John William Gaisford (Onbekend, 7 Oktober 1853Potchefstroom, 21 Augustus 1928) was 'n Suid-Afrikaanse argitek wat op Potchefstroom gewoon en in die laat 19de en vroeë 20ste eeu daar as argitek gewerk het. Hy word beskryf as die stad se eerste argitek.[3]

John Gaisford.
Robertson se NG moederkerk is in 1905 in gebruik geneem. Die argitek was Gaisford.
Die NG gemeente Calvinia se tweede kerkgebou is in 1899 voltooi en in 1982 tot nasionale gedenkwaardigheid verklaar. Dis een van net drie NG kerke waarvan met sekerheid gesê kan word dat hy dit ontwerp het.[1]
Die NG kerk op Nieuwoudtville, ontwerp deur Gaisford. Die hoeksteen is op 3 Februarie 1906 gelê.
Lombardstraat 74 (foto) en 76 is spieëlbeelde van mekaar en albei ontwerp deur Gaisford. Die straat se nuwe naam is James Morokalaan. Die nabygeleë aandelebeursgebou word ook aan hom toegeskryf.
Gaisford het die Anglikaanse kerk St. Mary's op Potchefstroom se ontwerp by George Crone oorgeneem nadat die boog oor die koorgedeelte ineengestort het. Dis ingewy op 14 Junie 1891.[2]

Van die geboue wat hy ontwerp het, kan net van enkeles met sekerheid gesê word dat hy daarvoor verantwoordelik was. Hy het 'n leidende rol op die dorp gespeel en was meermale tussen 1913 en 1918 burgemeester. Gaisford het in 1928 afgetree, maar sy laaste jare is versuur deur 'n geskil oor die sinagoge op Potchefstroom waaraan bouwerk in 1923 begin het. Hy het op sy tuisdorp gesterf twee jaar nadat hy afgetree het.

Van die geboue wat hy ontwerp het, is die eerste aandelebeursgebou in Kerkstraat, Potchefstroom, wat in 1891, 'n jaar nadat dit voltooi is, deur 'n brand in puin gelê is. Dit is herbou, maar dis onbekend of hy ook die nuwe plan geteken het. Die Anglikaanse kerk St. Mary (omstreeks 1890) word ook aan hom toegeskryf. Twee van sy bekendste ontwerpe is die NG kerke Robertson en Nieuwoudtville.

Bronne

wysig

Verwysings

wysig
  1. (en) Schoeman, Chris. 2013. The Historical Karoo. Cape Town: Zebra Press.
  2. (en) Ou geboue in Potchefstroom Geargiveer 14 Augustus 2014 op Wayback Machine. URL besoek op 20 September 2015.
  3. (en) Ou geboue in Potchefstroom Geargiveer 14 Augustus 2014 op Wayback Machine. URL besoek op 20 September 2015.

Eksterne skakels

wysig