Edwardiaanse tydperk
Edwardiaanse tydperk
1901 tot 1910
Voorafgegaan deur
Victoriaanse tydperk
Opgevolg deur
Eerste Wêreldoorlog
Monarg
Edward VII
Die Edwardiaanse tydperk in die Verenigde Koninkryk strek oor die periode tussen 1901 en 1910, die regeringstydperk van koning Edward VII na wie dit vernoem is.
Die afsterwe van koningin Victoria in Januarie 1901 en die troonbestyging van haar seun Edward het die einde van die Victoriaanse tydperk gemarkeer. In teenstelling met sy moeder, wat ná die dood van haar eggenoot, die Duitse boorling prins Albert, 'n teruggetrokke lewe gevoer en min belangstelling vir sosiale gebeurtenisse getoon het, was Edward vol van lewenslus. Die koning het net soos die Britse heersende klas van daardie tyd gereeld reise na die vasteland van Europa onderneem en geesdrif vir die plaaslike modes en kunslewe getoon om uiteindelik die leier van 'n elite te word wat sy eie leefstyl sou skep.
Alhoewel Edward VII reeds in 1910 oorlede is, word die historiese term Edwardiaanse tydperk dikwels ook gebruik om na die periode voor die ondergang van die RMS Titanic in 1912, die tydperk voor die Eerste Wêreldoorlog in 1914, die tyd voor die herstelling van vriendskaplike bande met Duitsland in 1918 of die periode voor die ondertekening van die Verdrag van Versailles in 1919 te verwys. Anders as die regeringstydperk van sy moeder, wat as Goue Tydperk bekend gestaan het, is die Edwardiaanse tydperk deur politieke woelinge en maatskaplike veranderings gekenmerk waardeur voorheen uitgeslote groepe soos vroue en gewone werkers toenemend gepolitiseer geraak het.
In teenstelling met die Victoriaanse tydperk, wat in sommige opsigte met stagnasie verbind word, en die tydperk vanaf 1914, wat deur die Eerste Wêreldoorlog oorskadu is, was Edward se regeringstyd nogtans 'n historiese periode wat deur ekonomiese welvaart en stabiliteit ten opsigte van die Verenigde Koninkryk se buitelandse betrekkinge gekenmerk is. So is alliansies met Frankryk en Rusland gesmee wat vrede tussen die drie lande verseker het.[1]
Klas en samelewing
wysigDie Britse samelewing was in die Edwardiaanse tydperk nog in 'n streng klassestelsel verdeel. Maar ekonomiese en tegnologiese vooruitgang het, net soos maatskaplike veranderinge, gaandeweg hul invloed op sosiale strukture laat geld. Dié proses het ná die Groot Oorlog versnel. Vir die breë massa het die sneller pas van industrialisering, waartydens die Victoriaanse stoomenjin-tegnologie deur nuwe petrolgedrewe masjiene en voertuie vervang is, nuwe ekonomiese geleenthede gebied. Belangstelling in politieke kwessies soos werkersregte en sosialisme, die moeilike lewensomstandighede van die laerklas en die status van vroue in die samelewing, insluitende stemreg vir vroue, het toegeneem.
Status was nie langer klasgebonde nie, en daar was 'n groter mate van sosiale mobiliteit. Reeds in die later Victoriaanse periode het 'n nuwe plutokrasie toegang tot die crème de la crème van die Britse samelewing gekry deur hul assosiasie met die Prins van Wallis, die toekomstige koning Edward VII. Tum-tum, soos die prins deur vriende en kennisse dikwels genoem is, het die geselskap van welvarende en wêreldse mans en mooi, bereidwillige vroue geniet.[2]
Jagpartye, seiljagvaarte, rensport en besoeke aan landgoedere was van Edward se gewildste tydverdrywe, tot ontsteltenis van sy moeder, koningin Victoria, wat 'n lewe as ewig rouende weduwee gevoer het. Edward se vriende en aanhangers, na wie dikwels as die Marlborough House Set verwys is, het vir hulself weelderige herehuise laat bou waar hulle beduidende persoonlikhede in 'n luukse atmosfeer kon onthaal.
Net soos die gewone bevolking het ook superrykes voordeel getrek uit die groter mobiliteit wat deur 'n uitgebreide en verbeterde spoorweg- en padnetwerk verkry is - dit het immers besoeke aan luukse landgoedere vergemaklik. Teen die einde van die 19de eeu was die politieke mag in die Verenigde Koninkryk saamgetrek in die groot herehuise van die land waar die meeste belangrike politieke ooreenkomste tydens naweekpartytjies aangegaan en alliansies gesmee is.