Die smal en breë weg (kunswerk)
| Hierdie artikel is 'n weesbladsy. Dit is nie geskakel of in ander bladsye ingesluit nie. Help Wikipedia deur na moontlike teks te soek en 'n skakel hierheen te plaas. |
Die smal en breë weg is 'n mengelbeeld (Wimmelbild) oorspronklik ontwerp deur die Stuttgartse piëtistiese diakones Charlotte Reihlen en in 1866 geskilder deur Paul Beckmann.
Die Stuttgartse prediker Sixt Karl Kapff het Reihlen gehelp om die piëtisme (as godsdienstige stroming van die Protestantisme) in die woorde van Jesus teen die einde van die Bergrede (Matteus 7:13-14) in beeld vas te vang. Dit word dikwels as 'n verdeelde dubbelpad uitgebeeld: Die breë weg, wat deur vele gekies word, lei na die verdoemenis; die smalle na die paradys en die Nuwe Jerusalem. Reihlen skep 'n beeld, stel die kunstenaar Paul Beckmann in diens en voeg selfs passende teksversies by. Sy gee die hele kunswerk die titel Der breite und der schmale Weg en laat dit druk. Dit is tot vandag toe een van die bekendste werke oor hierdie onderwerp. Charlotte Reihlen wou hiermee mense aanspoor om Jesus te volg.
Die oorspronklike Nederlandse weergawe, De breede en de smalle weg, is in Suid-Afrika as Africana bekend.
Omskrywing
wysigDie breë weg loop verby 'n kroeg, danssaal, teater, dobbelhuis, bordeel en die leningsbank. Op die pad word 'n donkie mishandel, 'n man besteel, daar vind 'n teregstelling plaas en die rusdag word ontheilig deur die Sondagstrein (heel agter). Aan die einde van die breë weg word 'n brandende stad uitgebeeld. Bo die vuur en die rook, in die duisternis, hang 'n weegskaal: die afweging van goed en kwaad by die Laaste Oordeel. Wie 'n sondige lewe gelei het, sal in die "buitenste duisternis" (Matthéüs 8:12) beland.
'n Poortjie bied toegang tot die smal weg. Op die padpredikant regvoor staan geskrywe "Leben und Seligkeit" (Lewe en saligheid). As mens die poortjie binnegaan sien jy die beeld van die gekruisigde Christus. Dit was ongewoon in die Protestants-Christelike Nederland (weens die Calvinistiese interpretasie dat die Tien Gebooie enige vorm van beeldeverering verbied), maar in die Lutherse bedehuise van Duitsland waar Charlotte Reihlen woonagtig was, het kruisbeelde wel gehang. Uit die rots waarop die kruis staan, stroom lewende water waarmee 'n pelgrim sy dors les: dors na geestelike heil en lewe kan slegs deur Christus geles word. Verder met die pad op loop 'n moeder met haar kind, wat 'n verwysings is na die Bybelboek Timótheüs (2 Tim. 3:14-15).
Op die smal paadjie word daar ook verwys na die werke van barmhartigheid: die hongeriges word iets te ete gegee, die dorstige word iets te drinke gegee, die vreemdeling word herberg gegee, die naakte word geklee en die siekes en gevangenes word besoek (Matthéüs 25:35-40). Regsbo is die Nuwe Jerusalem, die Stad van God, met daaronder 'n kroon en palmtakke. Die kroon is die eerbetoon aan die Oorwinnaar (Openbaring 2:10). Die palmtakke waarmee die pelgrims die Here Jesus begroet, simboliseer die oorwinning (Openbaring 7:9). Bo die hemelse stad word 'n lam uitgebeeld, die Lam van God wat die sonde van die wêreld wegneem (Openbaring 14:1; Johannes 1:29).
Bo in die middel, tussen die brandende stad en die Nuwe Jerusalem, is in 'n driehoek die alsiende oog van God afgebeeld, volgens 1 Petrus 3:12: Want die oë van die Here is op die regverdiges en sy ore tot hulle gebed, maar die aangesig van die Here is teen die kwaaddoeners. Die driehoek versinnebeeld die Drie-eenheid: die Vader, die Seun en die Heilige Gees.
Opvoedkundige waarde van die illustrasie
wysigIn 'n neutedop illustreer Die smal en breë weg die ongewenste en die gewenste lewenswandel: wie hom aan die Bybelse voorskrifte van die smal pad hou, is 'n plek in die hiernamaals verseker; vir dié wat die breë weg kies is die "buitenste duisternis" hul voorland. Baie kinders het met angs na laasgenoemde gekyk. Volwassenes wat in 'n Protestantse ouerhuis grootgeword het, onthou nog al te goed die "alsiende oog".
Charlotte Reihlen het die beeld ontwerp as hulpmiddel om die Bybelse boodskap duidelik oor te dra: die woord alleen was nie meer genoeg nie. Volgens Dan en Muscchenga (2005), volg hierdie praktyk die tradisie van die sewentiende-eeuse Protestantse opvoedkundige Johann Amos Comenius wat in sy leerboek Orbis sensualium pictus (Die wêreld in beeld) voorstel dat teks en beeld naas mekaar geplaas moet word om die kind mee op te voed. Uit hierdie tradisie het sodoende ook fraai geïllustreerde kinderbybels ontstaan.