Jigme Namgyal (Dzongkha: འཇིགས་མེད་རྣམ་རྒྱལ་, Wylie: jigs med rnam rgyal; 1825-1881) is ’n voorvader van die Wangchuck-dinastie van Bhoetan. Hy was van 1870 tot 1873 die 48ste Druk Desi, of sekulêre hoof, van Bhoetan en het ook die erflike titel 10de penlop van Trongsa gehad.[1][2][3] Hy is die "Swart Heerser" genoem.[4]

Jigme Namgyal
འཇིགས་མེད་རྣམ་རྒྱལ་
48ste Druk Desi van Bhoetan
10de penlop van Trongsa
Gade Pema Choki
Kinders Thinley Tobgay
Ugyen Wangchuck
Yeshay Choden
Gebore 1825
Gesterf 1881 (op 55-56)
Vader Pila Gonpo Wangyal
Moeder Sonam Pedzom

Lewe wysig

Namgyal was die seun van Pila Gonpo Wangyal en sy tweede vrou, Sonam Pedzom. Hy is in 1825 in Lhuntse-dzong gebore.[5] Omstreeks 1846 het hy aangesluit by die distrik Trongsa se administrasie, wat Sentraal-Bhoetan beheer het, en vinnig deur die range gevorder totdat hy in 1853 die penlop van Trongsa geword het.

Hoewel Bhoetan deur die 19de eeu oor die algemeen goeie betrekkinge met beide Tibet en Brits-Indië gehad het, het die uitbreiding van Britse mag aan Bhoetan se grense en Tibettaanse aanvalle in die Brits-Indiese staat Sikkim politieke magte in die land verdeel tussen pro-Brits en pro-Tibettaans.[6] Hierdie tydperk van intense mededinging tussen Wes- en Sentraal-Bhoetan, tesame met eksterne invloede uit Tibet en veral Brittanje, het toestande geskep vir die opgang van die penlop van Trongsa.[7]

Ná die Duar-oorlog met Brittanje (1864-'65) en groot grondverliese het gewapende konflik na binne gekeer. In 1870, te midde van voortdurende burgeroorloë, het Namgyal die 48ste Druk Desi geword. In 1879 het hy sy 17-jarige seun, Ugyen Wangchuck, as die 23ste penlop van Paro aangestel. Namgyal het tot met sy dood effektief beheer oor die land uitgeoefen.[8]

Nalatenskap en dood wysig

Namgyal se belangrikste bydrae tot die land was die vestiging van vrede en die geleidelike vereniging van die land oor drie dekades, van die 1850's tot die 1870's. Die afname in interne konflik, veral ná 1878, het gehelp om die fondament vir die monargie te lê.[9]

Namgyal is in 1881 dood en sy seun Ugyen het begin baklei vir die amp van penlop van Trongsa. In 1882 het hy dit gekry en daarna die mag in die land onder hom verenig. In November 1907 het ’n vergadering van geestelikes, amptenare en aristokratiese families hom eenparig gekies as erflike monarg.

Erfgename wysig

Jigme Namgyal was die pa van die eerste koning van Bhoetan, Ugyen Wangchuck, wat die Bhoetanese monargie in 1907 gestig het. Jigme Namgyal is dus die voorouer van al die konings van Bhoetan.[2] Verskeie monarge het die naam Jigme gehad.

Die kroonprinse van Bhoetan het gewoonlik die titel penlop van Trongsa.[2][10] Die huidige kroonprins, Jigme Namgyel Wangchuck, is na Namgyal genoem.

Verwysings wysig

  1. Dorji, C. T. (1994). "Appendix III". History of Bhutan based on Buddhism. Sangay Xam, Prominent Publishers. p. 200. ISBN 81-86239-01-4. Besoek op 12 Augustus 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 Buyers, Christopher (20 Maart 2010). "BHUTAN – The Wangchuck dynasty". The Royal Ark – Royal and Ruling Houses of Africa, Asia, Oceania and the Americas (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Oktober 2019. Besoek op 10 Augustus 2011.
  3. Dorji Wangdi (2004). "A Historical Background of the Chhoetse Penlop" (PDF). The Tibetan and Himalayan Library online. Thimphu: Cabinet Secretariat. Besoek op 20 Februarie 2011.
  4. "Bhutan". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Mei 2020. Besoek op 27 September 2018.
  5. Karchung, Gengop. "Wangdü Chöling Dzong: The Masterpiece of Gongsar Jigme Namgyel" (PDF). Journal of Bhutan Studies. The Centre for Bhutan Studies. 28: 73–89. Besoek op 12 Junie 2015.
  6. Europa Publications (2002). Far East and Australasia. Regional surveys of the world: Far East & Australasia (34 uitg.). Psychology Press. pp. 180–81. ISBN 1-85743-133-2. Besoek op 8 Augustus 2011.
  7. (Gter-ston), Padma-gliṅ-pa; Harding, Sarah (2003). Harding, Sarah (red.). The life and revelations of Pema Lingpa. Snow Lion Publications. p. 24. ISBN 1-55939-194-4. Besoek op 10 Augustus 2011.
  8. Brown, Lindsay; Mayhew, Bradley; Armington, Stan; Whitecross, Richard W. (2007). Bhutan. Lonely Planet Country Guides (3 uitg.). Lonely Planet. pp. 38–43. ISBN 1-74059-529-7. Besoek op 9 Augustus 2011.
  9. Ura, Karma (2010). Leadership of the Wise, Kings of Bhutan. Thimphu: Dasho Karma Ura. ISBN 978-99936-633-2-4.
  10. Rennie, Frank; Mason, Robin (2008). Bhutan: Ways of Knowing. IAP. p. 176. ISBN 1-59311-734-5. Besoek op 10 Augustus 2011.

Eksterne skakels wysig