Kerklatyn

Kerklatyn, ook genoem Liturgiese Latyn of Italiaanse Latyn, is 'n vorm van Latyn wat aanvanklik ontwikkel is om Christelike denke te bespreek en later as 'n lingua franca deur die Middeleeuse en Vroeë Moderne hoërklas van Europa gebruik is. Dit bevat woorde uit Vulgêrlatyn en Klassieke Latyn (asook Grieks en Hebreeus) wat herdoel is met Christelike betekenis. Dit is minder gestileerd en rigied in vorm as Klassieke Latyn, wat woordeskat, vorme en sintaksis deel, terwyl dit terselfdertyd informele elemente insluit wat altyd deel van die taal was, maar wat deur die literêre skrywers van klassieke Latyn uitgesluit is.

Die uitspraak daarvan is gedeeltelik gestandaardiseer in die laat 8ste eeu tydens die Karolingiese Renaissance as deel van Karel die Grote se opvoedkundige hervormings. Hierdie nuwe letter-vir-letter-uitspraak, wat in Frankryk en Engeland gebruik is, is 'n paar eeue later in Iberië en Italië aangeneem.

Soos die tyd verbygegaan het, het die uitspraak verskil na gelang van die plaaslike omgangstaal, wat aanleiding gegee het tot selfs hoogs uiteenlopende vorme soos die tradisionele Engelse uitspraak van Latyn, wat nou grootliks laat vaar is vir die lees van Latynse tekste. Binne die Katolieke Kerk en in sekere Protestantse kerke, soos die Anglikaanse Kerk, het 'n uitspraak gebaseer op moderne Italiaanse fonologie teen die 20ste eeu algemeen geword.

Kerklatyn was die taal van liturgiese rites in die Katolieke Kerk, sowel as die Anglikaanse Kerk, Lutherse Kerk, Metodistekerk en in die Westerse Oos-Ortodokse Kerk. Vandag word Kerklatyn hoofsaaklik gebruik in amptelike dokumente van die Katolieke Kerk, in die Tridentynse Mis, en dit word steeds deur geestelikes aangeleer.

Die Kerklatyn wat in teologiese werke, liturgiese rites en dogmatiese verkondigings gebruik word, verskil in styl: sintakties eenvoudig in die Vulgaatbybel, baie terughoudend in die Romeinse Miskanon, bondig en tegnies in Thomas Aquinas se Summa Theologica, en sintakties kompleks in Pous Johannes Paulus II se brief Fides et Ratio.

Bronne

• A Primer of Ecclesiastical Latin by John F. Collins, (Catholic University of America Press, 1985) ISBN 0-8132-0667-7. A learner's first textbook, comparable in style, layout, and coverage to Wheelock's Latin, but featuring text selections from the liturgy and the Vulgate: unlike Wheelock, it also contains translation and composition exercises.
• Mohrmann, Christine (1957). Liturgical Latin, Its Origins and Character: Three Lectures. Washington, DC: Catholic University of America Press.
• Scarre, Annie Mary (1933). An Introduction to Liturgical Latin. Ditchling: Saint Dominic's Press.
• Nunn, H. P. G. (1922). Introduction to Ecclesiastical Latin (in Engels). Cambridge: Cambridge University Press. pp. 186. {{cite book}}: |archive-date= requires |archive-url= (hulp)AS1-onderhoud: url-status (link)