Divisionisme

Divisionisme (ook genoem chromoluminarisme) was die kenmerkende styl van Neo-Impressionistiese skilderkuns, gedefinieer deur die verdeling van kleure in individuele spikkels of blokkies wat opties op mekaar ingewerk het. Van die bekendste kunstenaars van divisionisme is die baron Vittore Grubicy de Dragon, wat lank in Lierna aan die Comomeer gebly het vir sy artistieke navorsing.

Charles Blanc se kleurwiel wat 'n groot invloed op Divisionisme gehad het

Deur van die kyker te vereis om die kleure opties te kombineer in plaas daarvan om die pigmente fisies te meng, het die Divisioniste geglo dat hulle die maksimum liggewendheid (luminositeit) wetenskaplik moontlik sou verkry. Georges Seurat het die styl rondom1884 as chromoluminarisme ontwikkel, gebaseer op sy begrip van die wetenskaplike teorieë van onder andere Michel Eugène Chevreul, Ogden Rood en Charles Blanc. Divisionisme en Pointillisme, 'n ander styl, het terselfdertyd ontwikkel. Laasgenoemde is spesifiek deur die gebruik van kolletjies verf gekenmerk en fokus nie noodwendig op die skeiding van kleure nie.

Teoretiese basis en ontwikkeling

Georges Seurat se A Sunday Afternoon on the Island of La Grande Jatte, olie op doek

Divisionisme het in die 19de eeuse skilderkuns ontwikkel toe kunstenaars wetenskaplike teorieë rondom sig ontdek het wat 'n afwyking van Impressionistiese leerstellings aangemoedig het. Laasgenoemde was in daardie stadium goed ontwikkel. Die wetenskaplike teorieë en reëls van kleurkontras waarop Divisionistiese komposisie gebaseer is, het die Neo-Impressionistiese beweging teenoor Impressionisme gestel wat deur die gebruik van instink en intuïsie gekenmerk is. Wetenskaplikes of kunstenaars wie se teorieë van lig en kleur 'n impak op die ontwikkeling van Divisionisme gehad het, sluit in Charles Henry, Charles Blanc, David Pierre Giottino Humbert de Superville, David Sutter, Michel Eugène Chevreul, Ogden Rood en Hermann von Helmholtz.

Paul Signac en ander kunstenaars

Paul Signac se Portret van Félix Fénéon, olie op doek

Divisionisme, asook die Divisionistiese beweging in sye geheel, het sy oorsprong in Georges Seurat se meesterstuk, A Sunday Afternoon on the Island of La Grande Jatte gehad. Seurat het klassieke opleiding aan die École des Beaux-Arts ontvang, en as sodanig is sy aanvanklike werke deur die Barbizon-styl gekenmerk. In 1883 het Seurat en 'n paar van sy kollegas maniere begin ondersoek om soveel moontlik lig op doek vas te vang. Teen 1884, met die uitstalling van sy eerste groot werk, Bathing at Asnières, sowel as klein studies (croquetons) van die eiland La Grande Jatte, het sy styl met 'n bewustheid van Impressionisme begin vorm aanneem, maar dit was eers met die voltooiing van La Grande Jatte in 1886 dat hy sy chromoluminarisme-tegniek gevestig het. Trouens, La Grande Jatte was aanvanklik nie in die Divisionistiese styl geskilder nie, maar hy het die skildery gedurende die winter van 1885-6 gewysig en die optiese eienskappe in ooreenstemming met sy interpretasie van wetenskaplike kleur- en ligteorieë versterk.

Kleurteorie

Charles Blanc se Grammaire des arts du dessin het Seurat aan die kleur- en sigteorieë bekend gestel wat chromoluminarisme sou inspireer. Blanc, wie se werk op Michel Eugène Chevreul en Eugène Delacroix se teorieë gebaseer was, het aangevoer dat optiese vermenging helderder en suiwerder kleure as die tradisionele vermenging van pigmente sou voortbring. Die fisiese vermenging van kleur is 'n subtraktiewe proses met siaan, magenta en geel as primêre kleure. Wanneer gekleurde lig gemeng word, ontstaan 'n additiewe mengsel, 'n proses waarvan die primêre kleure rooi, geel en blou is. Die optiese mengsel wat Divisionisme gekenmerk het – die proses waarvolgens kleur deur die jukstaponering van pigmente gemeng is – verskil van additiewe sowel as subtraktiewe vermenging, alhoewel die optiese kleurvermenging op dieselfde manier as additiewe vermenging funksioneer. Die primêre kleure is dus dieselfde. In werklikheid het Seurat nie ware optiese vermenging in sy skilderye toegepas nie; hy het die idee eerder gebruik om vibrasies van kleur te veroorsaak. Dit het hy gedoen deur kontrasterende kleure naby mekaar te plaas sodat die verhouding tussen die kleure sou intensiveer terwyl hulle eie, afsonderlike identiteit behou word.

Volgens die Divisionistiese kleurteorie het kunstenaars wetenskaplike teorieë vertolk deur lig in een van die volgende kontekste te laat funksioneer:

• Plaaslike kleur: As die dominante element van skilder verwys plaaslike kleur na die ware kleur van voorwerpe, bv. groen gras of blou lug.
• Direkte sonlig: Waar van toepassing, sou geel-oranje kleure wat sonlig verteenwoordig, deur die natuurlike kleure afgewissel word ten einde die effek van direkte sonlig voor te stel.
• Skaduwee: As daar slegs indirekte lig is, kan verskeie ander kleure soos bloue, rooie en perse gebruik word om donkerder gedeeltes en skaduwees uit te beeld.
• Weerkaatste lig: Een voorwerp in 'n skildery kan weerkaatste lig op 'n naasliggende voorwerp werp.
• Kontras: Ten einde by Chevreul se teorie van gelyktydige kontras te baat, kan kontrasterende kleure naby mekaar geplaas word.

  

  Vincent van Gogh se Selfportret met vilthoed, olie op doek

Seurat se teorieë het baie van sy tydgenote geprikkel; ander kunstenaars wat na 'n teenreaksie op Impressionisme op soek was, het by die Neo-Impressionistiese beweging aangesluit. Vernaam Paul Signac het een van die grootste voorstanders van die divisionistiese teorie geword, veral na Seurat se dood in 1891. Trouens, die term Divisionisme is in Signac se boek, D’Eugène Delacroix au Néo-Impressionnisme (1899), geskep en word algemeen as die manifes van Neo-Impressionisme beskou.

Divisionisme in Frankryk en Noord-Europa

Benewens Signag het ander Franse kunstenaars, hoofsaaklik deur verenigings in die Société des Artistes Indépendants, sommige Divisionistiese tegnieke begin toepas, insluitend Camille en Lucien Pissarro, Albert Dubois-Pillet, Charles Angrand, Maximilien Luce, Henri-Edmond Cross en Hippolyte Petitjean. Ook Vincent van Gogh, Henri Matisse, Jean Metzinger, Robert Delaunay en Pablo Picasso se werke is deur Paul Signac se bepleiting van Divisionisme beïnvloed.

In 1907 is Metzinger en Delaunay deur die kritikus Louis Vauxcelles as Divisioniste uitgesonder wat groot, mosaïekagtige "blokke" gebruik het om klein, maar hoogs simboliese komposisies te skep. Albei kunstenaars het 'n nuwe substyl ontwikkel wat binne die konteks van hulle Kubustiese werke 'n groot invloed sou hê. In Nederland het Piet Mondrian, Jan Sluijters, Leo Gestel en Nico van Rijn in ongeveer 1909 'n soortgelyke mosaïekagtige Divisionistiese tegniek ontwikkel. Deels onder die invloed van Gino Severni se Paryse ervaring (1907) sou die Futuriste hierdie styl later (1909–1916) vir hulle dinamiese skilderye en beeldhou aanpas.

Divisionisme in Italië

Seurat en Signac se invloed op verskeie Italiaanse skilders het by die Eerste Triennale in 1891 in Milaan sigbaar geword. Deur Grubicy de Dragon gelei, en later deur Gaetano Previati in sy Principi scientifici del divisionismo van 1906 gekodeer, het verskeie skilders hoofsaaklik in Noord-Italië in wisselende mates met hierdie tegnieke geëksperimenteer.

Robert Delaunay se Portret van Jean Metzinger, olie op doek

Pellizza da Volpedo het die tegniek op sosiale (en politieke) onderwerpe toegepas, en Morbelli en Longoni het hom hierin gevolg. Onder Pelliza se Divisionistiese werke was Speranze deluse (1894) en Il sole nascente (1904). Dit was egter op die gebied van landskappe dat daar groot voorstanders vir divisionisme was, insluitend Segantini, Previati, Morbelli, en Carlo Fornara. Ander skilders van genre-tonele was Plinio Nomellini, Rubaldo Merello, Giuseppe Cominetti, Angelo Barabino, Camillo Innocenti, Enrico Lionne, en Arturo Noci. Divisionisme was ook 'n belangrike invloed in die werk van die Futuriste Gino Severini (Souvenirs de Voyage, 1911); Giacomo Balla (Arc Lamp, 1909); Carlo Carrà (Leaving the scene, 1910); en Umberto Boccioni (The City Rises, 1910).

Kritiek en twispunte

Divisionisme het vinnig negatiewe sowel as positiewe aandag van kunskritici ontvang wat die inkorporering van wetenskaplike teorieë in die Neo-Impressionistiese tegnieke óf verwelkom óf veroordeel het. Joris-Karl Huysmans het byvoorbeeld die volgende negatiewe opmerking oor Seurat se skilderye gemaak: "Stroop sy figure van die gekleurde vlooie wat hulle bedek; daar sal niks oorbly nie, nie 'n idee nie, nie 'n siel nie, niks nie." Leiers van Impressionisme soos Monet en Renoir het geweier om saam met Seurat uit te stal, en selfs Camille Pissarro, wat Divisionisme aanvanklik ondersteun het, het later negatief van die tegniek gepraat.

Alhoewel die meeste Divisioniste nie veel byval by kritici gevind het nie, was daar wel kritici wat lojaal aan die beweging was, onder andere veral Félix Fénéon, Arsène Alexandre en Antoine de la Rochefoucauld.

Wetenskaplike misvattings

Alhoewel Divisionistiese kunstenaars vas geglo het dat hulle styl in wetenskaplike beginsels gegrond was, was daar getuienis dat Divisioniste sommige van die basiese elemente van optiese teorie verkeerd geïnterpreteer het. Een van hierdie misvattings blyk byvoorbeeld uit die oortuiging dat die Divisionistiese skildermetode groter liggewendheid as vorige tegnieke skep. Additiewe liggewendheid is slegs van toepassing in die geval van gekleurde lig, nie naasliggende pigmente nie; die liggewendheid van twee pigmente langs mekaar is in werklikheid bloot die gemiddeld van hulle individuele liggewendheid. Verder is dit nie moontlik om 'n kleur deur middel van optiese vermenging te skep wat nie deur fisiese vermenging geskep kan word nie. Logiese teenstrydighede kan ook by die Divisioniste se uitsluiting van donkerder kleure en hulle interpretasie van gelyktydige kontras gevind word.

Bronnelys

• Blanc, Charles. The Grammar of Painting and Engraving. Chicago: S.C. Griggs and Company, 1891. [1].
• Block, Jane. "Neo-Impressionism." Grove Art Online. Oxford Art Online. [2].
• Block, Jane. "Pointillism." Grove Art Online. Oxford Art Online. [3].
• Broude, Norma, ed. Seurat in Perspective. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall, 1978. ISBN 0-13-807115-2.
• Cachin, Françoise. Paul Signac. Greenwich, CT: New York Graphic Society, 1971. ISBN 0-8212-0482-3.
• Clement, Russell T., and Annick Houzé. Neo-impressionist painters: a sourcebook on Georges Seurat, Camille Pissarro, Paul Signac, Théo van Rysselberghe, Henri Edmond Cross, Charles Angrand, Maximilien Luce, and Albert Dubois-Pillet. Westport, CT: Greenwood P, 1999. ISBN 0-313-30382-7.
• Chevreul, Michel Eugène. The Principles of Harmony and Contrast of Colors. London: Henry G. Bohn, York Street, Covent Garden, 1860
• Dorra, Henri. Symbolist Art Theories: A Critical Anthology. Berkeley: U of California, 1994.
• Gage, John. "The Technique of Seurat: A Reappraisal." The Art Bulletin 69 (Sep. 1987): 448-54. JSTOR. [4].
• Herbert, Robert. Georges Seurat, 1859–1891, New York: Metropolitan Museum of Art, 1991. ISBN 978-0-87099-618-4.
• Herbert, Robert L. Neo-Impressionism. New York: The Solomon R. Guggenheim Museum, 1968.
• Hutton, John G. Neo-impressionism and the search for solid ground: art, science, and anarchism in fin-de-siècle France. Baton Rouge, LA: Louisiana State UP, 1994. ISBN 0-8071-1823-0.
• Puppo, Dario del. "Il Quarto Stato." Science and Society, Vol. 58, No. 2, pp. 13, 1994.
• Meighan, Judith. "In Praise of Motherhood: The Promise and Failure of Painting for Social Reform in Late-Nineteenth-Century Italy." Nineteenth-Century Art Worldwide, Vol. 1, No. 1, 2002.
• "Radical Light: Italy's Divisionist Painters." History Today, August 2008.
• Rewald, John. Georges Seurat. New York: Wittenborn & Co., 1946.
• Roslak, Robyn. Neo-Impressionism and Anarchism in Fin-de-Siecle France: Painting, Politics and Landscape. N.p.: n.p., 2007.
• Signac, Paul. D’Eugène Delacroix au Neo-Impressionnisme. 1899. [5].
• Winkfield, Trevor. "The Signac Syndrome." Modern Painters Autumn 2001: 66-70.
• Tim Parks on divisionist movement of painters in Italy

Eksterne skakels

• Agence photographique de la réunion des Musées nationaux