Biblioteek

'n Biblioteek is 'n georganiseerde versameling van inligtingshulpbronne, wat toeganklik gemaak word aan 'n vasgestelde gemeenskap vir verwysing of uitleen. Dit bied fisiese of digitale toegang tot materiaal, en kan in 'n fisiese gebou of kamer, òf 'n virtuele ruimte, òf albei wees.

Waardevolle boekdele in die Moskouse Nekrasof-biblioteek

Gepaste versierings by 'n stel trappe wat na Los Angeles se Sentrale Biblioteek lei

Biblioteek in die klooster Göttweig, Wachau, Oostenryk

'n Voorbeeld van 'n reisende of rondgaande biblioteek

'n Biblioteek se versameling items kan boeke, tydskrifte, koerante, manuskripte, films, kaarte, afdrukke en dokumente insluit. Mikrofilm, CD's, klankkassette, videobande, DVD's, Blu-ray-skywe, e-boeke, oudioboeke, databasisse en ander formate kan ook hier gestoor word.

Biblioteke kan wissel in grootte van 'n paar rakke met boeke, tot 'n paar miljoen items. In Latyn en Grieks, is die begrip van 'n boekrak verteenwoordig deur Bibliotheca en Bibliothēkē (Grieks: βιβλιοθήκη). Afgeleides van hierdie woord beteken biblioteek in meeste moderne tale, bv die Franse bibliothèque.

Funksies

'n Openbare biblioteek verskaf dienste aan die algemene publiek. Gewoonlik word meeste van sy boeke beskikbaar gestel vir uitleen. As 'n reël reik biblioteke kaarte uit aan lede van die gemeenskap wat boeke wil uitneem, om seker te maak dat die boeke weer in goeie toestand terugbesorg word aan die biblioteek. Menige openbare biblioteek dien ook as gemeenskapsorganisasie wat dienste verskaf aan die publiek, soos leesgroepe, fotostate maak en gratis rekenaargebruik.

Biblioteekstelsels

Die meeste Suid-Afrikaanse biblioteke maak van die Brocade of Slims-stelsel gebruik, wat in stand gehou en ontwikkel word deur Cipal en die Universiteit van Antwerpen, België.

Hierdie stelsel is oop vir die publiek om self die beskikbaarheid van 'n boek, beeld- of luistermateriaal, asook die inleweringsdatum van die uitgeleende materiaal, te wete te kom. Op hierdie manier kan die Internetgebruiker blitsvinnig vasstel watter bronne by sy naaste openbare biblioteek beskikbaar is. Deur te let op die Dewey-kode (bv. op die rugkant van die boek), kan die materiaal self ook makliker opgespoor word in die biblioteek.

Die volgende provinsies maak van die oop Brocade-stelsel gebruik:

• KwaZulu-Natal
• Limpopo
• Mpumalanga^{[dooie skakel]}
• Noord-Kaap
• Noordwes
• Oos-Kaap
• Wes-Kaap

Tans word Gauteng en die Vrystaat uitgesluit, weens 'n ander geslote biblioteekstelsel in werking.

Sien ook

• Lewende biblioteek

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Biblioteek.
• Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir biblioteek.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.