Kollektiewe veiligheid
Kollektiewe sekuriteit of kollektiewe veiligheid kan verstaan word as 'n veiligheidsreëling, polities, streeks- of wêreldwyd, waarin elke staat in die stelsel aanvaar dat die veiligheid van een die bekommernis van almal is, en daarom verbind tot 'n kollektiewe reaksie op dreigemente vir en oortredings van vrede. Kollektiewe sekuriteit is meer ambisieus as stelsels van alliansieveiligheid of kollektiewe verdediging deurdat dit poog om die totaliteit van state binne 'n streek of inderdaad wêreldwyd te omvat, en om 'n wye reeks moontlike bedreigings aan te spreek. Terwyl kollektiewe sekuriteit 'n idee met 'n lang geskiedenis is, het die implementering daarvan in die praktyk problematies geblyk. Daar moet aan verskeie voorvereistes voldoen word om 'n kans te hê om te werk. Dit is die teorie of praktyk van state wat onderneem om mekaar te verdedig om aggressie af te skrik of om 'n oortreder te teiken indien internasionale orde geskend is.[1]
Daar word ook na kollektiewe sekuriteit verwys met die frase "'n aanval op een is 'n aanval op almal". Die gebruik van hierdie frase verwys egter ook gereeld na Artikel 5 van die Noord-Atlantiese Verdrag, die kollektiewe veiligheidsbepaling in NAVO se handves.[2][3]
Geskiedenis wysig
Vroeë vermeldings wysig
Kollektiewe sekuriteit is een van die mees belowende benaderings vir vrede en 'n waardevolle instrument vir magbestuur op 'n internasionale skaal. Kardinaal de Richelieu het in 1629 'n skema vir kollektiewe veiligheid voorgestel, wat gedeeltelik in die 1648 Vrede van Wesfale weerspieël is. In die agtiende eeu is baie voorstelle gemaak vir kollektiewe veiligheidsreëlings, veral in Europa.
Die konsep van 'n vreedsame gemeenskap van nasies is in 1795 in Immanuel Kant se Perpetual Peace: A Philosophical Sketch uiteengesit.[4] Kant het die idee van 'n liga van nasies uiteengesit wat konflik sal beheer en vrede tussen state sal bevorder.[5] Hy pleit egter vir die vestiging van 'n vreedsame wêreldgemeenskap nie in 'n sin dat daar 'n wêreldregering moet wees nie, maar in die hoop dat elke staat homself sal verklaar as 'n vrye staat wat sy burgers respekteer en buitelandse besoekers as mede-rasionele wesens verwelkom. Sy sleutelargument is dat 'n unie van vrye state vreedsame samelewing wêreldwyd sal bevorder: daarom kan daar, na sy mening, 'n ewigdurende vrede wees wat deur die internasionale gemeenskap gevorm word eerder as deur 'n wêreldregering.[6]
Verwysings wysig
- ↑ Macmillan., Palgrave (2015). Global politics. Palgrave Macmillan. ISBN 9781137349262. OCLC 979008143.
- ↑ Decker, Jon. "Biden at NATO Summit: 'An attack on one is an attack on all'". GrayDC (in Engels). Besoek op 5 April 2023.
- ↑ "Nato: Cyber-attack on one nation is attack on all". BBC News (in Engels (VK)). 27 Augustus 2019. Besoek op 5 April 2023.
- ↑ Kant, Immanuel. "Perpetual Peace: A Philosophical Sketch". Mount Holyoke College. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Mei 2008. Besoek op 16 Mei 2008.
- ↑ Skirbekk, Gunnar; Gilje, Nils (2001). A History of Western Thought:from Ancient Greece to the Twentieth Century (illustrated uitg.). Routledge. p. 288. ISBN 978-0-415-22073-6. Besoek op 17 Oktober 2010.
- ↑ "Immanuel Kant: Perpetual Peace". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 September 2019. Besoek op 16 Oktober 2010.