Alioth

(Aangestuur vanaf HD 112185)

Alioth (ook bekend as Epsilon Ursae Majoris of ε UMa) is die helderste ster in die sterrebeeld Groot Beer (Ursa Major), al het dit die Bayer-aanwysing epsilon. Met ’n skynbare magnitude van 1,77 is dit die 32ste helderste ster in die naglug.

Alioth
Alioth se ligging (in die rooi sirkel).
Alioth se ligging (in die rooi sirkel).
Sterrebeeld Groot Beer
Bayer-naam Epsilon Ursae Majoris
Spektraaltipe A1 III-IVp kB9
Soort Reusester
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming 12h 54m 01.74959s[1]
Deklinasie +55° 57′ 35.3627″[1]
Skynmagnitude (m) 1,77[2]
Absolute magnitude (M) -0,2[3]
B-V-kleurindeks  -0,02[2]
U-B-kleurindeks  +0,02[2]
Besonderhede
Massa (M) 2,91[4]
Radius (R) 4,14[5]
Ligsterkte (L) 102[6]
Ouderdom (jaar) 300 miljoen[7]
Temperatuur (K) 9 020[8]
Rotasiespoed (km/s) 33[9]
Metaalinhoud [Fe/H] +0,00[3]
Eienskappe
Veranderlikheid α2 CVn
Ander name
Allioth, Aliath, Epsilon Ursae Majoris, 77 Ursae Majoris, BD+56°1627, FK5 483, GC 17518, HD 112185, HIP 62956, HR 4905, PPM 33769, SAO 28553
Portaal  Portaalicoon   Sterrekunde

Dit is die ster in die stert van die Groot Beer die naaste aan sy lyf, en lid van die Ursa Major-sterregroep wat saam deur die lug beweeg. Die ster is histories dikwels in skeepshandel vir navigasie gebruik.

Eienskappe

wysig

Volgens Hipparcos is Aliot 81 ligjare van die Son af. Die "p" in sy sterreklassifikasie van A1 III-IVp kB9 staan vir "peculiar" of "buitengewoon" omdat sy spektrum kenmerkend van ’n α2 Canum Venaticorum-veranderlike is. Alioth is verteenwoordigend van hierdie soort sterre, wat ’n sterk magneetveld het. Alioth het baie vreemde spektraallyne wat oor ’n tydperk van 5,1 dae wissel. Die "kB9" in die klassifikasie dui aan die kalsiumlyn is teenwoordig en dui op ’n B9-spektraaltipe, al dui die res van die spektrum op A1.

Daar word al lank vermoed Alioth is ’n spektroskopiese veelvoudige ster, met twee of meer komponente.[10] ’n Meer onlangse studie dui daarop dat Alioth se wisselings oor 5,1 dae die gevolg kan wees van ’n substellêre voorwerp met ’n massa van omtrent 14,7 keer dié van Jupiter wat gemiddeld 0,055 AE van Alioth af in ’n eksentrieke wentelbaan (e=0,5) is.[11] Dié metgesel se rotasieperiode kan 5,1 dae wees. Geen metgeselle is egter met moderne instrumente opgespoor nie.[5]

Die ster se Bayer-naam is "Epsilon Ursae Majoris". Die tradisionele naam, "Alioth", kom van die Arabiese alyat al-hamal ("die skaap se vet stert"). In 2016 het die Internasionale Astronomiese Unie se sternaamwerkgroep (WGSN) dié naam vir die ster goedgekeur.)[12][13]

Verwysings

wysig
  1. 1,0 1,1 van Leeuwen, F. (November 2007), "Validation of the new Hipparcos reduction", Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664, doi:10.1051/0004-6361:20078357, Bibcode2007A&A...474..653V 
  2. 2,0 2,1 2,2 Johnson, H. L.; et al. (1966). "UBVRIJKL photometry of the bright stars". Communications of the Lunar and Planetary Laboratory. 4 (99): 99. Bibcode:1966CoLPL...4...99J.
  3. 3,0 3,1 Tektunali, H. G. (Junie 1981), "The spectrum of the CR star Epsilon Ursae Majoris", Astrophysics and Space Science 77 (1): 41–58, doi:10.1007/BF00648756, Bibcode1981Ap&SS..77...41T 
  4. Shaya, Ed J.; Olling, Rob P. (Januarie 2011), "Very Wide Binaries and Other Comoving Stellar Companions: A Bayesian Analysis of the Hipparcos Catalogue", The Astrophysical Journal Supplement 192 (1): 2, doi:10.1088/0067-0049/192/1/2, Bibcode2011ApJS..192....2S 
  5. 5,0 5,1 Shulyak, D.; Paladini, C.; Causi, G. Li; Perraut, K.; Kochukhov, O. (2014). "Interferometry of chemically peculiar stars: Theoretical predictions versus modern observing facilities". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 443 (2): 1629. arXiv:1406.6093. Bibcode:2014MNRAS.443.1629S. doi:10.1093/mnras/stu1259.
  6. Katarzyński, K.; Gawroński, M.; Goździewski, K. (2016). "Search for exoplanets and brown dwarfs with VLBI". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 461 (1): 929. arXiv:1608.06719. Bibcode:2016MNRAS.461..929K. doi:10.1093/mnras/stw1354.
  7. Nakajima, Tadashi; Morino, Jun-Ichi (2012). "Potential Members of Stellar Kinematic Groups within 30 pc of the Sun". The Astronomical Journal. 143 (1): 2. Bibcode:2012AJ....143....2N. doi:10.1088/0004-6256/143/1/2.
  8. Gray, R. O.; Corbally, C. J.; Garrison, R. F.; McFadden, M. T.; Robinson, P. E. (2003). "Contributions to the Nearby Stars (NStars) Project: Spectroscopy of Stars Earlier than M0 within 40 Parsecs: The Northern Sample. I". The Astronomical Journal. 126 (4): 2048. arXiv:astro-ph/0308182. Bibcode:2003AJ....126.2048G. doi:10.1086/378365.
  9. Royer, F. et al. (Oktober 2002), "Rotational velocities of A-type stars in the northern hemisphere. II. Measurement of v sin i", Astronomy and Astrophysics 393 (3): 897–911, doi:10.1051/0004-6361:20020943, Bibcode2002A&A...393..897R 
  10. Morgan, B. L.; Beddoes, D. R.; Scaddan, R. J.; Dainty, J. C. (1978). "Observations of binary stars by speckle interferometry - I". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 183 (4): 701–710. Bibcode:1978MNRAS.183..701M. doi:10.1093/mnras/183.4.701.
  11. Sokolov, N. A. (March 2008), "Radial velocity study of the chemically peculiar star ɛ Ursae Majoris", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters 385 (1): L1–L4, doi:10.1111/j.1745-3933.2008.00419.x, Bibcode2008MNRAS.385L...1S. 
  12. Kunitzsch, Paul; Smart, Tim (2006). A Dictionary of Modern star Names: A Short Guide to 254 Star Names and Their Derivations (2de hers. uitg.). Cambridge, Massachusetts: Sky Pub. ISBN 978-1-931559-44-7.
  13. "IAU Catalog of Star Names" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 April 2020. Besoek op 28 Julie 2016.

Bronne

wysig