John Philip
John Philip (14 April 1775 - 27 Augustus 1851) was 'n sendeling van die Londense Sendinggenootskap en is in Kirkaldy in Skotland gebore. Hy arriveer in 1819 in Suid-Afrika saam met 'n afvaardiging van die Londense Sendinggenootskap. Gedurende 1822 word hy Superintendent van al die Genootskap se sendingstasies. Hy was 'n kampvegter vir die nie-blankes en verkry in 1828 gelyke regte vir gekleurde persone. Sy boek Researches in South Africa verskyn ook in 1828. Die boek veroorsaak dat hy slegte teenkanting van die koloniste kry omrede hy sir Benjamin D'Urban se beleid kritiseer.
Hy het aan die Hoxton Theological College gestudeer en het in 1804 predikant geword van die First Scottish Congregational Chapel in Aberdeen. Hy is deur die Londense Sendinggenootskap aangestel om klagtes oor die sendingstasies in Suid-Afrika te ondersoek en het in 1819, vergesel van John Campbell, in Suid-Afrika aangekom. Drie jaar later het hy die eerste superintendent van die Londense Sendinggenootskap in Suid-Afrika geword. Dr. Philip, 'n filantroop en voorstander van vryheid, gelykheid en broederskap, het 'n bevooroordeelde verslag opgestel wat die Blanke koloniste in 'n slegte lig gestel het.
Die Britse regering het op sy aanbeveling 'n kommissie, bestaande uit sir William Colebrooke en J.T. Bigge, aangestel om onreëlmatighede in die bestuur aan die Kaap ten opsigte van die Khoi te ondersoek. In 1828 is Philip se boek Researches in South Africa gepubliseer. Dit was vol halwe waarhede, skewe voorstellings en oordrywings en het baie opspraak verwek. Die boek het indirek gelei tot die gelykstelling van die Khoi met die Blankes, die herroeping van die pas wet en die opheffing van beperkings op die vryheid van die Khoi – Ordonnansie nr. 50 van 1828. In 1830 het die Kaapse hofuitspraak teen hom gegee in 'n lasteraksie wat deur die landdros van Somerset-Oos, William MacKay, teen hom ingestel is.
Ses jaar later het Philip na Brittanje teruggekeer, waar hy voor die gekose komitee oor inboorlingsake getuienis teen die Kaapse regering en die koloniste afgelê het. Eerw. Read en twee Kaapse Nie-Blankes het hom vergesel. In 1838 het hy na die ontslag van sir Benjamin D'Urban as nie-amptelike raadgewer van goewerneur sir George Thomas Napier na Suid-Afrika teruggekeer en hom hierna op die Xhosas aan die Oos-grens toegespits. In 1839 en 1842 het hy lang reise na die binneland onderneem en hom beywer vir die inlywing van die Xhosa-gebied by die Kaapkolonie. Dr. Philip het in 1849 uit die Londense Sendinggenootskap bedank en het daarna 'n sendingstasie op Hankey in die Gamtoosvallei gestig, waar hy op 27 Augustus 1851 oorlede is.
Bronne
wysig- Wêreldspektrum, 1982, ISBN 090840963X, volume 22, bl. 181
- Ensiklopedie van Suidelike Afrika, Eric Rosenthal, 1967.