Dubbelinskrywingstelsel

Volgens die dualiteitsbeginsel van rekeningkunde word die finansiële toestand van 'n entiteit deur die volgende basiese rekenkundige vergelyking aangedui.

Skryftafel met kasboek vir dubbel-inskrywings, ongeveer 1910.

EIENAARSBELANG = BATES - LASTE

Transaksies kan hierdie finansiële toestand verander op verskeie wyses en word opgeteken dmv die dubbelinskrywingstelsel waar transaksies ontleed word in debiete en krediete wat dan moet balanseer. Tradisioneel word bates as debiete aangeteken en laste as krediete met die eienaarsbelang dan om dit te balanseer.

By 'n nuwe besigheid is:

R0 (eienaarsbelang) = R0 (bates) - R0 (laste) of
R0 (bates) = R0 (laste) + R0 (eienaarsbelang)

Sou die eienaar nou 'n bedrag beskikbaar stel aan die besigheid bv R2000, word dit volgens die dubbelinskrywingstelsel wat in die grootboeke opgeteken word (en gestaaf moet word deur rekenkundige brondokumente):

1. Die bate rekening word vergroot met die bedrag (Debiteer)
2. Die eienaarsbelang rekening word vergroot met dieselfde bedrag (Krediteer)

R2000 (bates) = R0 (laste) + R2000 (eienaarsbelang) 

Sodoende kry rekening sy eie saldo (verskil tussen sy debiete en krediete), maar die totale krediete en debiete bly in ewewig.

Omdat dit lomp sou wees om vir elke transaksie in 'n besigheid die algemene grootboek rekord weer te gee, word periodieke opsommings van die transaksies saamgestel.

So is 'n proefbalans 'n opsomming van al die rekenings se saldo's wat gebruik word om te verseker dat al die kredietsaldos en die debietsaldos balanseer.

Die proefbalans word dan verder ontleed om finansiële state in die vorm van 'n balansstaat en inkomstestaat op te stel.