Kommunikasiekunde

Kommunikasie is die proses waarin gedagtes, gevoelens, en/of inligting uitgeruil word. Kommunikasiekunde is die studie van kommunikasie. Massakommunikasie is 'n dissipline wat fokus op instellings, praktyk en effek van joernalisme, uitsaaiwese en reklame op 'n groot, ongedifferensieerde of gesegmenteerde gehoor.

Kommunikasie beteken verskillende dinge vir verskillende mense. 'n Baba se huil is kommunikasie, so ook 'n moeder wat haar baba masseer, 'n hond wat sy stert swaai, 'n plant wat 'n spesifieke chemikalie afskei om sekere insekte te lok of ander plante te waarsku teen spesifieke insekte, 'n trein se fluit dra 'n boodskap oor, net soos die vlae wat op skepe geswaai word, soldate gee tekens deur middel van beuels, en ons stuur e-posboodskappe rondom die aarde of bel die bure. Kommunikasie kom dus neer op die stuur van 'n boodskap vanaf 'n sender na 'n ontvanger. Deur die eeue is verskillende idees gehuldig oor kommunikasie en hoe dit werk.

Geskiedenis

Egipte

Teen ongeveer 2675 v.C. skryf Ptag Gotep, die Goewerneur van Memphis in Egipte, en Eerste Minister van die Farao, 'n handboek oor Kommunikasiekunde.

China

In China bestudeer en doseer die wysgeer Konfusius kommunikasiemetodes en tegnieke teen ongeveer 500 v.C.

Griekeland

In antieke Griekeland ontstaan die gedagte van volksregering oftewel demokrasie. Die burgers van die staat verkry hierdeur direkte inspraak in die bedryf van die staat. Dit beteken dat elke burger moes leer om self die rede te voer ten einde sy regte uit te oefen. In Athene het sowel die regering as die howe op 'n burger-inspraakstelsel gewerk. Alle vrygebore burgers (persone wat nie slawe was nie, kon in die wetgewende vergadering saampraat of 'n saak stel.

Hulle kon egter ook opgeroep word om as lede van 'n jurie te dien. Die burgers van Athene ontwikkel dus spoedig 'n belangstelling in die kuns van redevoering oftewel retoriek, en loop selfs klas in kommunikasiekunde ten einde hulle beter en meer effektief te kan uitdruk. Omdat sommige mense bereid was om ander te betaal om namens hulle te praat, was dit selfs moontlik om munt te slaan uit welsprekendheid (rederykheid).

Iemand wat retoriek (rederykheid) bestudeer of daarin onderrig gee, is 'n retorikus genoem. 'n Retor is iemand wat retoriek bedryf, of vir ander mense praat (verkieslik teen betaling).

Bydraers tot die Klassieke tydperk

Die eerste Oud-Griekse rondtrekkende kommunikasiekunde-leermeesters is sofiste genoem. Die Griekse woord sofos beteken wysheid. 'n Sofis was iemand wat wyse dinge gespreek en gebruik het. Die oud-Griekse sofiste het dan ook 'n groot invloed uitgeoefen op kommunikasie en op die bestudering daarvan as akademiese vak. Mettertyd het die term sofis egter die betekenis verkry van drogredenaar (iemand wat slim, maar vals argumente gebruik). Vandaar ook die oorsprong van die woord "sofistikasie".

Corax was 'n Sisiliaanse leermeester wat teen ongeveer 470 v.C. 'n boek skryf oor doeltreffende openbare redevoering. Corax voer aan dat 'n tipiese toespraak uit vyf dele bestaan, naamlik 'n inleiding, 'n uiteensetting van die feite van die saak, argumentering van die saak, bykomende opmerkings, en 'n gevolgtrekking. Selfs deesdae nog word dié vyf dele beskou as die hoofonderdele van enige akademiese of besigheidsdokument. Corax het ook die kom daarop neer dat, as 'n klein mannetjie daarvan aangekla word dat hy 'n baie groter man aangeval het, kan hy homself verdedig deur te vra of dit waarskynlik sou wees dat hy iemand sou aanval wat soveel groter as hy self is.

Protagoras (± 486 tot ± 411 v.C.) se hoofbelangstelling was die wyse waarop sake in die howe beredeneer is. Hy beweer dat elke saak twee kante het wat presies die teenoorgestelde van mekaar is. Sy idees was destyds nogal vreemd vir sy kollegas, wat geglo het dat daar slegs een ware antwoord op elke vraag kon wees, en hulle beskuldig hom dat hy probeer om die swak saak sterker te laat voorkom.

Plato (427-347 v.C.), Sokrates se bekendste student, het die ou Sofiste erg gekritiseer. Hy redeneer dat hulle oneties optree deurdat die orator die gehoor onvoorwaardelik kon oortuig, selfs al mislei hy hulle. Plato bied beide weergawes van 'n argument en gee dan aan die gehoor 'n geleentheid om te besluit watter kant reg is. Plato val Gorgias aan, omdat dié graag opesmukte taal gebruik. Sy siening word vandag nog deur baie mense gedeel.

Plato beweer ook dat retoriek nie 'n wetenskap is nie, maar dat dit eerder 'n vaardigheid is soos byvoorbeeld koskook. Later in sy lewe hersien hy sy standpunt. Hy dui aan dat elke toespraak bestaan uit 'n begin-, 'n middel- en 'n eindgedeelte. Die spreker moet 'n hoë morele doelwit hê. Aristoteles (384-322 v.C.), Plato se beroemdste student, was die belangrikste enkele bydraer tot die studie van kommunikasie. Aristoteles glo dat die retoriek gebruik kan word om waarheid en geregtigheid te laat seëvier, omdat "waarheid en geregtigheid uiteraard kragtiger is as die elemente wat teenoor hulle gestel word". Onreg of bedrog geskied omdat advokate of betaalde sprekers nie effektiewe kommunikasiemetodes gebruik nie. Mense moes geleer word hoe om 'n argument of redenasie saam te stel en aan te bied. Hy stel 'n argument of redenasie voor soos wat 'n orator dit aan sy gehoor oordra:

Spreker → Redenasie → Toespraak → Luisteraars

Aristoteles was ten gunste daarvan dat beide kante van 'n redenasie gedebatteer en bespreek moet word. Hy beweer ook dat retoriek 'n wyse van verdediging kon bied. Sy argument was dan ook dat, indien dit vernederend is vir 'n man as hy homself nie fisies kan verdedig nie, sou dit ook vernederend vir hom wees as hy hom nie met sy rede (spraak) kan verdedig nie. Rede is meer onderskeidend van 'n mens as wat 'n fisiese poging is. Aristoteles se heromskrywing en verdediging van die retoriek verskaf 'n stewige basis vir die studie van kommunikasie. Sien ook [1]

Demosthenes was 'n baanbreker op die gebied van spraak-en-gehoorkunde studies. Hy het 'n eentonige stem gehad en het gehakkel. Die akteur Satyrus, wat die eerste spraakterapeut is wat in geskrifte vermeld word, raai Demosthenes aan om sy uitspraak te verbeter deur bv. te oefen om te praat met klippies in sy mond. Met dié soort oefening word Demosthenes later 'n welsprekende orator en gemeenskapsleier.

Romeinse Ryk

Kommunikasie was ook in Rome belangrik. Vryburgers se verteenwoordigers het in die Forum bymekaargekom om besprekings te hou van regsaangeleenthede. In die vergadering is nuwe wette beredeneer, en in die Senaat het die Romeinse regerende liggaam belangrike besluite gemaak. In die eerste eeu v.C. beveel Keiser Julius ("Julius Caesar") dat 'n soort handgeskrewe "koerant", Acta Diurna (Daaglikse gebeurtenisse), teen die mure van die Forum opgeplak moes word. Elke burger kon dit lees, en sou bewus word van wat om hom aangaan. So lank as wat Rome 'n republiek gebly het, het die studie van Kommunikasie daar gedy. Toe die keisers egter permanente diktators begin word, het die vaardigheid verlore gegaan. Wie het redenasievermoë nodig as jy maar net bevele moet gehoorsaam en dogma moet aanvaar?

Cicero

Die orator en politikus, Cicero, glo dat kommunikasie 'n wyse is waardeur die waarheid van 'n saak vasgestel kan word. In teenstelling met Aristoteles se siening dat die waarheid eers ontdek moes word en dan gekommunikeer kon word, glo Cicero dat die waarheid slegs verkry kan word as deel van die retoriek – waarheid kan nie bestaan voordat dit gekommunikeer word nie. Cicero glo ook dat die orator 'n wye algemene opvoeding moet hê, en moet die volgende eienskappe en vaardighede aankweek:

Wye algemene kennis
Versigtige rangskikking van gedagtes en gebruik van woorde.
Kennis van al die emosies van die toehoorders.
Opleiding in die gebruik van woorde ten einde waardigheid, skerpsinnigheid, verstaanbaarheid, kwinkslae, bondigheid, en toepaslike humor te kan beoefen.
Behoorlike lewering van die rede of toespraak.
Opgeleide geheue

Quintilianus

Dié groot "Romeinse" retorikus en onderwyser is in Spanje gebore in ongeveer die jaar 14, in die tyd toe die Romeinse ryk reeds besig was om uitmekaar te val. Quintilianus hoop dat hy jongmense sou kon oplei vir die hergeboorte van die retoriek en vir demokratiese besluitneming, ens. maar hiervoor was dit reeds te laat. Quintilianus beskou die goeie orator as die goeie man wat goed praat. Om goed te kan praat moet 'n mens dan ook volgens Quintilianus lewenslank studeer in kommunikasiekunde sowel as in die Taalkunde, Skryfkuns, Leeskuns, Regte, Geskiedenis, en Wysbegeerte.

Die Griekse en Romeinse kommunikasiekundiges se idees oefen vandag nog 'n groot invloed uit op die reëls wat hulle gebruik het vir redevoering word nog gehandhaaf in gesprekke, hofsake, toesprake, en redevoering in volksrade en parlemente dwarsoor die wêreld.

Bronne

Steinberg,S. (1995) Communication Studies – An introduction. Lansdowne: Juta
(en) en:Sophist
(en) en:Rhetoric
HAT
http://www.utm.edu/research/iep/s/sophists.htm
http://www.newadvent.org/cathen/14145c.htm
http://web.utk.edu/~gwynne/classical.html Geargiveer 23 Junie 2005 op Wayback Machine
http://www.libarts.ucok.edu/communication/rhetoric^{[dooie skakel]}

Eksterne skakels

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Kommunikasiekunde.