Chris N. van der Merwe

Chris Norden van der Merwe (12 Maart 1944, Wellington – † ) is 'n afgetrede dosent in Afrikaanse en Nederlandse letterkunde wat skryf oor teologiese temas. Hy het vir baie jare navorsing gedoen oor letterkunde. Chris van der Merwe is getroud met Biebie de Villiers.

Lewe en werk

Kinderjare

Chris van der Merwe word groot in Wellington. Sy vader is C.P. van der Merwe, hoof van Opleidingskollege Wellington en skrywer van Afrikaanse taalboeke. Sy moeder is Margery, gebore in Norden. Hy het 'n ouer broer Carel, 'n afgetrede mediese praktisyn van Kaapstad. Sy oorlede suster, Winnie was getroud met dr. Manie Rust, 'n skrywer van Afrikaanse romans.

Persoonlike profiel

Chris van der Merwe is getroud met Bibie de Villiers. Sy kinders is Amelia, 'n sielkundige navorser, en Marelise, 'n joernalis.

Opleiding en kwalifikasies

Skool

1961 – Matrikuleer aan die Hugenote Hoërskool, Wellington. Onderskeiding in alle vakke en vyfde op die Kaaplandse Provinsiale merietelys.

Universiteit van Stellenbosch

1964 – BA met Afrikaans & Nederlands en Engels as hoofvakke.

1965 – BA Honneurs (Afrikaans & Nederlands).

1967 – MA-tesis - Die wegbreek van die realisme in die Afrikaanse prosa.  Promotor: prof D.J. Opperman.

Universiteit van Utrecht

1970 – Doktoraal in Nederlandse taal-en letterkunde - cum laude.  Modules: Middelnederlandse en Renaissance-letterkunde, moderne Nederlandse Literatuur en Nederlandse taalkunde.

Randse Afrikaanse Universiteit

1976 – D DLitt et Phil met 'n  dissertasie oor die werk van Hugo Claus:  Die dramatiese element in die dramas van Hugo Claus. Promotor:  prof. F. I. J. van Rensburg.

Professionele profiel

Gedurende 'n lang loopbaan as dosent in Afrikaans en Nederlands, het Chris van der Merwe in byna elke faset van taal- en letterkunde klasgegee, maar uiteindelik veral verantwoordelikheid aanvaar vir kursusse in Afrikaanse drama en prosa, asook literêre teorie. 

Hy het talle akademiese artikels in Afrikaans, Engels en Nederlands geskryf en was die skrywer, mede-skrywer of  redakteur van sewentien akademiese boeke. Sy navorsing het oor die jare veral gehandel oor sosio-politieke kwessies en die ekspressie van moraliteit en waarheid in die letterkunde. Die tekste wat hy hiervoor bestudeer het, was meestal Afrikaans of Nederlands, maar soms het hy ook die breër Suid-Afrikaanse letterkunde betrek. Sedert die 1990's het hy in sy navorsing veral begin fokus op tipiese kwessies in 'n post-Apartheid Suid-Afrika – kwessies soos identiteit, trauma, skuld, vrees en vergifnis in 'n samelewing in oorgang. 

Omdat die geesteswetenskaplike so dikwels in isolasie werk, het hy bewustelik betrokke geraak by navorsingsprojekte saam met kollegas in Suid-Afrika sowel as in die buiteland en dié soort navorsing as besonder verrykend ervaar.

Met sy aftrede as professor in Afrikaans en Nederlands aan die einde van 2009 het die Universiteit van Kaapstad die status Emeritus aan hom toegeken.

Loopbaan

Universiteit van Stellenbosch

1965 – Assistent van dr Meyer de Villiers, professor in taalkunde, Departement Afrikaans-Nederlands. 

1966-67 – Assistent van dr. D.J. Opperman, professor in Afrikaanse Letterkunde.

1968 – Plaasvervangende dosent vir prof. D.J. Opperman.

Randse Afrikaanse Universiteit

1971-75 – Lektor, Departement Afrikaans-Nederlands.

Universiteit van Kaapstad

1975-2009 – Lektor, Senior lektor en Medeprofessor.

Beurse en Pryse

1968-70 – Beurs van die Nederlands-Suid-Afrikaanse Vereniging vir studie aan die Universiteit van Utrecht.

1995 – Toekenning as "Suid-Afrikaanse Boekjoernalis van die Jaar". Die paneel van beoordelaars: André P. Brink (voorsitter), Mazise Kunene; Stephen Gray en Rykie van Reenen.

2009 – Gustav Preller-prys van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns vir besondere bydrae tot die literatuurwetenskap.

2010 – Elisabeth Eybersbeurs, toegeken deur die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns om in Nederland te werk aan ‘n navorsingsprojek oor “Narratief en trauma in Afrikaans en Nederlands”.

Akademiese boeke

1981 – Tromboniusdagboekenkaart. 'n Boerneef-boek. Kaapstad:  Tafelberg.

1988 – Sirkel en Sfeer. Opstelle oor Literatuur en Werklikheid. Pretoria: Perskor.

1993 – Breaking Barriers.  Stereotypes and the changing of values in Afrikaans writing (1875-1990). Amsterdam: Rodopi.

1994 – Rondom Roy.  Studies opgedra aan Roy H Pheiffer. Kaapstad: Departement of Afrikaans & Nederlands, UCT. (Hoofredakteur.)

1998 – Alkant olifant.  'n Algemene inleiding tot die literatuurwetenskap. Pretoria: Van Schaik. (Mede-outeur saam met prof. Hein Viljoen.) 

1999 – A Century of Anglo Boer War Stories. Selected and introduced by C van der Merwe and Michael Rice. Cape Town: Jonathan Ball.

2002 – Strangely Familiar. SA Narratives on Town and Countryside. Cape Town: Content Lot. (Redakteur.)

2002 – De helende kracht van Literatuur. Over Nederlands en Suid-Afrikaans Oorlogsproza. Haarlem: In de Knipscheer. (Mede-redakteur: R. Wolfswinkel.)

2002 – Narrative, Trauma & Memory. Proceedings of die Conference at the University of Cape Town, 3-5 July, 2002. (Mede-redakteur: R. Wolfswinkel). Cape Town: Contentsolutions.

2004 – Storyscapes. South African Perspectives on Space and Identity.  (Mede-redakteur saam met Hein Viljoen). New York: Peter Lang.

2007 – Narrating our healing – Perspectives on working through trauma. Newcastle, Cambridge Scholars Publishing. (Mede-outeur: Pumla Gobodo-Madikizela.)

2007 – Beyond die Threshold – Explorations of Liminality in Literature. New York: Peter Lang. (Mede-redakteur saam met Hein Viljoen.)

2009 – Memory, Narrative and Forgiveness – Perspectives on the Unfinished Journeys of die Past. Newcastle: Cambridge Scholars Publishing. (Mede-redakteur: Pumla Gobodo-Madikizela.)

2012 – Woordeloos tot verhaal. Trauma en narratief in Nederlands en Afrikaans. Mede-redakteurs: Hans Ester, Etty Mulder. Met 24 bydraes van Afrikaanse, Nederlandse en Vlaamse akademici uit verskeie dissiplines. Stellenbosch: Sun Media.

2014 – Die houtbeen van St Sergius. Opstelle oor Afrikaanse romans. Stellenbosch: Sun Press.

Teologiese boeke

2008 – Ancient Tales for Modern Times – Reflections on Abraham and his Children. Wellington: Lux Verbi.

2014 – Die wonder van die goddelike liefde. Sinvolle waardes vir die lewe.  Kaapstad: Lux Verbi.

2016 – Gesprek sonder einde. Waar pas ek in by God se verhaal? Kaapstad: Lux Verbi.

2017 – Splendors of Godly Love. Eugene, Oregon: Wipf & Stock. (Vertaling van Die wonder van die goddelike liefde.)

Verwysings

• E-pos vanaf Chris Van Der Merwe
• Litnet
• NALN
• 10 Vrae aan Chris van der Merwe