Direkte en Indirekte rede

Direkte rede: Dit is iemand se direkte woorde, bv. Die seun het gesê: "Ek het die hond gister al gebad."

In strokiesprente hoef daar nie aanhalingstekens te wees nie, omdat al die bewoording in die direkte rede geskryf is.

Indirekte rede: Dit is wanneer iemand se direkte woorde oorvertel word, bv. Die seun het gesê dat hy die hond die vorige dag al gebad het.

Daar is sekere reëls by die omskakeling van die direkte na die indirekte rede:

• Gebruik die voegwoorde "dat" of "word" na die inleidende werkwoord van die hoofsin:

Jaco sê: "Ons moet opskud." → Jaco sê dat hulle moet opskud.

- "dat" kan ook weggelaat word:

Jaco sê: "Ons moet opskud." → Jaco sê hulle moet opskud.

• Leestekens: Haal die dubbelpunt na die inleidende werkwoord weg, asook beide pare aanhalingstekens. Vraagtekens en uitroeptekens word weggelaat in die indirekte rede, maar die gevoel wat dit oordra word in woorde beskryf, bv:

"Eina! Ek het my vinger vasgeknyp!" skree Rikus. → Rikus het in pyn uitgeroep dat hy sy vinger vasgeknyp het.

• In vraagsinne is die voorsetsel "vir" opsioneel en kan dit weggelaat word:

Niël vra: "Jonette, hoe laat gaan julle vertrek?" → Jaco vra vir Jonette hoe laat hulle gaan vertrek./Jaco vra Jonette hoe laat hulle gaan vertrek.

• In sommige gevalle kan die voegwoord "dat" weggelaat word:

Die verkeersman sê: "Hou dadelik hier oorkant stil, Jana!" → Die verkeersman beveel Jana om dadelik daar oorkant stil te hou.

• Vrae wat met woorde soos waar, hoe, wat, wie begin, het nie 'n ander voegwoord nodig nie.

Hanneke het gevra: "Waar haal ons vanaand die bus?" → Hanneke het gevra waar hulle daardie aand die bus sou haal.

• Sommige bywoorde en voornaamwoorde verander:

• ek, jy → hy, sy
• ons, julle → hulle
• myne, joune → syne, hare
• hier → na daar
• hierdie → daardie
• gister → die vorige dag
• eergister → twee dae tevore
• nou → toe
• môre → die volgende dag
• oormôre → twee dae later
• verlede → die vorige
• vandag → daardie dag
• vandeesweek, vandeesmaand → daardie week, daardie maand
• vanjaar → daardie jaar