HD 188753

HD188753 is 'n stelsel van drie sterre in die sterrebeeld Swaan op 149 ligjaar afstand. Die sterre in die stelsel is van mekaar geskei deur 'n afstand van ongeveer die afstand tussen Saturnus en die son. Een van die sterre is 'n geeldwerg, die ander 'n oranjedwerg en die laaste 'n rooidwerg.

Kunstenaarsvoorstelling van 'n spekulatiewe maan om HD188753Ab.

Animasie van die opbou van HD188753.

Die helderheid van die stelsel bedra +7,43. Dit is te swak om waarneembaar te wees met die blote oog, maar met 'n klein teleskoop is dit goed sigbaar. George Washington Hough het in 1895 ontdek dat dit 'n meervoudige ster is.

Hierdie sonnestelsel is relatief dig opmekaar gepak; die begeleidende sterre, HD188753B en HD188753C, draai albei op 'n afstand van sowat 12 astronomiese eenhede (AE, ongeveer die afstand Aarde-Saturnus) rondom 'n swaarder, sentrale ster, HD188753A. Dit gebeur met 'n omlooptyd van 25,7 jaar. Die planeet draai ook op 'n taamlik kort afstand van 0,05 AE om hierdie sentrale ster. Die twee begeleidende sterre draai in 'n soort piroeëtte om mekaar met 'n omlooptyd van 156 dae.

Moontlike planeet

In die stelsel is met die Keckteleskoop in Julie 2005 deur die Poolse astronoom Maciej Konacki ondersoek, toe 'n planeet, HD188753Ab, van 1,14 Jupitermassas blykbaar ontdek is. Dit het wetenskaplikes laat dink aan die planeet Tatooine uit Star Wars sodat daar tans gepraat word van 'n Tatooineagtige planeet. Die bestaan van die planeet is egter nog nie deur ander wetenskaplikes bevestig nie.

Volgens die huidige (2005) gedagtes oor die ontstaan van 'n sonnestelsel sou mens in meervoudige sterre egter geen planete verwag nie. Die feit dat planete in hierdie soort sterretrio's kan voorkom, kan dalk beteken dat skattings vir die aantal planete in ons melkwegstelsel hoër geraam moet word, immers, sowat 60% van sterre behoort tot 'n meervoudige ster.

HD188753Ab sal egter nie die eerste planeet wees om by 'n dubbelster gevind te word nie; in 2003 reeds is 'n eksoplaneet ontdek wat rondom Gamma Cephei wentel. In hierdie dubbelster draai die sterre egter op sodanige afstand om mekaar, dat hulle min onderlinge invloed het.

Hierdie planeet sou behoort tot die klasse van warm Jupiters, 'n algemene soort eksoplaneet wat relatief swaar is en binne enkele dae rondom hulle ster draai. Die vonds bevraagteken heersende opvattings dat hierdie soort planete op relatief groot afstand van hulle ster gevorm word en later na binne wentel. Mense probeer met hierdie vermoedens die vonds van warm Jupiters te laat rym met bestaande teorieë oor die ontstaan van sonnestelsels, maar dit lyk asof hierdie mening definitief opgeskop moet word. Die ontdekkers trek 'n versigtige gevolgtrekking dat dit voorkom asof die protoplanetêre skywe, waaruit planete ontstaan, heeltemal verskillend in samestelling kan wees, sodat ons eie sonnestelsel nie noodwendig 'n voorbeeld vir alle sterre is nie.

Bronne

• Giant planet seeks nursery place - Nature - volume 436, nommer 7082, bls. 182. [1] (rekening vereis)
• Persberig JPL [2] Geargiveer 17 Julie 2005 op Wayback Machine