Jeugherberg

'n Jeugherberg is - in die wyer betekenis van die term - 'n eenvoudige herberg wat goedkoop vakansieverblyf aan toeriste bied. Gaste deel kamers of oornag in groot slaapsale. In sy nouer en historiese betekenis verwys die term, wat vir die eerste keer in 1929 in Afrikaans gebruik is en via Engels (youth hostel) aan Duits (Jugendherberge) ontleen is, na 'n plek waar jongmense op 'n vakansiereis goedkoop huisvesting kan bekom. Ook hier word kamers gedeel of beddens in slaapsale beskikbaar gestel. Dikwels is daar ook familie-eenhede.

Een van die kamers in die eerste jeugherberg ter wêreld wat in 1912 in die kasteel Altena in Duitsland gevestig is

Dankbetuigings van dwarsoor die wêreld by die standbeeld wat ter ere van Richard Schirrmann in Altena opgerig is

Moderne meubilering in 'n nuut geopende jeugherberg in Duitsland (2012)

'n Ledekaart van die Deutsches Jugendherbergswerk (DJH), die sambreelorganisasie van Duitse jeugherberge, uit die jaar 1961. In die oorsprongsland van die jeugherbergkonsep word DJH-lidmaatskap steeds vereis vir verblyf in een van die jeugherberge, maar dit staan oop vir almal

Die konsep het sy oorsprong in Duitsland waar die onderwyser Richard Schirrmann (1874−1961) op 26 Augustus 1909 die visie van bekostigbare vakansieverblyf vir jongmense gehad het nadat hy in aanraking gekom het met die Wandervogel, 'n groep binne die Duitse jeugbeweging van die laat 19de en vroeë 20ste eeu. Twee jaar later is dié idee in sy skool met 'n eerste provisionele herberg verwesenlik. Schirrmann het leerders op naweke op staptoere saamgeneem. Deelnemers het hul eie beddegoed saamgebring om in skole te oornag. In 1912 is die eerste permanente jeugherberg in die Duitse Ryk in die kasteel Altena in die gelyknamige nedersetting in die Sauerland, 'n streek in die huidige deelstaat Noordryn-Wesfale, gevestig.

Danksy skenkings van stapverenigings en ontspanningsklubs, privaat weldoeners en plaaslike gemeenskappe kon steeds meer jeugherberge gevestig word. In 1932 was daar in die Duitse Ryk reeds meer as 2 000 jeugherberge waar jaarliks meer as 4,5 miljoen oornagtings geregistreer is. Die konsep het vinnig versprei na ander Europese lande. In 1932 is die eerste internasionale konferensie in die Nederlandse hoofstad Amsterdam gehou om gemeenskaplike standaarde te ontwikkel. Die Internasionale Jeugherbergfederasie is as oorkoepelende liggaam gestig.

Die federasie se opvolger en huidige sambreelorganisasie vir sowat 4 000 jeugherberge in meer as 90 lande, wat deur nasionale verenigings bestuur word en aan bepaalde standaarde moet voldoen, is Hostelling International (HI) wat sy setel in Welwyn Garden City, Engeland, Verenigde Koninkryk het.

Sien ook

• Hostel
• Rugsaktoerisme