24193526lila
Kombinasieprosesse wysig
1. Kombinasieprosesse
Kombinasieprosesse behels dat komposisiestrukture gevorm word deur komponentstrukture op verskillende wyses met mekaar te kombineer (2014:190). Dit kom dus daarop neer dat nuwe woorde en konsepte gevorm word, deur die gebruik van sekere komponente soos affiksering, samestelling, vloekwoordinlywing en reduplikasie in.
1.1 Affiksering Dis die mees algemene proses van kombinasie. Dit kan plaasvind deur komponente aan te las soos affikse, wat bestaan uit prefikse, suffikse en ambifikse. ʼn Afleiding kan ook gevorm word of ʼn “flekteerde vorm” kan geskep word.
i. Afleiding ʼn Afleiding vind plaas wanneer ʼn hele nuwe woord gevorm word sonder die gebruik van enige affikse.
ii. Fleksievorm
a. Supplesievorm
Supplesie is wanneer ʼn woord wat glad nie verband hou met ʼn ander as sy meervoud en vergelykende trap gebruik word. Voorbeeld soos uit Carstens en Bosman (2014:190) “goed, beter en beste.” Die woorde hou nie werklik met mekaar verband nie, maar dit word so gebruik. In sommige gevalle kan ʼn afleiding ook as ʼn supplesievorm gebruik word. Soos ʼn inwoner van Madrid wat ʼn Madrileen genoem word. (2014:190)
1.2 Vloekwoordinlywing Vloekwoordinlywing is die proses waartydens ʼn bisillabiese, adjektiewe vloekwoord tussen twee lettergrepe (gewoonlik voor die lettergreep wat die hoofklem dra) in ʼn woord ingevoeg word, sonder inagneming van die morfologiese struktuur van die woord. bv. Fan-flippen-tasties. (2014:197Dus word daar ʼn vloekwoord binne ʼn gewone woord gesit om ʼn nuutskepping te maak, maar wat dan as ʼn vloekwoord funksioneer.
1.3 Samestelling ʼn Samestelling vind plaas wanneer twee stamme aan mekaar gebind word om ʼn nuwe woord te vorm. Hierdie nuwe woord is dan ook kompleks omdat dit morfologies ontleedbaar is. ʼn Voorbeeld is boom+wortel= boomwortel (2014:192) Soms is daar twee afhanklike stamme wat moet verband. Soos biograaf. Dit beteken dat hierdie woorde op hulle eie nie kan funksioneer as ʼn sinvolle woord nie.
1.4 Reduplisering Dit is wanneer twee van dieselfde woorde langs mekaar gesit word en dan ʼn nuwe betekenis het, soos die woord “lag” en “lag-lag”. Dit is een woord, maar as gevolg van reduplisering het ʼn hele ander konteks daaruit bestaan. Daar word onderskei tussen egte reduplikasie soos die voorbeeld hier bo genoem. Dan is daar ook die eggowoordreduplikasie, waar die eerste woord naastenby soos die tweede een klink. Bv “woerts-warts” (2014:197)
Bronnelys Carstens, W.A.M. & Bosman, N. 2014. Kontemporêre Afrikaanse Taalkunde. 1st ed. Pretoria: Van Schaik Uitgewers