Kobus Lombard

Kobus Lombard (gebore as Johannes Vermeulen) is ’n Afrikaanse digter.

Lewe en werk

Johannes Vermeulen is op 28 Oktober 1952 te Waterval-Boven gebore, as die buite-egtelike kind van Aletta Johanna Vermeulen. Sy is op 13 Februarie 1927 op Gansbaai gebore as die dogter van Johannes en Susanna Vermeulen. Ná skool op Wolmaransstad ondergaan sy opleiding as verpleegster, onder andere in die Kaap, en word dan ’n verpleegster in Johannesburg. Hier ontmoet sy ’n man van Griekse afkoms en raak swanger. Haar ouers weier dat sy die kind hou en sy teken hom af, sodat hy in die Maria Klopper Kinderhuis in Johannesburg opgeneem word. In 1954 word hy aangeneem deur die Lombard-gesin van Gobabis in Namibië en hy word groot as Kobus Lombard. Hy gaan skool in Windhoek waar hy aan die Hoërskool Jan Möhr matrikuleer en dan sy verpligte diensplig in die Suid-Afrikaanse Lugmag uitdien. Hy studeer later verder in die Sielkunde aan die Universiteit van Stellenbosch, waarna hy drie jaar in Kaapstad werk. Dan keer hy in 1980 terug na Namibië en word opleidingsbestuurder by die Stadsraad van Windhoek. Hy is getroud met Zouna Joubert.

Aangesien hy van jongs-af weet dat hy ’n aangenome kind is, doen hy naarstiglik navraag om sy biologiese ouers te probeer opspoor. Eers laat in die negentigerjare slaag hy daarin om “wederregtelik” sy aannemingslêer onder oë te kry, waarin hy vir die eerste keer sy oorspronklike naam en sy moeder se volle name te wete kom, asook dat hy op Waterval-Boven gebore is. Sy soektog ter plaatse lewer egter niks op nie. In Julie 2003 kontak hy vir Johan Vermeulen, wat op daardie tydstip advertensies in koerante plaas in verband met sy genealogiese navorsing van die Vermeulens. Hoewel die versoek buite die bestek van die navorsing val, doen Johan op sensitiewe wyse navraag na ’n moontlike buite-egtelike kind en slaag daarin om uit te vind wie Kobus se biologiese moeder was. Nadat sy die kind moes oorgee vir aanname, het sy ’n senu-ineenstorting en beland in ’n inrigting. Na haar ontslag trou sy met Hennie Cloete en die egpaar het vier kinders, twee seuns (Andries en Johannes) en twee dogters (Susanna en Aletta). Sy is op 8 Mei 1979 op Senekal oorlede, waar sy ook begrawe is. Kobus het hierna met sy halfbroers en halfsusters en sy enigste oorlewende tante kontak gemaak en ’n hegte familieband gebou met mense van wie se bestaan hy voorheen glad nie bewus was nie.

Skryfwerk

“Geknipte naelstring” bevat veral verse waar die soeke na sy biologiese moeder oorheers.Baie van die gedigte getuig oor sy Christelike geloof en die bundel bevat ook treffende natuurgedigte. Die bundel bevat vyf afdelings, waarvan die eerste gaan oor ervarings tydens die kinderjare. Die tweede afdeling bevat godsdienstige verse en ’n soeke na sin, terwyl afdeling drie indrukke van die omgewing bevat, of dit nou Windhoek, Distrik Ses of die Otjihaavara-rivier is. Dan volg liefdesgedigte waarin beskryf word hoe ’n oujongkêrel ’n eggenoot word. Die slotafdeling behandel blindheid, wat dan oorgaan in herinneringsbeelde en ander maniere van sien. Hierdie bundel is in 2003 op die kortlys vir die Ingrid Jonker-prys.

“Tussen wysvinger en duim” verwys na die vashou van die potlood waarmee die digter taal in swart op wit wil vasvang.In bedrieglik eenvoudige verse word gedig oor mense uit verskillende lae van die Namibiese samelewing, vanaf die eenvoudige werkers tot die vernames. Sentraal in die bundel is die twee afdelings wat aan sy moeders opgedra is. Op aangrypende wyse word die liefde vir sy aanneemma verwoord en die verlange na die biologiese ma wat hy nooit geken het nie. Weereens bevat die bundel ook etlike godsdienstige gedigte, terwyl jeugherinneringe, ’n passie vir skryf en die natuur ook deurlopende temas is.

“Vlerke vir my houteend” se titel verwys na vlerke wat nutteloos is en nie kan vlieg nie, maar dan ook na die poging tot getroue weergawe van die oorspronklike. Soortgelyke temas as sy vorige bundels kom hierin voor, soos godsdienstige verse en veral persoonlike godsdiensbelewing, en die Namibiese natuur en landskappe, terwyl hy hier ook ’n aantal gedigte oor die digterskap insluit. Die bundel word in vier genommerde afdelings verdeel. Die eerste afdeling bevat gedigte oor die Namibiese ervaring en beskrywing, asook Christelike geloofsworsteling en geloofsbelydenis. Hier is “Klokkespel” ’n hoogtepunt met sy uitbeelding van die gelowige as gebruiksartikel in God se hande. Die tweede afdeling behandel die digterskap, met veral die titelgedig (“Vlerke vir ’n houteend”) wat op treffende wyse die woordambag uitbeeld in die simboliese maak van vlerke vir die onafgewerktehouteend. “Taal” beskryf die noodsaak om binne die gedig die taal op so ’n manier aan te wend dat dit die tasbare belewenis in woorde moet laat lewe, terwyl “Ek maak versies, Enos” op bekoorlike wyse die eie digterskap in perspektief plaas. Naas treffende verse bevat hierdie afdeling, wat veral weens die tematiek suiwer beelding vereis, enkele gedigte wat mank gaan aan vergesogte en onsuiwer beelding. In die derde afdeling word die plattelandse mens se ontuisheid in die stad verwoord, met verder weer enkele verse oor Namibië en die persoonlike geloofsbelewenis. Die geharde kameeldoring word meermale in die bundel gebruik as beeld van die geharde inwoners van Namibië, met “Kameeldoring” wat die lewenslange verwantskap tussen die mens en boom mooi illustreer. Die kort slotafdeling beskryf die gemis aan ’n vervullende verhouding met die afwesige biologiese ma, met veral “Ma se erflating” wat die gemis mooi kristalliseer.

“Skadu oor die sonwyser” se titel suggereer die naderende nag en dus ook die dood, wat ’n vername tema in hierdie bundel is. Die gedigte sluit in tematiek ook aan by sy vorige bundels,met gedigte wat handel oor die moeder-en-kind verhouding, die digterlike ambag en die Namibiese landskap en sy mense. Veral die slotvers,  “Gobabis”, tref met vermenslikte eienskappe en met teenstelling tussen die voorkoms van ouderdom en die reuk van jeug.  “Sondagskool” is aangrypend, met die volwassene wat troos put uit dit wat die kind uit die Bybel leer. Dit is veral die godsdiens wat knap verwoord word, soos “Kerkganger in Rundu”, wie se Bybel in voorkoms herinner aan Christus. “Tentwoning” beklemtoon die tydelikheid van die mens se verblyf op aarde. In die derde afdeling word die kind wat afgeteken word vir aanneming verken, met al die onbeantwoorde vrae en trauma hieraan verbonde. Van sy gedigte word in verskeie versamelbundels opgeneem, insluitende “Groot verseboek” en “As die son kom oogknip”.

Publikasies

Jaar	Publikasies
2001	Geknipte naelstring
2005	Tussen wysvinger en duim
2010	Vlerke vir my houteend
2015	Skadu oor die sonwyser
2018	Tussen toeval en willekeur

Bronnelys

Boeke

• Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005

Tydskrifte en koerante

• Van Rensburg, Chrisna en Buys, Junita “Kobus Lombard” “Kakkerlak” Uitgawe 6, 2006

Internet

• Hambidge, Joan Woorde wat weeg: http://joanhambidge.blogspot.co.za/search/label/Kobus%20Lombard
• Protea Boekhuis: http://www.proteaboekhuis.com/site.php/protea-outeurs-authors-lombard-kobus Geargiveer 26 Oktober 2016 op Wayback Machine
• Versindaba: http://versindaba.co.za/gedigte/kobus-lombard/ Geargiveer 11 November 2016 op Wayback Machine