Gebruiker:Suidpunt/Harenarium2
__NOINDEX__
Latyn-Afrikaanse woordeboek. Rede vir digitalisering? - Outeur reeds langer as 50 jaar oorlede. En, http://latinskordbog.dk/ in beta.
AFKORTINGS
- Abl. ablativus.
- abl. absol. ablativus absolutus.
- abl. instr. ablativus instrumentalis.
- absol. absoluut.
- abstr. abstrak.
- acc. accusativus.
- act. activum.
- adi. adiectivum.
- adv. adverbium.
- alci. alicui.
- alcs. alicuius.
- alqd. aliquid.
- alqm. aliquem.
- alqo. aliquo.
- c. cum.
- cf. conferatur (vergelyk).
- co. communis generis.
- comp. of compar. comparativus.
- coni. coniunctivus.
- conict. coniunctio.
- conict. adversat. coniunctio adversativa.
- conict. disiunct. coniunctio disiunctiva.
- dat. dativus.
- def. of defect. defectivum verbum.
- dem. deminitivum.
- dep. verbum deponens.
- f. feminini generis.
- fig. figuurlik.
- filt. filosofiese term.
- freq. frequentativum verbum.
- gen. genetivus.
- gen. obi. genetivus obiectivus.
- gen. subi. genetivus subiectivus.
- ges. geslag.
- gew. gewoonlik.
- godst. godsdienstige term.
- gram. grammaties.
- heterokl. heteroklities.
- imper. imperativus.
- impers. impersonale verbum.
- indecl. indeclinabile.
- indef. indefinitum.
- infin. infinitivus.
- ins. insonderheid.
- interi. interiectio.
- intrans. intransitivus.
- konkr. konkreet.
- let. letterlik.
- m. masculini generis.
- med. medium.
- milit. militêr.
- n. of neutr. neutrius generis.
- numer. numerale.
- num. distrib. numerale distribitivum.
- num. ordin. numerale ordinale.
- onpers. onpersoonlik.
- p. of part. participium.
- pas. of pass. passivum.
- pf. perfectum.
- pl. of plur. pluralis.
- poët. poëties.
- praep. praepositio.
- praes. praesens.
- pron. pronomen.
- pron. demonstr. pronomen demonstrativum.
- pron. determ. pronomen determinativum.
- prov. proverbium.
- q.v. quod vide (sien dit).
- refl. reflexivum.
- ret. retories.
- rt. regsterm.
- s. of subst. substantivum.
- sc. scilicet.
- sgtr. saamgetrek.
- staatsrt. staatsregtelik.
- superl. superlativus.
- trans. transitivus.
- v. vide (sien).
- verb. (of v.) verbum.
- w.w. werkwoorde.
BIBLIOGRAFIE.
- 1. Beknopt Latijnsch-Nederlandsch Woordenboek, F. Muller en E. H. Renkema, 19342.
- 2. Cassell's Compact Latin-English Dictionary.
- 3. Latijnsch Woordenboek, Prof. Dr. Engelbrecht, 18824.
- 4. Ausführliches Lateinisch-Deutsches Handwörterbuch, K. E. Georges, 1879.
- 5. Tweetalige Woordeboek, Engels-Afrikaans (1931) en Afrikaans-Engels (1936), D. B. Bosman, I. W. v. d. Merwe en ander.
GEBRUIKSAANWYSING.
- 1. Die geslag van substantiva word aangedui deur m., f., n., co.
- 2. By verba word die vervoeging aangedui deur: 1, 2, 3, 4 waaruit die vorm van die infinitivus (āre, ēre, ĕre, īre) afgelei kan word.
- By verba van die eerste vervoeging (-āvi, -ātum, -āre) en van die vierde vervoeging (-īvi of -īi, -ītum), word in die reël die hoofdele nie gegee nie; wanneer geen hoofdele by werkwoorde van die 2de en 3de vervoeging gegee word nie, of een weggelaat is, beteken dit dat die vorme of vorm ontbreek.
- Soms ontbreek die supinum, maar die part. futurum daarvan gevorm, kom wel voor en word gegee b.v. abnuo, -nui, -nuiturus 3.
A.
- A, eerste letter van die Latynse alfabet; as afkorting: 1. Aulus; 2. a.d. ante diem; 3. A.U.C. ab urbe condita of anno urbis conditae.
- a, ah, interi. ag! so! so!
- ā, ăb, abs praep. c. abl. weg van; van ... uit; van; aan die kant van; a septentrionibus, aan die noordekant; a fronte, a tergo, a latere, a dextro cornu, ab novissimis, in die agterhoed; a pueris, van kindsbeen; deur, ab aliquo; van oorsprong, van; met betrekking tot; servus a pedibus, koerier; a manu servus, sekretaris.
- ăbactus -a, -um, partic. v. abigo.
- ăbăcus -i, m. rekenbord, dambord, buffet, dekstuk op 'n kapiteel.
- ăbălĭēnātĭo -ōnis, f. vervreemdeling.
- ăbălĭēno, 1. vervreem, skei, afkerig maak.
- ăbăvus -i, m. oorgrootvader; voorvader.
- Abdēra -orum, n. plur. 1. dorp in Thracië; ook Abdera, -ae f.; 2. dorp in Spanje. Abderites, -ae (abl. -a), m. inwoner van Abdera.
- abdĭcātĭo -ōnis, f. afstand doen; die neerlê van 'n amp.
- 1. abdĭco, 1. afwys, van iets afstand doen; 'n amp neerlê.
- 2. abdīco -dixi -dictum, 3. ontsê; in die voorspellingskuns: afkeur.
- abdĭtē, adv. heimlik; in die verborge.
- abdĭtus -a -um, p. adi. verborge; geheim.
- abdo -dĭdi -dĭtum, 3. verwyder, verberg.
- abdōmĕn -ĭnis, n. onderbuik, buik.
- abdūco - duxi -ductum, 3. weglei, wegvoer; laat afval, verlei; van iets afbring, a sollicitudine.
- abĕo -ii -ĭtum -īre, weggaan; abi in malam rem, loop na die hoenders; terugkeer (van 'n veldslag); aftree, consulatu; van sterwendes, heengaan; afdwaal; van tyd, verbygaan; verdwyn; in iets verander, sic deus in flammas abiit.
- ăbĕquito, 1. wegry.
- ăberrātio -ōnis, f. afleiding, a dolore.
- ăberro, 1. afdwaal, verdwaal; afwyk van, a proposito; sy gedagtes aflei, a miseria.
- ăbhinc, adv. van hier; hiervandaan; van ruimte of tyd: annos tres abhinc, drie jaar gelede.
- ăbhorrĕo -ui, 2. afsku hê, afkerig wees van iets, a pace; verskil van, gekant wees teen. Praes. part. as adi., ontydig, ongepas, lacrimae abhorrentes.
- ăbĭcĭo -iēci iectum, 3. weggooi; neergooi, se ad pedes alicuius; neerslaan; agteloos opdreun, versum; van alle mag beroof, senatus auctoritatem; sig verneder, verlaag, se abicere.
- abiectē, adv. op lafhartige, gemene wyse.
- abiectĭo -onis, f. neerslagtigheid, animi.
- abiectus -a -um, p. adi. slordig; onaansienlik, familia; neerslagtig, moedeloos, animus.
- ăbĭegnus -a -um van dennehout.
- ăbĭēs -ĕtis, f. denneboom; wat van dennehout gemaak is, skip; spies, brief (op 'n plankie met was).
- ăbĭgo -ēgi -actum, 3. wegdryf, verja; pecus, vee steel; uxorem, verstoot.
- ăbĭtĭo -ōnis, f. = abitus (q.v.).
- ābĭtus -ūs, m. vertrek, uitgang.
- abiūdĭco, 1. iets aan iemand by vonnis ontsê, alqd. ab alqo.
- abiungo iunxi -iunctum, 3. uitspan; vervreemd, abiuncto Labieno.
- abiūro, 1. onder eed loën.
- adj... v. abi...
- ablātīvus -a -um ablatief. Subst. ablātīvus -i, m. (sc. casus), die ablatief.
- ablēgātĭo -onis, f. wegsending.
- ablēgo, 1. wegstuur, verwyder; milit., verdryf.
- ablĭgūrĭo, 4. aflik; verbras.
- ablŏco, 1. verhuur.
- ablŭdo, 3. in toon verskil; sleg by iemd. pas.
- ablŭo -lŭi -lūtum 3. afwas.
- abnĕgo, 1. ontken, weier.
- abnĕpos -ōtis, m. seun van 'n agterkleinseun.
- abneptis -is, f. dogter van 'n agterkleindogter.
- abnocto, 1. die hele nag uitbly.
- abnormis -e afwykend van die reël; abnormis sapiens, ongeskoold.
- abnŭo -nŭi -nŭĭtūrus, 3. afwysend knik of wenk.
- abŏlĕo -ēvi, -ĭtum, 2. uitwis, [einde van bladsy 1] vernietig; viscera undis, reinig; beëindig, magistratum.
- ăbŏlesco -ēvi, geen sup., 3. vergaan, verdwyn.
- ăbŏlĭtĭo -ōnis, f. vernietiging, afskaffing; legis; met of sonder facti, amnestie.
- ăbolla -ae, f. dik mantel, deur soldate gedra.
- ăbōmĭno = abominor (q.v.).
- ăbōmĭnor -atus sum, 1. 'n ongunstige teken van sig wegwens, quod abominor; verwens, verafsku; abominandus, verfoeilik; abominatus, gehaat.
- ăbŏrĭor -ortus sum, 4. dep. van hemelse liggame, ondergaan, verdwyn; poët. van die stem, wegslaan.
- ăbŏriscor = aborior (q.v.).
- ăbortĭo -ōnis, f. veroorsaking van 'n ontydige bevalling.
- ăbortīvus -a -um ontydig gebore; ovum, bedorwe.
- abortus, -ūs, m. ontydige bevalling, miskraam.
- abrādo -rasi -rasum, 3. afkrap, afskeer; afneem.
- abrĭpio -rĭpŭi, -reptum, 3. wegruk, meesleep.
- abrōdo -si, -sum, 3. afknaag.
- abrŏgātĭo -onis, f. afskaffing, legis.
- abrŏgo, 1. 'n wet afskaf; 'n bevoegdheid ontneem; fidem, iemd. se krediet ontneem.
- abrŏtŏnum -i, n. en abrŏtŏnus -i, f. sitroenplant.
- abrumpo -rūpi -ruptum, 3. afbreek, verbreek; skei; losbreek; skend; fas, vernietig.
- abruptĭo -ōnis, f. die afskeuring; egskeiding.
- abruptus -a -um, p. adi. afgebreek; steil. Subst. abruptum -i, n. steilte, afgrond.
- abscēdo -cessi -cessum. 3. weggaan; milit., terugtrek; verlore gaan, verdwyn.
- abscessĭo -ōnis, f. skeiding.
- abscessus -ūs, m. die weggaan; aftog.
- abscīdo -cīdi -cīsum, 3. afkap, afsny; skei.
- abscindo -scĭdi -scissum, 3. afruk, losskeur, tunicam a pectore; venas, open; poët. abscissa comas, met haar hare afgeruk; verdeel, skei.
- abscisus -a -um, p. adi. afgesny; steil; kortaf.
- abscondĭtē, adv. verborge, geheimsinnig.
- abscondo -condi (condĭdi) -condĭtum (-consum), 3. verberg; uit die oog verloor; pass. van sterre, ondergaan.
- absens -entis, p. adi. afwesig.
- absentĭa -ae, f. afwesigheid.
- absĭlĭo, 4. wegspring.
- absĭmĭlis -e ongelyk.
- absinthĭum -i, n. alsem.
- absisto -stĭti, -stĭtum, 3. sig verwyder; ophou met, c. abl.
- absŏlūtē, adv. volmaak, heeltemal.
- absŏlūtĭo -ōnis, f. vryspraak; voltooiing, volledigheid.
- absŏlūtōrĭus -a -um wat vrygespreek, tabella.
- absŏlūtus -a -um, p. adi. volmaak, volledig; onvoorwaardelik.
- absolvo -solvi -solutum, 3. losmaak, bevry; vryspreek; voltooi, vitam.
- absŏnus -a -um onwelluidend, vox.
- absorbĕo -ŭi, 2. opsluk, verswelg.
- absque, praep. c. abl., sonder.
- abstēmĭus -a -um matig.
- abstergĕo -tersi -tersum, 2. afvee
- absterrĕo -terrui terrĭtum, 2. deur skrik verja, hostis saxis; afskrik.
- abstĭnens -entis, p. adi. matig, ingetoë.
- abstĭnentĕr, adv. matig.
- abstĭnentĭa -ae, f. matigheid, soberheid.
- abstĭneo -tĭnŭi -tentum, 2. afhou, terughou.
- absto, 1. op 'n afstand staan.
- abstrăho -traxi tractum, 3. wegtrek; afhou, verwyder.
- abstrūdo -trūsi -trūsum, 3. verberg.
- abstrūsus -a -um, p. adi. verborge; van karakter, geslote.
- absum (afŭi, ăbesse), afwesig wees; geen deelneem aan; nie help nie; ontbreek; verwyderd wees; vry van, a culpa; afkerig wees van.
- absūmo -sumpsi -sumptum, 3. wegneem; verbruik, vernietig; van tyd, verkwis; doodmaak.
- absurdē, adv. vals, dwaas, ongeskik.
- absurdus -a -um onwelluidend, vals, dwaas, ongeskik.
- Absyrtus -i, m. broer van Medea, deur haar op haar vlug van Colchis doodgemaak.
- ăbundans -antis, p. adi. oor[einde van bladsy 2]vloeiend, oorvol; ryk aan, c. gen.; welgesteld, homo; oorvloedig.
- ăbundantĕr, adv. oorvloediglik.
- ăbundantĭa -ae, f. oorvloed; rykdom.
- ăbundē, adv. in oorvloed; meer as genoeg.
- ăbundo, 1. oorvloei; oorstroom; oorvloed hê; ryk wees.
- ăbūsĭo -ōnis, f. retories: 'n oneigenlike gebruik van woorde.
- ăbusquĕ, praep. c. abl. - usque ab, van ... af.
- ăbūsus -ūs, m. verbruik.
- abūtor -ūsus sum, 3. dep. c. abl. verbruik, opmaak; ten volle gebruik maak van; misbruik maak van; 'n woord oneigenlik gebruik.
- Ăbӯdus (Abydos) -i, f. en Abydum -i, n. 1. stad in Klein-Asië; 2. stad in Egipte.
- ac, v. atque.
- Ăcădēmia -ae, f. die Akademie, 'n gimnasium by Athene (skool van Plato); skool, leer van Plato.
- Ăcădēmĭcus -a -um van die Akademie by Athene; subst. Ăcădēmĭca -ōrum n. plur. 'n verhandeling van Cicero oor die Akademiese filosofie.
- ăcălanthis -ĭdis, f. distelvink.
- ăcanthus -i, m. beerklou ('n plant); f. acacia (boom in Egipte)
- ăcapnŏs -ŏn, adi. sonder rook.
- Ăcarnānes -um, m. Akarnaniërs; Acarnania -ae, landstreek in Middel-Griekeland.
- accēdo -cessi -cessum, 3. na iemd. toegaan, nader, iets op sig neem, onderneem, ad rem publicam, aan staatsake deelneem; ad condiciones, voorwaardes toestem; bykom; toeneem; onpers. accedit ut of quod, hierby kom dat.
- accĕlĕro, 1. trans. verhaas; intrans. sig haas.
- accendo -cendi -censum. 3. aan brand steek; aanvuur; vermeerder.
- accensĕo 2. daarby reken; toevoeg.
- 1. accensus -a -um, part. van accenseo; plur., accensi -orum, die bygeteldes; accensus -i, m. die ondergeskikte staatsamptenaar.
- 2. accensus -a -um, part. van accendo.
- acceptĭo -ōnis, f. die in ontvangsneming, frumenti.
- acceptus -a -um, p. adi. aangenaam, geliefd, c. dat.
- accerso = arcesso (q.v.).
- accessĭo -ōnis, f. nadering; toevoeging; toevoegsel.
- accessus -ūs, m. nadering; toegang (tot 'n persoon); ingang.
- 1. accīdo, -cīdi -cisum, 3. aansny; verswak, verminder.
- 2. accĭdo, -cĭdi 3. by ___, op iets neerval; voorval, gebeur, oorkom. onpers. accidit ut, dit gebeur dat.
- accĭĕo, 2. verouderde vorm van accio (q.v.).
- accingo -cinxi -cinctum, 3. aangord, omgord; uitrus.
- accĭo -īvi (ĭi) -ītum, 4. ontbied, laat kom.
- accĭpĭo -cēpi -ceptum, 3. aanneem, ontvang; alqd. alci acceptum referre, iets as ontvang vir iemd. krediteer (acceptum -i n. subst. ___ wat ontvang is); iemd. as gas ontvang; opneem, waarneem, begryp; ondervind, dolorem.
- accĭpĭter -tris, m. valk.
- accītus -ūs, m. alleen in abl. accitu alcs. op iemd. se oproep.
- acclāmātĭo -ōnis, f. afkeurende geskreeu; toejuiging.
- acclāmo, 1. toeskreeu, uitjou c. dat.; hardop noem c. acc.
- acclāro, 1. duidelik maak, openbaar.
- acclīnis -e leunende op; geneig tot.
- acclīno, 1. op iets leun; geneig wees tot; oorhel na.
- acclīvis -e wat langsaam opgaan.
- acclīvĭtas -ātis, f. helling.
- acclīvus -a -um, v. acclivis.
- accŏla -ae, m. buurman.
- accŏlo -cŏlŭi -cultum, 3. by iets woon, mare.
- accommŏdātē, adv. passend.
- accommŏdātĭo -ōnis, f. aanpassing; hoflikheid, inskiklikheid.
- accommŏdātus -a -um, p. adi. geskik, passend; met ad c. acc. of dat.
- accommŏdo, 1. aanpas, geskik maak; se accommodare of accommodari, sig skik.
- accommŏdus -a -um geskik.
- accrēdo -dĭdi -dĭtum, 3. glo, alci.
- accresco -crēvi -crētum, 3. groei, toeneem.
- accrētĭo -ōnis, f. toeneming.
- accŭbĭtĭo (accubatio) -onis, f. die aanlê aan tafel.
[einde van bladsy 3]
- accŭbĭtus -us, m. = accubitio (q.v.).
- accŭbo, 1. by iets lê; aan tafel lê; c. alqo. naas iemd.; apud alqm. by die huis van (as gas).
- accumbo -cubui -cubitum, 3. neerlê, aan tafel gaan.
- accŭmŭlātē, adv. oorvloediglik.
- accŭmŭlātor -oris, m. ophoper.
- accŭmŭlo, 1. ophoop; vermeerder; oorlaai.
- accūrātē, adv. noukeurig, sorgvuldig.
- accūrātĭo -ōnis, f. noukeurigheid; sorgvuldigheid.
- accūrātus -a -um, p. adi. goedversorg; sorgvuldig.
- accūro, 1. versorg, vir iets sorg.
- accurro -curri en -cucurri -cursum, 3. na iets of iemd. hardloop; toesnel; van dinge, gebeur.
- accursus -us, m. toeloop.
- accūsābĭlis -e, laakbaar.
- accūsātĭo -ōnis, f. aanklag, beskuldiging.
- accūsātor -oris, m. aanklaer, beskuldiger.
- accūsātorĭĕ, adv. op die manier van 'n aanklaer.
- accūsātōrĭus -a -um van 'n aanklaer.
- accūsātrix -icis, f. aanklaagster.
- accūso, 1. aankla, beskuldig; gen. van die misdaad, alqm. ambitūs; gen. van die straf, capitis op lewe en dood, van 'n halsmisdaad.
- 1. ăcer -ĕris, n. esdoringboom.
- 2. ăcer -cris, -cre skerp; van smaak, bytend; skerpsinnig, vurig, flink, wakker, heftig, streng. subst. acre, -is, n. skerpte.
- ăcerbē, adv. bitter, streng, wreed: met moeite, alqd. ferre.
- ăcerbĭtas -ātis, f. wrange smaak; bitterheid, smart: hardheid: in pl. onheile.
- ăcerbo, 1. vererger.
- ăcerbus -a -um wrang, suur (van onrype vrugte), onryp: hard; onaangenaam: smartlik: wreed, streng.
- ăcernus -a -um, van esdoringhout.
- ăcerra -ae, f. wierookkissie.
- ăcersĕcŏmēs -ae, m. met lang hare.
- ăcervālis -e, van die hoop, stapel.
- ăcervātim, adv. op 'n hoop; in massa; dicere, opsom.
- ăcervo, 1. oploop, opstapel.
- ăcervus -l, m. hoop.
- ăcesco acŭi, 3. suur word.
- ăcētum -i, n. asyn.
- Ăchaei -ōrum, m. die Achaeërs: in die algemeen, Grieke: Archāĭa, -ae, f. in die noorde van die Peloponnesus. Adi. Achīvus, Grieks.
- Ăchātes -ae, m. vriend van Aeneas.
- Ăchĕron = -ontis, m. rivier in die onderwêreld; ook die onderwêreld self.
- Ăchilles -is, m. en Ăchilleus -ĕi, m. Griekse held.
- Achīvus -a -um = Achaeus.
- ăcĭdus -a -um skerp; suur; onaangenaam.
- ăcĭēs' -ēi, f. skerpte: van die gesig, gesigskerpte; blik; pupil; oog; van die gees, skerpte, helderheid; milit., slaglinie, veldslag.
- ăcīnăcēs -is, m. 'n krom Persiese sabel.
- ăcĭnus -i, m. en ăcĭnum -i, n. bessie.
- ăcĭpenser -ĕris (ăcĭpensis -is), m. vissoort, steur.
- Ăcis -ĭdis, m. rivier in Sicilië; skaapherder, minnaar van Galatea.
- ăclys -ўdis, f. 'n klein werpspies
- ăcŏnītum -i, n. monnikskap ('n vergiftige plant); vergif.
- acquĭesco -quĭēvi -quĭētum, 3. tot rus kom, uitrus; ontslaap; behae skep in; dit eens wees, alci.
- acquīro -quīsīvi -quīsītum, 3. daarby nog verwerf; verwerf.
- ăcrātŏphŏron -i, n. wynvat (vir ongemengde wyn).
- ācrēdŭla -ae, f. 'n voël (uil, nagtegaal).
- ācrĭcŭlus -a -um 'n bietjie heftig.
- ācrĭmōnĭa -ae, f. skerp smaak of lug; skerpte, bitterheid.
- Ācrĭsĭus, m. koning van Argos, vader van Danae.
- ācrĭtĕr, adv. skerp, heftig; skerpsinnig, vurig, flink, wakker, streng.
- ācrŏāmă -ătis, n. voordrag, konsert; voordraer, singer.
- ācrŏāsis -is, f. voordrag, voorlesing.
- Ācrŏcĕraunĭa -orum, n. gevaarlike Kaap van Epirus.
- Ācrŏcŏrinthus -i, f. fort van Corinthe.
- 1. acta f. seekus; strandlewe.
- 2. acta -ōrum, n. handelinge; besluite, beskikkinge; verslag, [einde van bladsy 4] register van die acta; acta diurna, dagblad in Rome.
- Actaeōn -ŏnis, m. in 'n hert deur Diana verander en deur sy eie honde verskeur.
- actĭo -ōnis, f. verrigting, werksaamheid; gratiarum, dankbetuiging, ampshandeling, voorstel; behandeling van 'n regsaak, proses; prosesformule; die reg om te prosedeer; termyn; pleidooi.
- actĭto, 1. dikwels voer, causas (prosesse); dikwels speel, tragoedias.
- Actĭum -īi, n. 1. Kaap van Acarnanië; hawe op Corcyra. Adi. Actius, -a, um; bella, slag by Actium, Kaap van Acarnanië (31 na Chr.).
- actor -ōris, m. drywer, toneelspeler; volbringer; spreker; aanklaer; bestuurder; agent.
- actŭārĭŏla -ae, f. (dem. van actuaria) klein skuitjie.
- actŭārĭus -a -um snel, vinnig; actuaria navis, snelvarende skip; subst. actuaria, -ae, f.
- actŭōsē, adv. ywerig; met ywer.
- actŭōsus -a -um werksaam, van 'n toespraak, effektief.
- actus -ūs, m. beweging; in beweging bring; aandryf van vee; reg om vee of waens oor 'n stuk land te dryf; voordrag; opvoering van 'n toneelstuk; bedryf (van 'n stuk).
- actūtum, adv. onmiddellik.
- ăcŭlĕātus -a -um, met prikkels voorsien; skerp; spitsvondig.
- ăcŭlĕus -i, m. (dem. van acus) angel; prikkel; steek; in plur. sarkasme.
- ăcūmen -ĭnis, n. skerp punt; skerpsinnigheid; raakheid van uitdrukking.
- ăcŭo -ŭi -ūtum, 3. skerp maak, slyp; oefen, linguam; aanmoedig, aanvuur.
- ăcus -ūs, f. naald; acu pingere, borduur; rem acu tangere, die spyker op die kop slaan.
- ăcūtē, adv. skerp, skril.
- ăcūtŭlus -a -um (dem. v. acutus) taamlik skerpsinnig.
- ăcūtus -a -um, p. adi. puntig, skerp; skril, vox; pynlik; skerpsinnig; van 'n redenaar, effektief.
- ad, praep. c. acc., tot na; ad Dianae venire, na die tempel van Diana (sc. aedem.); ad me, ad te, na my, jou huis; naby; ad iudicem, voor die regter; van doel, tot, vir; ad id, vir daardie doel; teen, ad extrenam orationem, teen die end van die rede; ad verbum, woordelik; ad tempus, na die omstandighede.
- ădactĭo -ōnis, f. dwang, verpligting.
- ădactus -ūs, m. die naderbringing; dentis, beet.
- ădaequē, adv. netso, op gelyke wyse.
- ădaequo, 1. gelykmaak aan; vergelyk; ewenaar.
- ădămantēus -a -um staalhard.
- ădămantĭnus -a -um van harde staal.
- ădămas -antis, m. die hardste yster; staal; onbuigsaamheid; diamant.
- ădambŭlo, 1. by iets op en neer wandel.
- ădămo, 1. liefkry; sin kry in iets.
- ădamussim, v. amussis.
- ădăpĕrĭo -pĕrŭi -pertum, 4. onthul, oopmaak.
- ădăpertilis -e wat geopen kan word.
- ădapto, 1. vanpas maak, aanpas.
- ădăquor, 1. dep. water haal.
- ădauctus -ūs, m. wasdom.
- ădaugĕo -auxi, -auctum, 2. vermeerder; ten offer bring.
- ădaugesco, 3. begin vermeerder.
- ădbibo -bĭbi -bĭbĭtum, 3. drink, indrink.
- addensĕo, 2. en addenso, 1. digter maak.
- addīco -dixi -dictum, 3. goedkeur; toeken; toewys; van die praetor (sy formule was: do, dico, addico); van die vendu-afslaer, toeslaan op, toeken; verkoop; verbeurd verklaar; addictus, verbind (skuldenaar); se alci., sig slaafs oorgee.
- addictĭo -ōnis, f. toewysing (van die regter).
- addictus, v. addico.
- addisco -dĭdĭcĭ, 3. daarby leer; aanleer.
- addĭtāmentum -i, n. toevoegsel, aanhangsel.
- addo -dĭdi -dĭtum, 3. gee aan; inboesem; toevoeg; vermeerder; gradum, die pas versnel; adde, of adde huc, voeg daarby.
- addŏcĕo, 2. daarby onderwys.
- addŭbito, 1. weifel; res addubitata, 'n onbesliste saak.
- addūco -duxi -ductum, 3. na sig toe trek; aanhaal, span; saamtrek [einde van bladsy 5]; bring; lei; aliquem in ius of iudicium of alleen alqm., voor die hof bring; tot iets bring, beweeg; adductus c. abl., ten gevolge van, deur.
- adductus -a -um, p. adi. beknop; streng.
- ădĕdo -ēdi -ēsum, 3. knibbel, opeet, verteer.
- ădemptĭo -ōnis, f. wegneming.
- 1. ădĕō, adv. tot sover; soseer; met pron., juis, id adeo; adeo non, adeo nihil, so weinig.
- 2. ădēo, -ĭĭ -ĭtum, 4. na iemd. of iets gaan; nader; in ius, 'n geregsaak aangaan; besoek; onderneem; ad rem publicam, aan die staatslewe deelneem; periculum, gevaar ondergaan; hereditatem, erfenis aanvaar.
- ădeps -ĭpis, co. vet; logheid.
- ădeptĭo -ōnis, f. verkryging.
- ădĕquĭto, 1. na iemd. toe ry, met dat. of ad c. acc.
- adf... v. aff...
- adg... v. agg...
- ădhaerĕo -haesi -haesum, 2. aan iets hang; vaskleef; grens aan; sig vasklem; nie wyk van, c. dat.
- ădhaeresco -haesi -haesum, 3. bly hang; vaskleef; van 'n redenaar, bly steek.
- ădhaesĭo -ōnis, f. aanhegting.
- ădhaesus -ūs, m. die aanhanging.
- ădhĭbĕo -ŭi -ĭtum, 2. aanwend; betoon; tot sig neem; iemd. byhaal; uitnooi; daar byneem, met adv. behandel, liberaliter.
- ădhinnĭo 4. toehinnik.
- ădhortātĭo -ōnis, f. aansporing.
- ădhortātor -ōris, m. aanspoorder.
- ădhortor, 1. dep. aanspoor, aanmoedig.
- ădhūc, adv. tot hiertoe; nog altyd; (ook nou) nog.
- adiăcĕo, grens aan; subst. adiăcĕntĭa -ium, n. pl., nabyheid, omtrek.
- adĭcĭo -ieci iectum, 3. na iets gooi; 'n begerige blik werp op, oculum hereditati; gedagtes rig op; by iets plaas, toevoeg.
- adiectĭo, -ōnis, f. toevoeging aan.
- adiectus -ūs, m. toevoeging aan.
- ădĭgo -ēgi -actum, 3. aanja, aandryf; dwing; alqm. ad iusiurandum, iemd. 'n eed afneem.
- ădĭmo -ēmi -emptum, 3. ont-, be-, wegneem, alci pecuniam; ademptus, poët., dood.
- ădĭpātus -a -um vet; van die taal, oorlaai; subst., ădĭpāta -orum, n. pl. vetkoeke.
- ădĭpiscor -eptus, 3. dep. inhaal, bereik; verkry.
- ădĭtus -ūs, m. nadering, toegang; aanloop; geleentheid tot iets; weg.
- adiūdĭco, 1. toewys; toeskryf.
- adiūmentum -i, n. hulpmiddel, steun.
- adiunctĭo -ōnis, f. verbinding, toevoeging; ook beperkende toevoeging.
- adiunctor -ōris, m. toevoeger.
- adiunctus -a -um, p. adi. nou verbonde; behorende aan. subst. adiuncta, -orum, n. dinge wat daarby behoort.
- adiungo -iunxi -iunctum, 3. inspan; verbind; toevoeg, byvoeg; toeken, verskaf; verewig.
- adiūro, 1. daarby sweer; besweer, onder eed verseker.
- adiūto, 1. help.
- adiūtor, -ōris, m. helper; adjudant; handlanger.
- adiūtrix -īcis, f. helpster; hulp; legiones, reserwe.
- adiŭvo -iūvi -iūtum, 1. help, ondersteun, van diens wees.
- adl... v. all...
- admātūro, 1. verhaas.
- admētĭor -mensus, 4. dep. toemeet.
- Admētus -i, m. koning van Pherae in Thessalië, eggenoot van Alcestis wat vir hom gesterf het.
- admĭnĭcŭlo, 1. stut, ondersteun.
- admĭnĭcŭlum -i, n. stut, steun, hulpmiddel.
- admĭnister -stri, m. dienaar, helper, handlanger.
- admĭnistra -ae, f. helpster, dienares.
- admĭnistrātio -ōnis, f. hulpbetoon; bediening, versorging; leiding, bestuur.
- admĭnistrātor -ōris, m. bestuurder, leier; administrateur.
- admĭnistro, 1. intrans. behulpsaam wees; diens doen; trans. versorg, verrig; bestuur, lei, reël.
- admīrābĭlis -e bewonderingswaardig; vreemd.
- admīrābĭlĭtas -ātis, f. bewonderingswaardigheid.
- admīrābĭlĭter, adv. op bewonderingswaardige wyse; op vreemde wyse.
- admīrandus -a -um = admirabilis, bewonderingswaardig.
[einde van bladsy 6]
- admīrātĭo -ōnis f. bewondering; pl. admirationes, uitroepe van bewondering; verwondering; verbasing.
- admiror, 1. dep. bewonder; sig oor iets verwonder.
- admiscĕo -miscŭi -mixtum (mistum), 2. by iets meng; byvoeg; urbes maritimae admiscentur novis sermonibus ac disciplinis, vertroud raak met.
- admissārĭus, -i, m. hings; 'n wellusteling.
- admissĭo -ōnis f. audiënsie.
- admissum -i, m. vergryp, misdaad.
- admitto -mĭsi -missum, 3. loslaat; equo admisso, in volle draf; iemd. toelaat, binnelaat; vir iets toeganklik wees, aanhoor; begaan, 'n misdaad.
- admixtĭo -ōnis f. bymenging.
- admŏdĕrātē, adv. passend.
- admŏdum adv. by telwoorde; volle, minstens, mille admodum; ten volle, seer, admodum gratus; admodum pauci; ja seker, sekerlik.
- admŏnĕo -ŭi ĭtum, 2. iemd. aan iets herinner, op iets opmerksaam maak; vermaan, waarsku; aanspoor; teregwys.
- admŏnĭtĭo -ōnis f. herinnering, vermaning, waarskuwing.
- admŏnĭtor -ōris m. iemd. wat herinner; aanspoorder.
- admŏnĭtum -i, n. herinnering; vermaning.
- admŏnĭtus -ūs, m. herinnering, vermaning, waarskuwing.
- admordĕo -morsum, 2. knaag aan iets.
- admōtĭo -ōnis f. aanraking.
- admŏvĕo -mōvi -mōtum, 2. êrens heenbring, -rig; naby bring; toepas, aanwend; iemd. tot iets nooi, bevorder.
- admūgĭo 4. toebrul.
- admurmŭrātĭo -ōnis f. goed of afkeurende gemompel.
- admurmŭro, 1. goed of afkeurend mompel.
- admŭtĭlo, 1. kaalskeer; beetneem.
- adn... v. agn... of ann...
- ădŏlĕo -ŭi, 2. ontsteek, laat brand.
- ădŏlescens (ădŭlescens) -entis, adi. jonk. Subst. m. 'n jongman; f. 'n jongmeisie.
- ădŏlescentia -ae, f. jeug (17-30 jaar).
- ădŏlescentŭlus -i, m. 'n baie jong man (14-20 jaar); ab adolescentulo, van jongsaf.
- 1. ădŏlesco -ŏlēvi 3. opgroei; toeneem; van tyd, voortgaan.
- 2. ădŏlesco -ĕre, opvlam.
- Ădōneus -ĕi, m. = Adonis (q.v.).
- Ădōnis -ĭdis, en Adōn -ōnis, m. seun v. d. Cypriese koning Cinyras; deur Venus bemin, deur 'n vark doodgemaak.
- ădŏpĕrĭo -pĕrŭi -pertum, 4. bedek, omhul; toemaak, sluit.
- ădŏpīnor, 1. dep. vermoed.
- ădoptātĭo -ōnis f. = adoptio (q.v.).
- ādoptĭo -ōnis f. die aanneming van 'n seun; adopsie.
- ădoptīvus -a -um wat aangeneem is; adoptief; van plante, ingeënt.
- adopto, 1. uitkies, aanneem; in die familie opneem; sibi filium; van plante, inent.
- ădŏr -ōris n. spelt (soort graan).
- ădōrātĭŏ -ōnis f. aanbidding.
- ădōrĕa -ae, f. triomf, oorwinning.
- ădōrĕus -a -um van spelt (soort graan).
- ădŏrĭor -ortus, 4. dep. oprys, te voorskyn spring; aanval met dade of woorde; onderneem.
- ădorno, 1. voorsien; voorberei; versier.
- ădōro, 1. aanspreek; aanbid, vereer; begroet (op Oosterse wyse).
- adp... v. app...
- adq... v. acq...
- adr... v. arr...
- adrādo -rāsi -rāsum, 3. afkrap; skeer.
- Adrastus -i, m. koning van Argos, een van die sewe teen Thebe.
- Adria = Hadria (q.v.).
- ads... v. ass...
- adsc... v. asc...
- adsp... v. asp...
- adst... v. ast...
- adt... v. att...
- Adŭātŭci -orum, m. Germaanse volk in Galia, Belgica.
- ădūlātĭo -ōnis f. die gevlei (van 'n hond); kruipery, vleiery.
- ădūlātor -ōris m. 'n gemene vleier.
- ădūlātōrĭus -a -um kruiperig.
- ădŭlescens, etc. v. adolescens.
- ădūlo, 1. vlei, liefkoos.
- ădūlor, 1. dep. vlei (van 'n hond); laag vlei, kruip.
- ădulter -ĕri, m. ădultĕra -ae, f. egbreker, egbreekster; poët. minnaar; adi. owerspelig.
- ădultĕrīnus -a -um vals, nagemaak.
[einde van bladsy 7.]
- ădultĕrĭum -ĭi, n. egbreuk.
- ădultĕro, 1. owerspel pleeg; vervals.
- ădultus -a -um, p. adi. volwasse.
- ădumbrātim, adv. in omtrek.
- ădumbrātĭo -ōnis f. skets.
- ădumbrātus -a -um, p. adi. geskets; onduidelik; denkbeeldig.
- ădumbro, 1. skets; weergee, naboots.
- ăduncĭtas -ātis, f. kromming.
- ăduncus -a -um na die binnekant gebuig; krom.
- ădurgĕro, 2. in die noute bring.
- ădūro -ussi, -ustum, 3. laat aanbrand; skroei (barbam); van ryp, bevries.
- ădusquĕ = usque ad; praep. c. acc. tot aan; adv. heeltemal.
- ădustus -a -um, p. adi. verbrand; bruin.
- advectīcĭus -a -um van die buiteland ingevoer.
- advecto, 1. gereeld aanvoer.
- advectus -ūs, m. invoering.
- advĕho -vexi -vectum, 3. aanvoer, meebring. Pass. advehi, kom aanry, land.
- advĕlo, 1. omhul.
- advĕna -ae, co. vreemdeling; adi. buitelands, vreemd.
- advĕnĭo -vēni -ventum, 4. aankom; nader, dies; ten deel val.
- adventīcĭus -a -um buitelands; bykomstig; buitengewoon.
- advento, 1. nader; aankom ad Italiam.
- adventor -ōris m. besoeker.
- adventus -ūs, m. aankoms.
- adversārĭus -a -um teenoorstaande, ongunstig; subst. adversāria, -orum n., journaal; adi. c. dat, teenoorgesteld; subst. adversarius, -ii. m., teenparty, mededinger; adversaria, -orum n., beweringe v. d. teenparty.
- adversor, 1. dep. teen iets wees, sig verset; c. dat. legi.
- 1. adversus -a -um, p. adi. na iemd. toegekeer; teenoorgestel; adversa vulnera, wonde van voor; adverso colle, aan die voorkant van die heuwel; teen die heuwel op; venti adversi, winde van voor; adverso flumine, stroomop; van persone, gekant, alci.; van dinge, ongunstig; proelium, res adversae, teëspoed.
- 2. adversus, adversum, adv. tegemoet; praep. c. acc. teen; van plaas, teenoor; in teenwoordigheid van; in vergelyking met, by.
- adverto (advorto) -verti (vorti) -versum 3. na iets draai, wend; van skepe, stuur, rig; bemerk, opmerk; straf, in alqm.; op sig rig, odia; opmerksaam maak, alqm.
- advespĕrascit -āvit, 3. (impers.), dit word aand.
- advĭgĭlo, 1. by iemd. of iets waak.
- advŏcātĭo -ōnis f. oproeping van deskundiges; beraadslaging; regskundige advies, hulp.
- advŏcātus -i, m. iemd. wat as advokaat of getuie geroep word.
- advŏco, 1. oproep; rt. 'n advokaat raadpleeg; van gode, hulp vra.
- advŏlātus, abl. -ū, m. poët. aangevlieg kom.
- advŏlo, 1. êrens heenvlieg: haastig gaan na, ad urbem.
- advolvo -volvi -vŏlūtum. 3. iets êrens heenrol: advolvi of se advolvere, 'n voetval doen, genibus alcs.
- advorsum, advorsus, advorto = adversum, adversus, adverto (q.v.).
- ădўtum -i, n. binneste heiligdom; ex adyto tamquam cordis, uit die diepste van die hart.
- Aeăcus -i, m. koning van Aegina, na sy dood regter in die onderwêreld.
- Aeaea -ae, f. eiland van towerheks Circe of van Calypso; Aeaeus, adi. van Circe of Calypso.
- aedēs -is, f.; sing. huis, kamer, tempel; plur; huis, woning: huishouding, bewoners: selle van bye.
- aedĭcŭla -ae, f. (dem. van aedes) geboutjie, tempeltjie: plur. huisie.
- aedĭfĭcātĭo -ōnis, f. bouery, gebou.
- aedĭfĭcātĭuncŭla -ae, f. (dem v. aedificatio) geboutjie.
- aedĭfĭcātor -ōris, m. bouer, argitek.
- aedĭfĭcĭum. -i, n. gebou.
- aedĭfĭco, 1. bou, oprig: rempublicam, inrig.
- aedīlĭcĭus, -a -um van die aediel: subst. aedīlĭcĭus, -i m. 'n gewese aediel.
- aedīlĭs -is, m. 'n aediel.
- aedīlĭtas -ātis, f. amp van aediel; aedielskap.
- aedĭtĭmus -i, m. ou vorm van aedituus (q.v.).
- aedĭtŭens -entis, m. = aedituus (q.v.).
[einde van bladsy 8].
- aedĭtŭus -i, m. tempelwagter.
- Aedŭi (Haedŭi), -ōrum, Galliese volkstam wie se hoofstad Bibracte was.
- Aeēta -ae, m. en Aeētēs -ae, m. koning van Colchis, vader van Medea; Aeētĭas, -ădis, f. Medea; Aeētīne, -es f. Medea. adi. Aeētaeus, -a, -um van Colchis.
- Aegaeus -a -um Egeïes. Subst. Aegaeum, -i, n. die Egeïese see.
- Aegātes -ĭum, f. en Aegātae -arum, f. eilande op die weskus van Sicilië.
- aeger -gra -grum siek. Subst. aeger, -gri, m. 'n invalide; van dinge, smartlik, treurig: aegra municipia, oproerig; aegris oculis, met jaloerse, nydige oë.
- Aegeus -ĕi, m. koning van Athene, vader van Theseus. Aegīdēs, -ae, m. Theseus.
- Aegīna -ae, f. eiland naby Athene. Adi. Aeginensis, -e; Aeginenses, -um, m. Aeginetae, -arum, m. bewoners van Aegina.
- aegis -ĭdis, f. die aegis (skild van Jupiter of Minerva met die kop van Medusa); beskutting.
- Aegisthus -i, m. moordenaar van Agamemnon, later man van Clytaemestra.
- aegrē, adv. pynlik, moeilik; aegre est mihi of meo animo, dit grief my; aegre ferre, kwalik neem: met moeite: nouliks; onwilliglik.
- aegrĕo, 2. siek wees.
- aegresco, 3. siek word; erger word.
- aegrĭmōnĭa -ae, f. kommer, verdriet.
- aegrĭtūdo -ĭnis, f. siekte, verdriet.
- aegror -ōris, m. siekte.
- aegrōrtātĭo -ōnis, f. siekte.
- aegrōto, 1. siek wees.
- aegrōtus -a -um siek.
- Aegyptus -i, m. broer van Danaus; f. Egipte.
- aelĭnos -i, m. klaagsang.
- Aemĭlĭānus -a -um bynaam van Scipio Africanus minor.
- Aemĭlĭus -a -um, gens, naam van een van die oudste en aansienlikste patrisiese families van Rome.
- Aemŏnia, etc. v. Haemŏnia.
- aemŭlātĭo -ōnis, f. wedywer; naywer, afguns.
- aemŭlātor -ōris, m. nastrewer; nabootser.
- aemŭlātus -ūs, m. = aemulatio.
- aemŭlor, 1. dep. nastreef, wedywer; afgunstig, naywerig wees c. dat.
- aemŭlus -a -um nastrewend, wedywerend, subst. aemulus. -i, m., alcs. navolger; subst. aemulus. -i., en aemula, -ae, f. medeminnaar, medeminnares.
- Aemus = Haemus (q.v.).
- Aenēas -ae, m. held van Vergilius se Aeneis.
- ăēnĕātor -oris, m. trompetter.
- ăēnĕus en ăhēnĕus -a -um van koper, brons: bronskleurig.
- aenigma -ătis, n. raaisel; raaiselagtigheid, geheimenis.
- ăēnĭpes (ăhēnĭpes) -pĕdis met koper pote.
- ăēnus (ăhēnus) -a -um van koper, brons: vas. Subst. ăēnum, -i., n. 'n koper ketel.
- Aeŏles -um, m. die Aeoliërs, een van die hoofstamme van die Grieke: Aeŏlĭcus, Aeolies.
- Aeŏlĭa -ae, f. noordelike deel van die kus van Klein Asië.
- aequābĭlĭs -e gelyk te stel; gelykmatig; onpartydig.
- aequābĭlĭtas -ātis, f. gelykmatigheid; onpartydigheid; gelykheid.
- aequābĭlĭtĕr, adv. gelykmatig, eenvormig.
- aequaevus -a -um van gelyke leeftyd.
- aequālis -e gelyk; effe, gelykmatig; ewe groot, hoog, ewe oud, c. dat.; subst. aequalis, -is, co. tydgenoot, makker.
- aequālĭtas -ătis, f. gelykmatigheid, gelykheid; eensgesindheid.
- aequālĭtĕr, adv. gelyk; effe; gelykmatig.
- aequănĭmĭtas -ātis, f. toegewendheid, geduld.
- aequātĭo -ōnis, f. gelykmaking.
- aequē, adv. ewe-eens, eweso, nie anders gevolg deur et, atque, ac si, quam ut.; regverdiglik, billik.
- Aequi (Aequīcŭli, Aequīcŏli, Aequīcŭlāni) -ōrum, m. volk in Latium.
- aequĭlibrĭtas -ātis, f. ewewig.
- Aequĭmaelĭum -ĭi, n. ope plek in Rome by die Kapitool, die mark vir offerdiere.
- aequĭnoctĭālis -e wat behoort by die dag- en nagewening.
- aequĭnoctĭum -ĭi, n. nagewening.
- aequĭpăro (aequĭpĕro), 1. gelykstel, vergelyk.
- aequĭtas -ātis, f. gelykheid; tevredenheid; billikheid.
[einde van bl. 9]
- aequo, 1. gelykmaak; aequare frontem, milit. 'n linie vorm; gelyk verdeel; vergelyk, Hannibali Philippum; gelykstel.
- aequor -ōris, n. oppervlakte; vlakte; poët. die see.
- aequŏrĕus -a -um van die see.
- aequus -a -um, adi. effe, vlak; subst. aequum -i, n., vlakte; aequa frons, milit. 'n regte linie; van plekke, gunstig; -- kalm, tevrede; aequo animo, met gelatenheid; aequa pugna, onbesliste geveg; adv. ex aequo, in gelyke mate; billik, onpartydig; gunstig; aequum est, dit is billik, reg; subst. aequum -i, n. billikheid; pl. subst. aequi, -orum, vriende.
- āēr, āĕris, m. lug, benede-lug.
- aerārĭa -ae, f., v. aerarius.
- aerārĭum -ĭi, n., v. aerarius.
- aerārĭus -a -um, adi. van koper; lapis, koper (subst. aerarius, -ii, m. kopersmid; aeraria, f. kopermyn). Subst. aerarius, -ii, m. 'n burger van die laagste klas; aerarium, -ii, n. staatskas, skatkis; staatsargief.
- aerātus -a -um van koper voorsien, met koper beslaan; voorsien van geld.
- aerĕus -a -um van koper; met koper beslaan.
- aerĭfĕr -fĕra -fĕrum wat koper simbale dra.
- aerĭpes -pĕdis met koper hoewe; koperpotig.
- āĕrĭus (āĕrĕus) -a -um in die lug; hoog.
- aerūgo -ĭnis, f. koperroes; afguns, hebsug.
- aerumna -ae, f. ellende, moeite, sorg.
- aerumnābĭlis -e moeitevol, ellendig.
- aerumnōsus -a -um moeitevol, ellendig.
- aes, aeris, n. koper, brons; koperwerk; kopergeld; geld; loon; aes meum, my eiendom, aes alienum; skulde; aes circumforaneum, geld van geldskieters (op die forum) geleen.
- Aeschĭnes -is en -im. 1. 'n Atheense filosoof, leerling van Socrates; 2. 'n Atheense redenaar, teenstander van Demosthenes.
- Aeschўlus -i, m. 'n Atheense tragediedigter.
- Aescŭlāpĭum -ĭi, n. 'n tempel van Aesculapius.
- Aescŭlāpĭus -ĭi, m. godheid van die geneeskunde.
- aescŭlētum -i, n. eikebos.
- aescŭlĕus -a -um van die wintereik.
- aescŭlus -i, f. winter- of Italiaanse eik.
- Aeson -ŏnis, m. vader van Jason; Aesŏnĭdes, -ae, m., seun van Aeson (Jason).
- Aesōpus -i, m. beroemde Griekse fabeldigter.
- aestas -ātus, f. somer: somerlug: ineunte of nova, by die begin van die somer; exacta, teen die end van --.
- aestĭfĕr -fĕra -fĕrum wat warmte bring; warm.
- aestĭmābĭlis -e waardeerbaar; waardevol.
- aestĭmātĭo -ōnis, f. taksasie; waardebepaling; litis, bepaling van skade; waardering; propria aestimatio virtutis, absolute waarde van deug.
- aestĭmātor -ōris, m. taksateur; beoordelaar.
- aestĭmătus -ūs, m. = aestimatio (q.v.).
- aestĭmo (aestŭmo), 1. skat, takseer; c. abl. of gen. van prys (pretii): tenuissime, teen 'n baie lae prys; litem alicui of alics., in 'n regsaak die skade of boete bepaal; oordeel.
- aestīva -ōrum, n., v. aestivus.
- aestīvo, 1. die somer deurbring.
- aestīvus -a -um van die somer; somerse; aurum, die goue ring van militêre tribune, vir ses maande gedra. Plur. subst. aestiva , -orum n. somerkamp, veldtog.
- aestŭārium -ii, n. lagune, kusmeer.
- aestŭo, 1. gloei, warm wees; (van die see) bruis; kook; onrustig, onseker wees.
- aestuōsē, adv. gloeiend, kokend, onstuimig.
- aestuōsus -a -um, adi. gloeiend, kokend, onstuimig.
- aestus -ūs, m. hitte, gloed; pl. warm dae; branding, golfslag; onstuimigheid, hartstog; onrus, onsekerheid.
- aetas -ātis, f. leeftyd; lewenstyd, -duur; lewe; tydvak, tyd; geslag; aetas militaris, die 17e jaar; [einde van bladsy 10] senatoria, die 25ste jaar; nostra aestas, mense van ons tyd.
- aetātŭla -ae, f. (dem. van aetas) jeugdige leeftyd.
- aeternĭtas -ātis, f. ewigheid, onsterflikheid.
- aeterno, 1. verewig.
- aeternus -a -um, adi. ewig; altyddurend, onsterflik; in aeternum, vir ewig.
- aether -ĕris, acc. -ĕra, m. bolug; ether; hemel; lug.
- aethĕrĭus (aethĕrĕus) -a -um van die ether; etheries; in die lug; van die bowêreld.
- Aethĭŏpes -um, acc. -as, m. bewoners van Athiopië.
- 1. Aethra -ae, f. moeder van Theseus.
- 2. aethra -ae, f. helder lug, weer.
- Aetna -ae, f. Etna, vuurspuwende berg in Sicilië. Adi. Aetnaeus.
- Aetōli -ōrum, m. bewoners van Aetolië, landstreek in die weste van Griekeland.
- aevitas -ātis, f. ou vorm van aetas.
- aevum -i, n. onbegrensde tyd; ewigheid; lewensduur; -tyd; lewe; in aevum, vir ewig; ouderdom; tydvak.
- Ăfer v. Afri.
- affābilis -e, adi. maklik om aan te spreek, vriendelik.
- affābĭlĭtas -ātis, f. vriendelikheid.
- affăbrē, adv. kunstig.
- affătim, adv. genoeg, voldoende.
- affātus, -ūs, m. toespraak.
- affectātĭo -ōnis f. die strewe na iets; gekunsteldheid, gesogtheid.
- affectator -ōris, m. strewer, jagmaker.
- affectĭo -ōnis f. inwerking; toestand; aandoening, stemming; firma corporis affectio, goeie gesondheid.
- affecto, 1. na iets gryp; aanvat, onderneem; na iets streef.
- 1. affectus -us, m. toestand; stemming; hartstog; begeerte; liefde.
- 2. affectus -a -um, p. adi. voorsien van; gesind; aangetas; verswak; byna voltooi, bellum, aetas.
- affĕro, attŭli, allātum, afferre, êrens heendra, bring; manus sibi, selfmoord pleeg; alci vim, iemd. geweld aandoen; nuus bring; mihi est allatum, aan my is berig; as verontskuldiging of rede aanvoer, rationes; veroorsaak, bydra, toevoeg.
- affĭcĭo -fēci -fectum, 3. iemd. of iets van iets voorsien; iemd. iets aandoen (alqm.(alqd.)) alqa re); veroorsaak; alqm. sepultura, begrawe; alqm. capitali poena straf; pass., morbo gravi affectus esse, aangetas; beneficio affici, beweldadig word.
- affīgo -fixi -fixum, 3. aan iets vasmaak; inbrand; inprent.
- affingo -finxi -fictum, 3. aanbring; daarby versin; toedig.
- affīnis -e aangrensend; deur huwelik verwant; in iets betrokke; subst. affinis, -is, m. skoonbroer, -suster, -vader, -moeder.
- affīnĭtas -ātis, f. nabyheid; verwantskap deur huwelik, vereniging.
- affirmātē, adv. plegtig.
- affirmātĭo -ōnis f. versekering, bevestiging.
- affirmo, 1. versterk, bekragtig; staaf, bewys, verseker.
- affixus -a -um vas, bestendig.
- afflātus -ūs, m. aanblasing, asem; inblasing, inspirasie.
- afflēo -flēvi -flētum, 2. daarby ween.
- afflictātĭo -ōnis f. liggaamlike pyn; verslaentheid.
- afflicto, 1. heftig slaan; afflictare se of afflictari, verslae of moedeloos wees; beskadig, teister.
- afflictor -ōris, m. vernieler.
- afflictus -a -um, p. adi. beskadig, verbreek; hopeloos, verlore, verslae, moedeloos; veragtelik.
- afflīgo -flixi -flictum, 3. teen iets anders slaan; teen die grond slaan; omverwerp; te gronde rig; ontmoedig; verswak; verneder; beskadig; causam susceptam, 'n proses opgee.
- afflo 1. iets êrens heen blaas; teen iemd. of iets aan blaas; heimlik meedeel; intr. gunstig waai; aanwaai.
- afflŭens -entis ryk, oorvloedig; ryk voorsien van.
- afflŭentĕr, adv. oorvloediglik.
- afflŭentĭa -ae, f. oorvloed.
- afflŭo -fluxi, -fluxum, 3. êrens heenstroom; van mense, toestroom, aankom; in oorvloed aanwesig wees.
- affor, 1. dep., toespreek; vaarwel sê: aan gestorwenes; aanroep, deos.
[einde van bl. 11]
- affrĭco -fricui -fricatum, 1. aanvrywe.
- affulgĕo -fulsi, 2. teëstraal, -skitter; gunstig sien op.
- affundo -fudi, -fusum, 3. ingiet; toevoeg; affundere se of affundi, te voet val.
- Āfri -ōrum, m. bewoners van Afrika. Āfrica, -ae, die vasteland van Afrika. Adi. Africanus, bynaam, v. Cornelius. Adi. Afrĭcus.
- Agămemnon -ōris, m. leier van die Griekse veldtog na Troje.
- Ăgănippē -ēs, f. fontein in Boeotië.
- ăgāso -ōnis m. stalkneg; eseldrywer.
- Ăgāvē -ēs, f. dogter van Cadmus, moeder van Pentheus wat sy in 'n Bacchiese waansin doodgemaak het.
- ăgellus -i, m. (dem. van ager) stukkie grond.
- āgēmă -ătis, n. Macedoniese garde.
- Ăgēnor -ōris, m. vader van Cadmus en Europa.
- ăgens -entis (partic. van ago) lewendig, aktief.
- ăger, agri, m. akker, land; veld.
- Ăgēsĭlāus, -i, m. koning van Sparta.
- aggĕmo, 3. daarby sug.
- agger -eris, m. aarde, puin; verdedigingswal, bolwerk; dam, dyk; stapel.
- 1. aggĕro, 1. opstapel; ophoog.
- 2. aggĕro, -gessi -gestum, 3. aandra, aanvoer.
- aggestus -ūs, m. aanvoer; ophoging.
- agglŏmĕro, 1. let. in 'n klos opdraai; toevoeg.
- agglūtino, 1. aanlym, aanheg.
- aggrăvesco, 3. erger word (van siekte).
- aggrăvo 1. swaarder maak; erger maak, dolorem.
- aggrĕdior -gressus, -sum, 3. dep. na iemd. of iets toe gaan; aanval; begin, onderneem.
- aggrĕgo, 1. by iets voeg; aansluit.
- aggressĭo -ōnis, f. aanloop, inleiding tot 'n rede.
- ăgĭlis -e beweeglik, vlug; aktief.
- ăgĭlĭtas -ātis, f. vlugheid; snelheid.
- Ăgis -ĭdis, m. naam van verskeie konings van Sparta.
- ăgĭtābĭlis -e beweeglik.
- ăgĭtātio -ōnis, f. beweging, behandeling, werksaamheid.
- ăgĭtātor -ōrĭs, m. drywer.
- ăgĭtātus -ūs, m. = agitatio (q.v.).
- ăgĭto, 1. dryf; vervolg; aanspoor; lastig val, pla, bespot; in 'n toespraak, behandel; oorweeg; van feeste, hou, vier; verrig; uitoefen, imperium; deurbring, leef, woon.
- Āglăĭē -ēs, f. die oudste van die drie Grasies.
- agmĕn, -ĭnis, n. beweging; tog, mars; troep, menigte, leër op mars; agmen primum, voorhoede; agmen extremum of novissimum, agterhoede.
- agna -ae, f. ooilammetjie.
- Agnālĭa -ium = Agonalia (q.v.).
- agnascor -nātus, 3. later gebore word (na die dood van die vader of nadat hy sy testament gemaak of 'n ander geadopteer het).
- agnātio -ōnis, f. bloedverwantskap van vaderskant.
- agnātus -i, m. 'n later gebore seun (terwyl daar reeds 'n wettige erfgenaam is); verwant van vaderskant.
- agnellus -i, m. (dem. van agnus) lammetjie.
- agnīnus -a -um van 'n lam; subst. agnina, -ae f. lamvleis.
- agnĭtĭo -ōnis, f. leer ken, insig.
- agnōmen -inis, n. bynaam.
- agnosco -nōvi -nĭtum 3. leer ken, waarneem, herken, erken.
- agnus -i, m. lam.
- ăgo, egi, actum, 3. in beweging bring, dryf; lei; se agere, sig gedra, gaan; animam agere, die gees gee, sterf, ver wegdryf; verrig, uitoefen; van plante, wortel skiet; aanspoor; se agere of agere, leef; van tyd, deurbring; bene male agere, cum alqo., iemd. goed of sleg behandel; van redenaars, behandel, bespreek; van toneelspelers, voordra, opvoer; gratias agere, dank betuig; pacem, vrede hou, bewaar; vergadering hou; agere bellum, leiding van 'n oorlog hê; onderhandel, in senatu, cum populo, in die senaat, in die volksvergadering optree; agere causam, 'n proses voer, 'n saak verdedig, absol., agere, prosedeer; agitur de alqa. re, die vraag gaan oor iets; daar is sprake van; actum est of acta res est, dis gedaan, uit, de alqo., met iemd.; imper., age, agite, welaan! kom!, goed.
- agōn -ōris, m. wedstryd.
- Agōnālia -ĭum en ōrum, n. fees tot eer van Janus.
[einde van bl. 12]
- ăgrārĭus -a -um wat die land betref, akker-, lex; subst. agrarii -orum, m., voorstanders van grondverdeling; agraria, -ae f., akkerwet.
- agrestis -e landelik, wild, woes; subst. agrestis, -is, m. landman.
- 1. agrĭcŏla -ae, m. landman, boer.
- 2. Agrĭcŏla -ae, m. skoonvader van Tacitus.
- agricultĭo -ōnis, f. = agricultura (q.v.).
- agrĭcultor -ōris, m. = argicola (q.v.).
- agricultura -ae, f. landbou.
- Agrĭgentum -i, n. Griekse kolonie op Sicilië.
- agrĭpĕta -ae, m. kolonis.
- Agrippa -ae, m. Romeinse familienaam.
- Agrippīna -ae, f. die naam van verskeie Romeinse vroue; moeder van Nero.
- ah, interi. ag! o!
- Ahāla -ae, m. C. Servilius, ridderowerste (magister equitum) onder die diktator Cincinnatus 439 v. Chr., wat Sp. Maelius doodgemaak het.
- ai, uitroep van smart, ag!
- Āiax -ācis, m. naam van twee Homeriese helde.
- āiens -entis (partic. van aio) bevestigend.
- āio, verb. defect. ja sê; beweer.
- Āius Lŏquens of Aius Locūtĭus, m. die stem wat die Romeine in 387 v. Chr. gewaarsku het vir die koms van die Galliërs; later as godheid vereer.
- āla -ae, f. vleuel; poët. vir roeispane of seile; milit. ruiterafdeling; afdeling; vleuel.
- ălăbaster -stri, m. en ălăbastrum -i, n. peervormige balsembotteltjie.
- ălăcer -cris -cre en selde.
- alăcris -e, adi. opgewek, lewendig; vurig.
- ălăcrĭtas -ātis, f. opgewektheid, vurigheid.
- ălăpa -ae, f. oorveeg, die klap aan 'n slaaf by vrylating gegee.
- ālārĭus -a -um, en ālārīs -e, behorende tot die vleuels van 'n leër; alarii, bondgenote.
- ālātus -a -um gevleueld.
- ălauda -ae, f. lewerkie; naam van 'n legioen van Caesar.
- Alba -ae, f. Alba Longa, die oudste Latynse dorp. Adi. Albanus, -a -um Albaans; Albenses populi, volk van Latium. Adi. Albensis, -e.
- 1. Albāni, v. Alba.
- 2. Albāni, -ōrum, m. die Albaniërs; Albania, -ae, landskap aan die ooste van die Caspiese see; Adi. Albanus, -a, -um Albaans.
- albātus -a -um in wit geklee.
- albĕo 2. wit wees; albente caelo, met dagbreek.
- albesco, 3. wit, helder word; lux albescit, die dag breek.
- albĭco, 1. wit maak, witagtig wees.
- albĭdus -a -um witagtig.
- Albĭon -ōnis, f. ou naam van Brittanje.
- Albis -is, m. die Elbe.
- albŭlus -a -um (dem. van albus) witterig, witagtig; Albula, -ae, f. (sc. aqua) ou naam van die Tiber.
- album -i, n., v. albus.
- Albunea -ae, f. voorspellende nimf van 'n bron by Tibur, die bron self
- albus -a -um, adi. wit, helder, fig. gunstig; subst. album -i, n. wit kleur; wit verf, wit bord (vir kennisgewings).
- Alcaeus i-, m. Griekse lierdigter ongeveer 600 v. Chr.; Alcaicus, metrum, versmaat na hom genoem.
- alcēdo -inis, f. ysvoël, visvanger; alcedonia, -orum, n. (sc. tempora) broeityd van die ysvoël; windstilte.
- alces -is, f. eland.
- Alcestis -is, f. vrou van Admetus, koning van Pherae.
- Alceus -ĕi en -ĕos, m. grootvader van Hercules; Alcīdēs, -ae, m. Hercules.
- Alcibiades -is, m. 'n beroemde Athener, leerling van Socrates.
- Alcinous -i, m. koning van die Phaeakers, gasheer van Ulixes.
- Alcmena -ae, f. en Alcmene -es, f. moeder van Hercules.
- alcўon, alcўŏnia = alcedo, alcedonia (q.v.).
- Alcўŏne -es, f. saam met haar man in 'n ysvoël verander.
- ālĕa -ae, f. dobbelsteen; -spel; kans; toeval.
- ālĕātor -oris, m. dobbelaar, speler.
- ālĕātorĭus -a -um van 'n dobbelaar, speler.
- ālec (allec) -ēcis, n. vissous.
[einde van bladsy 13]