiding tot nuwe implementering van bestaande projekte.
• Tegnologie samevoeging: 'n Groep produkte is geneig om saam te span rondom 'n kern stel van tegnologie en by mekaar geïntegreer te word.

Verwante konsepte

Die gemak om deel te word, of 'n projek te verlaat, is soortgelyk aan ad hockrasies.

Die beginsel van burgerygebaseerde eweknieproduksie is soortgelyk aan kollektiewe uitvinding, 'n model van oop innovasie in die ekonomie, 'n term geskep deur Robert Allen.

Eksterne skakel

• Coase's Penguin Yochai Benkler se artikel waarin die term verduidelik word (Engels)