Lamassu
Lamassu (wigskrif: 𒀭𒆗, an.kal; Sumeries: dlammař; later in Akkadies: lamassu[1][2]) is ’n Sumeriese beskermingsgodheid.[3] Dit is in Sumeriese tye aanvanklik as ’n godin uitgebeeld en is Lama of Lamma genoem, maar van die Assiriese typerk af is dit uitgebeeld as ’n kruising tussen ’n mens, ’n voël en óf ’n bul óf ’n leeu – spesifiek met ’n menslike kop, vlerke en die lyf van ’n bul of leeu, onder die naam Lamassu.[3][4] ’n Minder algemene naam is shedu (wigskrif: 𒀭𒆘, an.kal×bad; Sumeries: dalad; Akkadies, šēdu), wat verwys na die manlike weergawe van ’n lamassu.[5] Lamassu verteenwoordig die diereriem, sterre of sterrebeelde.[6][7]
Die godin Lama
wysig
Die godin Lama verskyn aanvanklik as ’n tussenganger wat voor orante (biddende vroulike figure) loop en hulle aan die gode voorstel.[3] Sy word Lama genoem op ’n Kassitiese stele wat by Uruk ontdek is in ’n tempel van Isjtar (1307-1282 v.C.).[8] Sy dra ’n valletjiesrok en ’n tiara met horings, wat die godin simboliseer. Sy hou haar hande op, ’n teken van gebed.
A. Spycket het voorgestel soortgelyke figure wat uit die Akkadiese tydperk ontdek is en veral algemeen in soortgelyke voorstellingstonele is, word ook as lamas beskou.[9] Dié voorstel word algemeen aanvaar.[3]
Lamassu-ikonografie
wysigVan Assiriese tye af is lamassu uitgebeeld as kruisings met die lyf van ’n gevlerkte bul of leeu en die kop van ’n man.[3] Die motief van ’n gevlerkte dier met ’n menslike kop was algemeen in die Nabye Ooste en is al van 3000 v.C. uit Ebla bekend. Die eerste kenmerkende lamassu-motief in Assirië het tydens die bewind van Tiglath-Pileser II verskyn as ’n simbool van mag.[10][11]
Pare lamassu is dikwels in Assirië by die ingang van paleise geplaas, met hulle gesigte na ’n straat of binnehof. Van voor af het dit gelyk of hulle staan en van die kant of hulle loop. In vroeë weergawes het hulle vyf bene gehad.
’n Entjie van die enorme beelde was daar dikwels ’n ewe groot beeld van ’n held wat met ’n leeu stoei. In die paleis van Sargon II by Dur-Sharrukin het ’n groep van minstens sewe lamassu, twee sulke helde en omringende leeus by die ingang na die troonkamer gestaan, "’n konsentrasie van figure wat ’n oorweldigende indruk van mag geskep het".[12] Hulle het ook op silinderseëls verskyn. Noemenswaardige voorbeelde van lamassu sluit in dié in die Britse Museum in Londen, die Louvre in Parys, die Nasionale Museum van Irak in Bagdad en die Metropolitan Museum of Art in New York. Verskeie voorbeelde wat op uitgrawingsterreine in Noord-Irak voorgekom het, is in die 2010's deur ISIL vernietig toe hulle die gebied beset het.
Galery
wysig-
-
Kopie van die oorspronklike beeld in Irak: een van twee lamassu in Berlyn. -
Die lamassu in Persepolis. -
Die kop van ’n lamassu uit die paleis van Esarhaddon in Nimrud, Irak, 7de eeu v.C., Britse Museum.
_from_Nimrud_2.jpg)
Verwysings
wysig- ↑ Kriwaczek, Paul. Babylon: Mesopotamia and the Birth of Civilization, p. 37.
- ↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Maart 2016. Besoek op 16 Maart 2021.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Leick, Dr Gwendolyn (2002). A Dictionary of Ancient Near Eastern Mythology (in Engels). Routledge. pp. 109–110. ISBN 978-1-134-64102-4.
- ↑ "Livius.org". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Junie 2014. Besoek op 16 Maart 2021.
- ↑ Black, Jeremy; Green, Anthony (2003). An Illustrated dictionary, Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia. The British Museum Press. ISBN 0-7141-1705-6.
- ↑ Hewitt, J.F. History and Chronology of the Myth-Making Age. p. 85.
- ↑ W. King, Leonard. Enuma Elish Vol 1 & 2: The Seven Tablets of Creation; The Babylonian and Assyrian Legends Concerning the Creation of the World and of Mankind. p. 78.
- ↑ Collon, Dominique (1975). The seal impressions from Tell Atchana/Alalakh (in Engels). Butzon & Bercker. p. 181. ISBN 978-3-7887-0469-8.
- ↑ Spycket, Agnès (1960). "La Déesse Lama". Revue d'Assyriologie et d'archéologie orientale. 54 (2): 73–84. ISSN 0373-6032. JSTOR 23294909.
- ↑ "History – Mesopotamia". BBC.
- ↑ "Lamassu". ancientneaeast.net.
- ↑ Frankfort, 147–148
Skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Lamassu.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
