Kabardies

 

Kabardies (адыгэбзэ, къэбэрдей адыгэбзэ of къэбэрдейбзэ qabardejbza ; Adigies: адыгэбзэ, къэбэртай адыгабзэ of къэбэртайбзэ), ook bekend as Oos-Sirkassies, is ’n Noordwes-Kaukasiese taal wat nou verwant is aan Adigies. Dit word hoofsaaklik gepraat in die Russiese republieke Kabardino-Balkarië en Karatsjai-Tsjerkessië, asook in Turkye en die Midde-Ooste. Daar is 47 of 48 medeklinkers, maar net twee klinkers. Nes alle Noordwes-Kaukasiese tale het dit ’n baie komplekse werkwoordstelsel.

Kabardies Адыгэбзэ (Къэбэрдейбзэ)
Gepraat in:	Rusland  Turkye
Gebied:	Kabardino-Balkarië en Karatsjai-Tsjerkessië
Totale sprekers:	1,6 miljoen
Taalfamilie:	Noordwes-Kaukasies  Sirkassies   Kabardies
Skrifstelsel:	Cyrilliese alfabet Latynse alfabet Arabiese alfabet
Amptelike status
Amptelike taal in:	Rusland Kabardino-Balkarië Karatsjai-Tsjerkessië
Gereguleer deur:	geen
Taalbedreigingstatus
Uitgesterf EXUitgestorwe taal Bedreig CRKrities bedreigde SEErg bedreigde DEBedreigde VUKwesbare    Veilig    NE Nie bedreig nie Dit is 'n kwesbare taal volgens die UNESCO-wêreldatlas van bedreigde tale.
Taalkodes
ISO 639-1:	geen
ISO 639-2:	kbd
ISO 639-3:	kbd

Etniese kaart van die Kaukasus-streek

Sommige taalkundiges reken dat Kabardies slegs ’n dialek is van Adigies of van Sirkassies, wat bestaan uit al die dialekte van Adigies en Kabardies saam. Die Kabardiërs self noem hul taal dikwels Adighabze (Adigies). Soms noem kenners die twee tale Oos-Sirkassies (Kabardies) en Wes-Sirkassies (Adigies) om verwarring te vermy. Die saak word verder bemoeilik deur Beslenei, wat gewoonlik beskou word as ’n dialek van Kabardies maar ook groot ooreenkomste toon met sekere dialekte van Adigies.

Alfabet

Kabardies word sedert 1936 met ’n vorm van die Cyrilliese alfabet geskryf. Tot in 1924 is dit met die Arabiese alfabet geskryf, en daarna tot in 1936 met die Latynse alfabet.

А а	Э э	Б б	В в	Г г	Гу гу	Гъ гъ	Гъу гъу
Д д	Дж дж	Дз дз	Е е	Ё ё	Ж ж	Жь жь	З з
И и	Й й	К к	Ку ку	КӀ кӀ	КӀу кӀу	Къ къ	Къу къу
Кхъ кхъ	Кхъу кхъу	Л л	Лъ лъ	ЛӀ лӀ	М м	Н н	О о
П п	ПӀ пӀ	Р р	С с	Т т	ТӀ тӀ	У у	Ф ф
ФӀ фӀ	Х х	Ху ху	Хь хь	Хъ хъ	Хъу хъу	Ц ц	ЦӀ цӀ
Ч ч	Ш ш	Щ щ	ЩӀ щӀ	Ъ ъ	Ы ы	Ь ь	Ю ю
Я я	Ӏ	Ӏy

Eksterne skakels

• Ranko Matasović (2008). "A Short Grammar of Kabardian" (PDF).
• Adyga.org – Sirkassiese internetforum Geargiveer 25 April 2008 op Wayback Machine
• Audio.Adyga.org – Virtuele Sirkassiese woordeboek Geargiveer 3 Mei 2012 op Wayback Machine
• Ethnologue: Kabardies
• Kabardiese alfabet

• 

  Hierdie artikel is vertaal vanuit die Engelse Wikipedia