Bybelse gids - Rigters
|
Hierdie artikel moet skoongemaak of andersins verbeter word. Probleem: Die artikel bevat geen inleiding of kategorieë volgens Wikipedia-riglyne nie Hierdie artikel voldoen nie tans aan die hoë gehaltestandaarde waarna Wikipedia streef nie. Voel vry om self in te spring en verbeterings te maak, en verwyder hierdie kennisgewing ná die tyd. Vir meer hulp, sien die redigeringshulp. Daar is moontlik kommentaar in die artikel of op die besprekingsblad oor wat verbeter moet word. Hierdie kennisgewing is op 15 Oktober 2019 hier geplaas. |
Inleiding
wysigDiegene wat die reeks volg, sal weet dat die geskiedenis van Israel gevolg is van die skepping af deur die aartsvaders tot by Josef in Egipte en waar Jakob en sy familie ook na Egipte is. Daarna is gekyk na die uittog uit Egipte en die 40 jaar swerwing in die woestyn. Verder was daar gekyk na die inname van Kanaän en die verdeling van die land tussen die stamme van Israel. Daar word nou gekyk na die rigterstydperk.
Rigters dek die geskiedenis van Israel vanaf die dood van Josua tot met die tyd van Samuel - ongeveer 1220 1050 vC. Dit was 'n oorgangstydperk toe die verspreide stamme slegs deur hulle gemeenskaplike geloof aan mekaar verbind was. Trou aan God het 'n sterk en verenigde volk beteken, afvalligheid het swakheid en verdeeldheid meegebring.
Die skrywer kyk terug, waarskynlik vanaf die dae van Israel se eerste konings - Saul of Dawid - na die tyd toe die volk nog geen koning gehad het nie. Hy het geskryf ná die verwoesting van die heiligdom by Silo[1], maar voordat Dawid Jerusalem verower het[2]. Hy vleg die verhale van die volk se helde saam: Debora se lied wat net na die slag geskryf is, haal hy woordeliks aan. Ses van die twaalf rigters wat genoem word, word in besonderhede beskryf Otniël, Ehud, Debora, Barak, Gideon, Jefta en Simson. Hierdie "rigters" van Israel was nie maar net regsadviseurs nie. Hulle was manne van die daad wat 'n stam of die ganse volk van die juk van buurvolke bevry en plaaslike of nasionale heersers geword het.
Die toneel in Rigters is neerdrukkend. Die lotgevalle van die volk volg 'n kringloop. Israel verlaat god vir die heidense gode. God laat toe dat die Kanaäniete hulle onderdruk. Israel roep God om hulp. God stuur iemand om hulle te verlos. Alles gaan goed tot met sy dood: dan begin alles weer van voor af. Nêrens anders in die Bybel word die mens se geneigdheid tot die sonde beter getipeer nie - 'n neiging wat selfs na vore kom in diegene wat God ken.
Die wonder is God se onberoulike liefde en troue sorg ondanks alles. Ten spyte van hulle ontrouheid van die verlede en die van die toekoms, en ten spyte van wat Hy weet weer sal gebeur, gee hy gehoor so gou as wat Israel hulle na Hom wend. En hy gebruik diegene wat die minste moontlikheid toon: Jael, wat al die heilige wette van gasvryheid oortree; Ehud, wat sluipmoord pleeg; Simson wat vrye geslagtelike verkeer bedryf; 'n volk wat hulle verlustig in wrede wraaksug teen hulle vyande. Nêrens prys die bybel hierdie dinge of probeer om die individue wat het die dinge gedoen het, goed te praat nie. God gebruik hulle vanweë hulle geloof[3], en ten spyte van hulle sedes. Omdat God so 'n God is, is daar hoop vir sondige mense.
Kronologie. Oosterse skrywers toon nie dieselfde noukeurigheid as westerse skrywers wat tydsberekening betref nie. Die tyd in rigters dek altesaam 390 jaar. Tog, met 1240 as die mees waarskynlike datum vir die verowering, moet die tydperk wat gedek word minder as 200 jaar wees. Een van die redes vir hierdie oënskynlike teenstrydigheid is die oorvleueling tussen die tydperke van die verskillende rigters. Ons weet byv. uit vers 10:7 dat die onderdrukking deur Ammoniete in die ooste en die deur die Filistyne in die weste ongeveer gelyktydig plaasgevind het. Dit is moontlik dat daar elders aansienlike oorvleueling is. 'n Verdere faktor is die herhaalde gebruik van 40 jaar as 'n ronde syfer vir 'n geslag eerder as 'n presiese tydperk.
AEC Cundall stel die volgende geskatte kronologie voor:
1200 Otniël
1170 Ehud
1150 Samgar
1125 Debora en Barak
1100 Gideon
1070 Jefta
1070 Simson
Op bevel van die Here het Juda dan gaan veg en die Here het die Kanaäniete en die feresiete in juda se mag oorgegee en hy het in besit 10000 man verslae daar het hy op 'n donnie besit afgekom en teen hom geveg en die Kanaaniete en Feresiete in Juda se mag oorgegee en hy het in Besek 10 000 man verslaan. Daar het hy op Adoni-Beset afgekom en teen hom geveg en die Kanaäniete en Feresiete verslaan. Adoni-Beset het gevlug, Maar Juda het hom agternagesit en hom gevang. Hulle het sy duime en groottone afgesny. Toe sê Adoni-Besek:
"God het my nou die straf gegee wat ek verdien, want ek het sewentig konings se duime en groottone laat afsnyx en hulle moes kos soek onder my tafel."
Juda het vir Adoni-Beset Jeruselem toe gevat en hy is daar dood.
Juda het teen Jerusalem geveg en dit ingeneem. Hulle het sy inwoners doodgemaak en die stad aan die brand gesteek. Daarna het Juda gaan veg teen die Kanaäniete wat gewoon het op die bergland, in die suidland en in die laeveld.
Toe het Juda teen die Kanaäniete van die Hebron gaan veg en vir Sesai, Agiman en Talmai verslaan. Hebron was vroeër bekend as Kirjat-Arba. Van hier af het hulle teen die mense van die Debir gaan veg. Deber was vroeër bekend as Kirjat-Sefer.
By daardie geleentheid het Kaleb beloof:
"Ek sal my dogter Aksa as vrou gee aan die man wat vir Kirjat-Sefer aanval en inneem."
Otniël seun van Kenas, het dit ingeneem en Kaleb het sy dogter Aksa vir hom as vrou gegee. Toe sy by hom kom het hy haar aangepor om vir haar pa landbougrond te vra. Sy het van haar donkie afgeklim en Kaleb het vir haar gevra:
"Wat wil jy vir my vra?"
Toe sê sy vir hom:
"Gee my 'n stuk vrugbare grond. U het my die droë suidland gegee. Gee my nou ook standhoudende water."
Kaleb het toe vir haar fonteine in die hooggeleë deel en fonteine in die laaggeleë deel gegee.
Die Here was by Juda en hulle het die bergland in besit geneem. Maar juda kon nie die inwoners van die Vlakte verslaan en hulle stede verower nie, want hulle het yster strydwaens gehad. Hulle stede was Gasa, Askelon en Ekron, elkeen met sy grondgebied.
Die Josefstam het na Bet-El opgeruk en die Here was by hulle. Hulle het verkenners na Bet-El gestuur. Bet-El was vroeër bekend as Lus. Die verkenners het 'n man uit die stad sien kom en vir hom gevra:
"Wys ons hoe om in die stad te kom, ons sal jou goed behandel."
Hy het vir hulle gewys hoe om in die stad te kom. Die Josefstam het toe die stad verower en sy mense doodgemaak maar hierdie man en sy hele familie gespaar. Hy is toe na die Hetiete toe en daar het hy vir hom 'n stad gebou en dit Lus genoem. Dit is nou nog die stad se naam.
Daar was heelwat stede wat nie verower het was nie, en dit het vir Israel groot probleme gegee in die toekoms.
Die Engel van die Here het van Gilgal af na Bokim toe gegaan. Hy het gesê:
"Ek het julle uit Egipte laat trek en julle gebring in die land wat Ek met 'n eed aan julle voorvaders belowe het. Ek het vir hulle gesê: 'Ek sal my verbond met julle nooit verbreek nie, maar julle mag nie 'n verdrag sluit met die inwoners van hierdie land nie. Julle moet hulle altare afbreek." Maar julle moet het My nie gehoorsaam nie. Waarom het julle dit gedoen? Daarom sê ek vir julle ek sal nie hierdie nasies van julle af wegdryf nie. Hulle sal vir julle 'n strik word en hulle gode sal vir julle 'n valstrik word."
Toe die Engel van die Here dit alles vir die Israeliete gesê het, het die hele volk hard gehuil. Daarom het hulle die plek Bokim genoem. Hulle het daar 'n offer aan die Here gebring.
Nadat Josua die volk laat gaan het, het hulle die land gaan verower en daarna het elkeen na sy grond toe gegaan. Solank as Josua geleef het, het die volk die Here gedien. Dit was ook nog so terwyl die leiers geleef het wat vir Josua oorleef het. Hulle het nog al die groot dade beleef wat die Here gedoen het om Israel te help.
Josua, seun van Nun en dienaar van die Here, het 110 jaar oud geword. Hy het gesterf en hy is begrawe op sy grond in Timnat-Geres op die Efraimsberge noord van Gaäsberg. Al die mense van sy leeftyd het gesterf en die volgende geslag se mense het nie die Here geken nie. Hulle het ook nie geweet van Sy groot dade wat hy gedoen het om vir Israel te help nie.
Verse 11-23 sit die patroon van gebeure uiteen wat begin het nadat die geslag wat die land verower het, uitgesterf het. As gevolg van ongehoorsaamheid word die omringende volke nie uitgedryf nie. Hulle bly om Israel se krag te toets en hom 'n vegtende volk te hou.
Baäls en die astartes[11]: plaaslike manlike en vroulike vrugbaarheidsgode.
Leiers van die filistyne[12]: heersers van die stadstate van Asdod, Askelon, Ekron en Gad[13]. Juda het sy drie stede nie lank behou nie.
Otniël
wysigOmdat die Israeliete gedoen het wat verkeerd was in die oë van die Here, het die Here kwaad geword vir die iIsraeliete. Hy het hulle oorgegee aan die mag van koning Kusan-Risatajim van Mesopotamië en hulle was 8 jaar sy onderdane.
Toe het die Israeliete tot die Here geroep en hy het vir hulle 'n redder na vore laat kom wat hulle gered het. Hy was Otniël seun van Kenas 'n jonger broer van Kaleb. Die Gees van die Here was op hom en hy het oor Israel geregeer. Otniël het oorlog gemaak teen die koning en die Here het hom oorgegee in die mag van Otniël. Hy het hulle verslaan. Daarna was daar 40 jaar lank vrede in die land en toe is Otniël dood.
Die Israeliete het weer verkeerd gedoen in die oë van die Here en hy het koning Eglon van Moab mag oor hulle laat kry. Eglon van Moab was aan die hoof van 'n oosterse verbond wat die Ammoniete en die Amelekiete ingesluit het. Hulle het nie net die gebied oos van die Jordaan verower nie, maar ook die rivier oorgesteek om 'n buitepos by Jerigo op te stel. Soos Ehud was die meeste van die Benjaminiete linkshandig. Die linkse slingergooiers was bekend[15]. Toe Ehud na sy swaard gryp het die beweging geen agterdog gewek nie. Ehud het koning Eglon in die mag gesteek. Die hef het saam met die lem in sy maag ingegaan en die vet het oor die swaard gepeul sodat Ehud dit nie kon uittrek nie. Hy het toe deur 'n geheime uitgang en deur die voorportaal uitgegaan, nadat hy die deur van die bovertrek toegetrek en gesluit het. Nadat hy uit is, het Eglon se amptenare gekom en toe hulle sien dat die deur van die bovertrek gegrendel was, het hulle gedink die koning is seker besig om hom te ontlas daar nie koel vertrek. Hulle het tot vervelens toe gewag maar die koning het nie die deur van die bovertrek oopgemaak nie. Toe hulle die sleutel gevat en oopsluit het, lê hulle koning daar dood op die vloer en omdat hulle so lank gewag het kon Ehud ontsnap. Hy het by die beelde verbygegaan en na die berge toe gevlug. Toe hy daar kom het hy die ramshoring op die Efraimsberge laat blaas. Die Israeliete het van daar af na hom toe gekom. Hy het hulle leier geword en vir hulle gesê:
"Kom saam met my want die Here gee julle vyande die Moabiete in julle mag oor."
Hulle is toe saam met hom en hulle het die Jordaanriwwe na Moab beset en niemand daar laat deurgaan nie. By daardie geleentheid het hulle die Moabiete verslaan: omtrent 10 000 man, almal sterk en goeie soldate. Niemand het ontsnap nie.
Moab is op daardie dag deur Israel onderwerp, en daar was 80 jaar lank vrede in die land.
Na Ehud het Samgar, seun van Anat, opgetree. Hy het 600 Filistyne doodgeslaan met 'n stok en so Israel gered.
Debora is die regter, Barak die militêre leier. Die lied van Debora - een van die oudste geskrifte in die Ou-testament - gee die sleutel tot die oorwinning. 'n Wolkbreuk het die spruit Kison in 'n siedende watermassa verander[18]. Baie van die strydwaens is weggespoel. Die res het in die modder vasgeval.
Hasor[19]: Josua het 'n vroeëre Jabin verslaan, en die stad verwoes. Die laerliggende gedeelte is nooit herbou nie, maar die heuwel is deur die Kanaäniete verstewig en later ook deur Salamo.
Die Midianiete, nomade uit die ooste, het deur suidelike Israel tot sover as die Filistynse stad Gasa getrek. Die vrees wat hierdie woeste volk op hulle kamele ingeboesem het, spreek duidelik uit die feit dat Gideon gedwing word om sy skamele koringoes in die geheim te dors, in die parskuip[21]. Ten spyte van sy aanvanklike versigtigheid word die geloof van hierdie man gesien in sy bereidwilligheid om die magte van die Midianiete met slegs 300 man aan te val. Gideon gebruik sy vernuf in die verrassingsaanval, maar die oorwinning in die daaropvolgende geveg behoort aan God.
Die gewyde paal[22]: 'n houtbeeld van die Kanaänitiese moedergodin.
Efodbeeld...van goud: waarskynlik 'n beeld van God, wat deur die wet verbied is. Die plek het toe 'n mededinger geword vir die amptelike heiligdom van 'n Israel.
Toe die stad se mense die volgende more opstaan, was Baäl se altaar afgebreek en die gewyde paal daar langsaan afgekap en was die bul 'n brandoffer op die altaar wat gebou is. Hulle het vir mekaar gevra:
"Wie het dit gedoen?"
Hulle het oral navraag gedoen en daar is gesê:
"Dit is Gideon, seun van Joas! Hy het dit gedoen!"
Toe sê die stad se mense vir Joas:
"Bring jou seun uit jou huis uit! Hy moet doodgemaak word, want hy het Baäl se altaar afgebreek en die gewyde paal daar langsaan afgekap."
Maar Joas het vir almal wat daar by hom gestaan het gesê:
Wil julle Baäl se saak behartig?, wil julle hom red? Wie Baäl se saak behartig moet vanmôre nog doodgemaak word. As hy 'n god is, kan hy sy eie saak behartig. Dit is sy altaar wat afgebreek is." Daardie dag het hulle vir Gideon Jerubbaäl genoem, "want",
het hulle gesê:
"laat Baäl self sy saak teen Gideon behartig, want dit was hy wat Baäl se altaar afgebreek het."
In daardie tyd het die hele Median en Amalek saam met ander mense uit die ooste deur die Jordaanrivier getrek. Hulle het in die Jisreëlvlakte kamp opgeslaan. Die Gees van die Here het vir Gideon in besit geneem, en hy het die ramshoring geblaas en die Abiësriete opgeroep om hom te volg. Hy het ook boodskappers na Manassa, Aser, Sebulon en Naftali toe gestuur en hulle ook opgeroep om hom te volg, en hulle het almal bymekaargekom. Gideon het vir God gesê:
"Ek sal weet dat U deur my vir Israel wil red soos U beloof het, As ek 'n stukkie vlieswol op die dorsvloer sit en daar dou op die wol is terwyl die grond droog bly."
En dit het toe gebeur: die volgende more toe Gideon opstaan het hy die stukkie wol uitgedraai en dou daaruit gedruk, 'n hele kom vol water. Toe sê hy vir God:
"Moet asseblief nie vir my kwaad word nie! Ek wil nog 'n keer iets vra. Laat my tog net nog een toets met die vlieswol toe. Net die wol moet droog wees terwyl daar oral op die grond dou is."
Daardie nag het god dit so laat gebeur: net die wol was droog en oral op die grond was daar dou.
Hulle het die Medianiete aangeval en 2 leiers gevang, Oreb en Seëb. Efraim het Oreb doodgemaak ob die Oreb rots en Seëb op die Seëbparskuip. Nadat Efraim die Midianiete klaar agtervolg het, het hulle die koppe van Oreb en Seëb na Gideon gebring wes van die Jordaan.
Die Midianiete was onderdanig aan Israel. Hulle het nie weer in opstand gekom nie, en daar was 40 jaar lank vrede in die land in die dae van Gideon.
Gideon, seun van Joas, het ná die oorlog teen Median in sy huis gaan woon. Hy het sewentig seuns gehad, almal sy eie kinders, want hy het baie vrouens gehad. Ook sy byvrou uit Sigem het vir hom 'n seun in die wêreld gebring. Sy naam was Abimelek. Gideon, seun van Joas, is op hoë ouderdom oorlede en hy is Ofra begrawe in die graf van sy pa Joas die Abiësriet.
Na Gideon se dood het die Israeliete weer die Baäls begin vereer. Hulle het vir Baäl-Berit as god aanvaar en die Here hulle God vergeet deur wie hulle gered is uit die mag van hulle vyande rondom hulle. Hulle was ook nie lojaal teenoor die gesin van Gideon nie, ten spyte van al die goeie dinge wat hy vir Israel gedoen het.
Gideon kon aanspraak maak op koningskap, maar hy het dit verwerp. Abimelek, sy brutale en ambisieuse seun ein dit toe.
Abimelek, seun van Gideon het na Sigem toe gegaan, na sy ma se mense toe, en vir die hele familie gesê:
"Vra vir al die leiers van Sigem:Is dit beter as al sewentig seuns van gideon oor julle regeer of was net een oor julle regeer? Julle weet goed ek is een van julle.Abimelek se familie het dit vir die burgers van Sigem gevra, en hulle was bereid om vir Abimelek te aanvaar. "want,"
het hulle gesê:
"hy is een van ons."
Hulle het vir hom sowat een kilogram silwer uit Baäl-Berit se tempel gegee, en daarmee het Abimelek vir hom leeglêers gehuur om sy volgelinge te wees. Hy is toe na sy pa se huis toe in Ofra en daar het hy sy broers, die sewentig seuns van Gideon almal op een klip doodgemaak.
Net Jotam, die jongste seun van Gideon, het oorgebly, want hy het weggekruip.
Abimeleek het drie jaar lank oor Irael regeer. Toe het God vyandskap laat kom tussen 'n Abimelek en die burgers van Sigem, en hulle het teen hom in opstand gekom. God het dit oor Abimeleg gebring oor die onreg wat hy sy broers, die sewentig seuns van Gideon aangedoen het, toe hy hulle vermoor het. God wou hulle dood wreek, en hy het die dinge oor die burgers van Sigem gebring omdat hulle vir Abimelek gehelp het om sy broers te vermoor.
Daarna is Abimelek na Tebes toe. Hy het dit beleër en ingeneem. In die middel van die stad was daar 'n sterk toring en alle mans en vrouens van Tebes het daarheen gevlug al die burgers van die stad is daar in. Hulle het hulleself daarin toegesluit en op die dak van die toring gaan staan. Abimelek het by die toring gekom en wou dit bestorm, maar toe hy by die deur van die toring kom om dit aan die brand te steek, het 'n vrou 'n maalklip op sy kop gegooi en sy kopbeen verbrysel. Hy roep gou sy wapendraer en sê vir hom:
"Trek jou swaard! Maak my dood. Hulle moenie van my kan sê 'n vrou het my doodgemaak nie!"
Sy wapendraer het hom toe met die swaard deurboor en so is Abimelek dood.
Toe die Israeliete sien Abimelek is dood, is hulle almal huis toe.
So het God die onreg gestraf wat 'n Abimelek sy pa aangedoen het toe Abimelek sy 70 broer vermoor het. God het ook al die verkeerde dade van die mense van Sigem op hulle koppe laat af kom: die vloek wat Etam, seun van Gideon, oor hulle uitgespreek het, het hulle getref.
Na Abimelek het Tola na vore gekom om die Israeliete te red. Hy was 'n seun van Puwwa, seun van Dodo uit Issaskar, en hy het in Samir op die Efraimsberge gewoon. Hy was 23 jaar lank die leier van Israel. Hy het gesterf en is Samir begrawe.
Na hom het Jaïr uit Gilead na vore gekom en hy was 22 jaar lank die leier van Israel. Jaïr het 30 seuns gehad en elkeen het op 'n jong donkie gery. Hulle het 30 dorpe besit en dit word nou nog die tentdorpe van Jaïr genoem. Die dorpe is in Gilead geleë. Jaïr is begrawe in Kamon.
Die Israeliete het weer gedoen wat verkeerd is in die oë van die Here. Hulle het die Baäls en die Astartes en die gode van Sidon vereer, en ook die van die Arameërs, die Moabiete die Ammoniete en die Filistyne. Hulle was ontrou aan die Here, hulle het Hom nie gedien nie. Toe het die Here kwaad geword vir die Israeliete en Hy het hulle oorgegee in die mag van die Filistyne en die Ammoniete. Van toe af het die Amoriete die Israeliete in Gilead 18 jaar lank verdruk en mishandel. Gilead was oos van die Jordaan, in die gebied van die Amoriete. Die Amoriete het selfs die Jordaan oorgesteek en teen Juda, Benjamin en Efraim gaan oorlog maak en Israel swaar laat ly.
Toe het die Israeliete tot die Here geroep:
"Ons teen U gesondig. Ons was ontrou aan ons God en ons het die Baäls gedien."
Die here het vir die Israeliete gesê:
"Toe die Egiptenaars, die Amoriete, die Ammoniete, die Filistyne, die mense van Sidon, Amalek en Maon verdruk het en julle tot my geroep het, Ek julle uit hulle mag gered. Maar julle was nou ontrou aan My, julle het ander gode gedien en daarom het Ek julle nie nou gered nie. Gaan roep tot die gode wat deur julle gekies is. Laat hulle julle red noudat julle swaarkry."
Maar die Israeliete het die Here geantwoord:
"Ons het gesondig! Doen U met ons wat goed is in u oë, maar net ons tog net vandag!"
Hulle het toe die ander gode tussen hulle uit verwyder en hulle het die H,ere gedien, en Hy het 'n end gemaak aan hulle swaarkry.
Die Ammoniete is opgeroep en hulle het kamp opgeslaan in Gilead. Die Israeliete het ook bymekaar gekom en in Mispa kamp opgeslaan.
Die leiers van Gilead het vir mekaar gevra wie sal die oorlog teen die Ammoniete begin? Die man moet die leier van al Gilead se mense word.
Jefta was 'n seun van Gilead. Hy was 'n dapper soldaat. Hy het van sy broers af gevlug en in Tob gaan woon. 'n Klomp leegleêrs het hulle by Jefta aangesluit.
'n Ruk daarna het die Ammoniete teen die Israeliete kom veg. Dit is toe dat die leiers van Gilead vir Jefta uit Tob gaan haal het. Hulle het vir hom gesê:
"Kom word ons aanvoerder sodat ons teen die Ammoniete kan veg."
Die suidelike gedeelte van Israel is nou vasgevang tussen die Filistyne aan die westekant en die Ammoniete in die ooste. Jefta die bendeleier is nou die aanvoerder teen Ammon. Num. 20-21 beskryf die gebeure waarna daar in die onderhandelings in 11:12-28 verwys word. Moab het trouens sterker aanspraak op die grond gehad. 'n Deel daarvan het aan hulle behoort voordat Sihon dit afgeneem het.
Die Gees van die Here het opbJefta gekom en hy het deur Gilead en Manasse getrek en verbygetrek tot by Mispa in Gilead en van daar af het hy teen die Ammoniete opgetrek.
Die gelofte van Gideon[28] is 'n aanduiding van hoe swak die Israeliete God in hierdie stadium verstaan het. Menslike offerande mag dalk die heidense gode tevrede stel, maar nie die God van Israel nie. Tog, hoewel onkundig en verkeerd, word die gelofte te goeder trou gedoen en gehou, hoewel dit Jefta sy enigste kind kos. En die Nuwe-Testamentiese skrywer van die brief aan die Hebreërs prys hierdie man se geloof - soos hy ook die geloof van Simson, Gideon en Barak prys[29]. Hierdie geval van kinderofferande, Jael se verskriklike moord op Sisera, Ehud se sluipmoord op Eglon, Simson se selfsugtige sinnelike en onverantwoordelike gedrag, is vir baie Christene 'n verleentheid. Hoe kan sulke mense geprys word vir hulle geloof? Hoe kon God hulle gebruik het? Daar kan nie 'n volkome bevredigende antwoord wees op vrae soos hierdie nie. Die "helde" van Rigters is mense van hulle tyd - 'n tyd van godsdienstige agteruitgang, wat ver te kort geskiet het van die standaarde van die Ou-Testamentiese wet, wat nog te sê die wet van Christus. Feit is - die wonder is dat God manne gebruik het en nog steeds gebruik, wie se lewens geensins vlekkeloos is nie en wat miskien met heeltemal verkeerde motiewe optree. Dit is nie die bedoeling dat ons hulle tekortkominge moet na-aap nie. Hulle onsedelikheid word nie in die skrif goedgepraat of ligtelik afgemaak nie. Net hulle geloof en moed word geprys. God laat sy uiteindelike doelstellings nie verydel nie, selfs nie in 'n tyd van skynbaar hopelose dekadensie nie. Na die donker eeue van 'n tydperk soos die van Rigters, volg miskien 'n tyd van werklike geestelike vooruitgang.
Jefta het die Ammoniete verslaan. Nadat hy by sy huis gekom het, het sy dogter hom tegemoet gekom. Volgens sy gelofte, moes sy geoffer word. Sy het egter 2 maande uitstel gekry om haar lewe as jongmeisie, saam met vriedinne te gaan vier in die berge.
Waar Gideon mooi woorde gebruik het, gebruik het om hierdie liggeraakte stamlede te paai gebruik jy Jefta sy swaard. By die driwwe het die manne se streekuitspraak van "sjibolet" hulle veraai.
Jefta was ses jaar lank 'n leier van Israel. Jefta die Gileadiet het gesterf en hy is begrawe in een van die stede in Gilead.
Na Jefta was Ibsan die leier van die Israeliete. Hy het 30 seuns en 30 dogters gehad. Hy het sy dogters met mans laat trou wat nie aan sy stam behoort het nie en vir sy seuns het hy 30 vrouens van buite sy stam af laat kom. Hy was sewe jaar lank leier van die Israeliete. Ibsan het gesterf en hy is begrawe in Betlehem.
Na hom was Elon uit Sebulon leier van die Israeliete, tien jaar lank. Elon uit Sebulon het gesterf en hy is begrawe in Ajalon in die Sebulongebied.
Daarna het Abdon, seun van Hillel uit Piraton leier van Israel geword. Hy het 40 seuns en 30 kleinseuns gehad. Hulle het op 70 donkies gery. Hy was 8 jaar lank leier van die Israeliete. Abdon, seun van Hillel uit Piraton, het gesterf en hy is begrawe in Piraton op Amalekberg in die Efraimsgebied.
Die vegter teen die vyand in die weste[35] is, van die oomblik van sy ontvangenis vir die taak afgesonder. Vir Simson was die nasireërgelofte[36] lewenslank. Tog behandel hy die hy dit so ongeërg dat dit byna op minagting neerkom. Uiteindelik laat hy Delila toe om sy lang hare, wat 'n teken was van sy toewyding aan God, af te skeer. Sedelike swakheid beroof die sterk man van sy geestelike krag sowel as sy fisieke vermoë - aangesien hy sy krag vir 'n spesifieke doel van God ontvang het.
Simson se huwelik
wysigSimson se huwelik was nie die gewone Joodse huwelik nie, hoewel tog formeel deur die ouers gereël. In plaas daarvan dat die bruid saam met hom na sy huis gegaan het, het sy by haar familie gebly en Simson het haar besoek en geskenke gebring. Vanweë die bedrog oor die raaisel is die huwelik nie aan die einde van die sewedaagse feesviering voltrek nie. 'n Vinnige tweede huwelik met die strooijonker was 'n poging om die bruid se skande weg te steek.
Die slotgedeelte verskil van die res van Rigters. Die skrywer wend hom van die helde van Israel na twee voorvalle wat toon hoe laag die godsdienstige en sedelike toestand was in die tyd toe Israel geen sentrale regering gehad het nie en elkeen gedoen het "wat reg is in sy eie oë".
Hierdie verhaal het betrekking op die tyd toe Filistynse druk op die suidelike gedeelte van die land gelei het tot die grootskaalse verhuising van die Daniete na die verre noorde van Israel. Die afgod wat deur Miga opgerig is, was streng verbied onder die wet wat die Leviete veronderstel was om toe te pas. "Skouerkleed en huisgode" is gebruik om voorspellings te maak - ook streng verbode.
Die Benjaminiete weier om die manne van Gibea - hulle stamgenote wat die gruwel gepleeg het - uit te lewer. Dit lei tot burgeroorlog. As gevolg hiervan word die stam van Benjamin byna uitgewis en daar heers groot nasionale droefheid. Hoofstuk 21 vertel watter moeite die stamme gedoen het om die oorhaastige gelofte wat by Mispa gedoen is[40] te omseil.
Dit is nie nodig dat die skrywer op 'n sedeles wys nie. Die eenvoudige stelling van vers 25 is genoeg. Die hele boek stel dit duidelik wat die rampspoedige gevolge is as gesag nie meer bestaan nie, as mense hulle eie reg skep self bepaal wat toelaatbaar is en wat nie.
Verwysings
wysig- ↑ Rigt. 18:31.
- ↑ Rigt. 1:21.
- ↑ Heb. 11:32.
- ↑ Rigt. 1-2:5.
- ↑ Rigt.1:1-21.
- ↑ Rigt. 22-26.
- ↑ Rigt. 1:27-36.
- ↑ Rigt. 2:1-5.
- ↑ Rigt. 2:6-16:31.
- ↑ Rigt. 2:6-3:6.
- ↑ Rigt. 2:13.
- ↑ Rigt. 3:3.
- ↑ Kyk die verhaal van Simson, hoofstukke 13-16 en 1 Sam. 17:1-54.
- ↑ Rigt. 3:12-30.
- ↑ Kyk Rigt. 20:16; 1 Kron. 12:2.
- ↑ Rigt. 3:31.
- ↑ Rigt. 4-5.
- ↑ Rigt. 5:21.
- ↑ Rigt. 4:2.
- ↑ Rigt. 6-8:28.
- ↑ Rigt. 6:11.
- ↑ Rigt. 6:25.
- ↑ Rigt. 8:29-35.
- ↑ Rigt 9.
- ↑ Rigt. 10:1-2.
- ↑ Rigt. 10:3-5.
- ↑ Rigt. 10:6-11:40.
- ↑ Rigt. 11:30-31..
- ↑ Heb. 11:32.
- ↑ Rigt. 12:1-7.
- ↑ Rigt. 12:8-10.
- ↑ Rigt 12:11-12.
- ↑ Rigt. 12:13-15.
- ↑ Rigt. 13:1-16:31.
- ↑ Kyk Rigt. 10:7.
- ↑ Num. 6.
- ↑ Rigt. 17-21.
- ↑ Rigt. 17-18.
- ↑ Rigt. 19-21.
- ↑ Rigt. 21:1.
Bronne
wysig- Bybel nuwe vertaling Bybelgenootskap van SA.
- Handboek by die Bybel David en Pat Alexander et al Lux Verbi.