Christian Doppler
Christian Andreas Doppler (29 November 1803 – 17 Maart 1853) was ’n Oostenrykse wiskundige en fisikus, na wie die doppler-effek vernoem is.
Christian Doppler | |
|---|---|
 Skets van Christian Doppler | |
| Gebore | 29 November 1803 |
| Sterf | 17 Maart 1853 (op 49) |
| Nasionaliteit | Oostenryk |
| Bekend vir | Doppler-effek |
Lewe
wysigHy het in Salzburg, Oostenryk, grootgeword as die seun van ’n messelaar. Weens swak gesondheid kon hy nie in sy pa se onderneming werk nie. Ná skool het Doppler filosofie in Salzburg studeer en wiskunde en fisika in Wene, waar hy van 1829 af as ’n assistent gewerk het. In 1835 het hy aan die Praagse Politegniese Skool (nou die Tsjeggiese Tegniese Universiteit) begin werk, waar hy in 1841 aangestel is.
Kort daarna het Doppler sy belangrikste werk gepubliseer: Über das farbige Licht der Doppelsterne und einiger anderer Gestirne des Himmels ("Oor die gekleurde lig van die dubbelsterre en ’n paar ander sterre aan die lugruim").[1] Hierin verduidelik hy sy beginsel (later die Doppler-effek genoem) dat die waargenome frekwensie van ’n golf afhang van die relatiewe spoed van die bron en die waarnemer, en gebruik hy hierdie beginsel om die kleur van dubbelsterre te probeer verduidelik. Gedurende sy tyd as professor in Praag het Doppler meer as 50 artikels gepubliseer oor wiskunde, fisika en sterrekunde. In 1847 het hy ’n professor in Slowakye geword en in 1849 het hy in Wene gaan woon[2] vanweë rewolusionêre bedrywighede in groot dele van Europa. Daar het hy en Franz Unger ’n groot rol gespeel in die ontwikkeling van die jong Gregor Mendel, wat later bekend geword het as die vader van genetika.
Doppler is op 18 Maart 1853 op 49-jarige ouderdom in Venesië oorlede.[3]
Volle naam
wysigDaar heers soms verwarring oor Doppler se volle naam. Hy het na homself as Christian Doppler verwys. Op sy geboortesertifikaat en doopseël word sy naam aangegee as Christian Andreas Doppler. Veertig jaar ná sy dood het die sterrekundige Julius Scheiner die naam Johann Christian Doppler gebruik en sedertdien word sy naam dikwels verkeerdelik so aangegee.[1]
Verwysings
wysig- ↑ 1,0 1,1 Eden, Alec (1992). The search for Christian Doppler. Wene: Springer-Verlag. ISBN 0-387-82367-0.
- ↑ http://www.whonamedit.com/doctor.cfm/3039.html
- ↑ Štoll, Ivan (1992). "Christian Doppler — Man, Work and Message". The Phenomenon of Doppler. Praag: Die Tsjeggiese Nasionale Universiteit. 28.
Bronne
wysig
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
Verdere leesstof
wysig- Alec Eden: Christian Doppler: Leben und Werk. Salzburg: Landespressebureau, 1988. ISBN 3-85015-069-0
- Schuster, Peter M. (2005). Moving the Stars — Christian Doppler: His Life, His Works and Principle, and the World After. Pöllauberg, Austria: Living Edition. ISBN 3-901585-05-2 (vertaal deur Lily Wilmes; Webtuiste van die skrywer)