Lapgesigsmasker
'n Lapgesigsmasker is 'n masker wat van gewone tekstielstowwe, gewoonlik katoen, gemaak word, en wat oor die mond en neus gedra word. Hoewel hierdie soort maskers minder effektief is as chirurgiese maskers of N95 maskers, word dit deur die algemene publiek in huishoudelike opsette en gemeenskapsomgewings gebruik om beskerming te bied teen aansteeklike siektes en lugbesoedelingspartikels.
Vanaf die laat 19de eeu tot die middel van die 20ste eeu is dit op 'n gereelde basis deur gesondheidsorgwerkers gebruik. Gedurende die 1960's het lapgesigsmaskers in die ontwikkelde wêreld in onbruik geraak, weens die ontwikkeling van en voorkeur vir moderne chirurgiese maskers. Die gebruik van lapgesigsmaskers het egter in ontwikkelende lande voortgeduur. Tydens die koronaviruspandemie van 2019-2020 is die gebruik van lapgesigsmaskers weer in ontwikkelde lande as 'n laaste uitweg gebruik, weens 'n tekort aan chirurgiese maskers en respirators.
Gebruik
wysig
Voor die koronaviruspandemie van 2019-2020 is herbruikbare lapgesigsmaskers hoofsaaklik in ontwikkelende lande en veral in Asië gebruik. Lapgesigsmaskers verskil van chirurgiese maskers en respirators, soos N95-maskers, wat van nie-geweefde materiaal wat deur 'n smeltblaasproses gevorm word, en wat vir die doeltreffendheid daarvan gereguleer word. Soos chirurgiese maskers, en in teenstelling met respirators, bied lapgesigsmaskers geen seël om die gesig nie.[2]
In gesondheidsomgewings word lapgesigsmaskers op siek pasiënte as 'bronbeheer' gebruik om oordrag van siektes deur asemhalingsdruppels te verminder, en deur gesondheidsorgwerkers wanneer chirurgiese maskers en respirators, soos N95-maskers, nie beskikbaar is nie. Lapgesigsmaskers word gewoonlik net as 'n laaste uitweg, as die chirurgiese maskers en respirators uitgeput is, aanbeveel. Dit word ook deur die algemene publiek in huishoudings en gemeenskapsomgewings as beskerming teen aansteeklike siektes en lugbesoedeling gebruik.[2][3]
.jpg)
Verskeie soorte lapgesigsmaskers is kommersieel beskikbaar, veral in Asië.[3] Tuisgemaakte lapgesigsmaskers kan ook geïmproviseer word met behulp van bandana's,[1] T-hemde, sakdoeke, serpe, of handdoeke.[4]
Effektiwiteit
wysigVanaf 2015 was daar geen gerandomiseerde kliniese toetse of riglyne oor die gebruik van herbruikbare lapgesigsmaskers nie.[2][4] Die meeste navorsing is in die vroeë 20ste eeu uitgevoer, voordat weggooibare chirurgiese maskers algemeen geword het. Een studie wat in 2010 uitgevoer is, het bevind dat 40–90% van die partikels deur 'n lapgesigsmasker kan dring. Die effektiwiteit van lapgesigsmaskers verskil baie na gelang van die vorm, passing op die gesig en tipe materiaal wat gebruik word,[3] sowel as die fynheid van die tekstielstof en aantal lae. Vanaf 2006 is geen lapgesigsmaskers deur die Amerikaanse voedsel- en geneesmiddeladministrasie vir gebruik as chirurgiese maskers goedgekeur nie.
In 'n eksperiment wat in 2013 deur die Engelse openbare gesondheidsorg, die land se agentskap vir gesondheidsbeskerming, uitgevoer is, is bevind dat 'n kommersieel vervaardigde chirurgiese masker 90% van die virusdeeltjies, wat deur deelnemers uitgehoes is, uit die lug gefiltreer het, terwyl 'n stofsuiersakkie 86% uitgefiltreer het, 'n kombuisvadoek het 72% geblokkeer en 'n T-hemp van katoen 51% - hoewel dit uiters belangrik is dat enige doen-dit-self masker goed moet pas om 'n goeie seël om die mond en neus te verseker.[5] Die gebruik van algemene tekstielstowwe vir die maak van lapgesigsmaskers is getoets.[6][7][8][9]
Die primêre doel van lapgesigsmaskers wat deur die algemene publiek gedra word, is om "diegene wat reeds besmet is, te verhoed om die virus in die lug rondom hulle te versprei." Dit is veral van belang tydens die Koronaviruspandemie van 2019-2020, omdat asimptomatiese oordrag 'n belangrike rede vir die vinnige verspreiding van die virus blyk te wees. Van die mense aan boord van die Diamond Princess-passassierskip is 634 mense byvoorbeeld besmet - 52% het geen simptome tydens die toetsing gehad nie, insluitend 18% wat nooit simptome ontwikkel het nie.
Geskiedenis
wysig
Die eerste aangetekende geval van iemand wat 'n lapgesigsmasker gebruik het, was tydens 'n operasie in 1897 in Parys, toe die Franse chirurg Paul Berger 'n lapgesigsmasker gedra het. Lapgesigsmaskers is in die vroeë 20ste eeu in gebruik geneem om beskerming teen aansteeklike siektes te verleen. 'n Ontwerp deur Wu Lien-teh, wat in die Chinese keiserlike hof gewerk het tydens die uitbreek van die Mantsjoeryse pneumoniese plaag van 1910-11, was die eerste wat gebruikers tydens empiriese toetsing teen bakterieë beskerm het; dit het maskers geïnspireer wat tydens die grieppandemie van 1918 gebruik is.[10] Die eerste studie wat die gebruik van maskers deur gesondheidsorgwerkers ondersoek het, het in 1918 plaasgevind. In die 1940's is lapgesigsmaskers van kaasdoek gebruik om verpleegkundiges teen tuberkulose te beskerm.
Lapgesigsmaskers is in die 1960's grotendeels deur moderne chirurgiese maskers van nie-geweefde materiaal vervang hoewel die gebruik daarvan in die ontwikkelende lande voortgeduur het. Dit is in Asië tydens die SARS-uitbraak van 2002-2004, en in Wes-Afrika tydens die Ebola-epidemie van 2013–2016, gebruik.
Koronaviruspandemie van 2019 - 2020
wysig
Tydens die koronaviruspandemie van 2019-2020 het verskeie lande aanbeveel dat lapgesigsmaskers gedra behoort te word om die verspreiding van die virus te verminder.
Die Amerikaanse sentrum vir siektebeheer en -voorkoming (CDC) het in Maart 2020 aanbeveel dat as daar geen chirurgiese maskers of respirators, soos N95-maskers, beskikbaar is nie, dit moontlik as 'n noodmaatreël nodig sal wees dat gesondheidsorgwerkers maskers wat nog nie deur die NIOSH geëvalueer of goedgekeur is nie, of selfs tuisgemaakte lapgesigsmaskers dra, hoewel hierdie opsie met omsigtigheid oorweeg behoort te word.[11] In April 2020 het CDC aanbeveel dat die algemene publiek lapgesigsmaskers dra in openbare ruimtes waar ander sosiale distansiëringsmaatreëls moeilik is om te onderhou, byvoorbeeld in kruidenierswinkels en apteke, veral in gebiede met 'n beduidende gemeenskapsoordrag, as gevolg van die verskynsel dat die siekte asimptomaties en pre-simptomaties oorgedra word.[1][12]
In April 2020 het Duitsland die dra van lapgesigmaskers in openbare vervoerstelsels, sowel as tydens inkopies in die meeste Duitse state, verpligtend gemaak. In Skotland het die regering aanbeveel dat lapgesigsmaskers tydens aankope en in openbare vervoer gebruik moet word, hoewel die sentrale Britse regering nie dieselfde advies uitgereik het nie.
Verwysings
wysig- ↑ 1,0 1,1 1,2 "Use of Cloth Face Coverings to Help Slow the Spread of COVID-19". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (in Engels (VSA)). 4 April 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Mei 2020. Besoek op 5 April 2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 MacIntyre, C. R. (9 April 2015). "Facemasks for the prevention of infection in healthcare and community settings" (PDF). BMJ (in Engels). 350 (apr09 1): h694. doi:10.1136/bmj.h694.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Shakya, Kabindra M. (1 Mei 2017). "Evaluating the efficacy of cloth facemasks in reducing particulate matter exposure" (PDF). Journal of Exposure Science & Environmental Epidemiology (in Engels). 27 (3): 352–357. doi:10.1038/jes.2016.42.
- ↑ 4,0 4,1 Chughtai, Abrar Ahmad (19 Junie 2013). "Use of cloth masks in the practice of infection control – evidence and policy gaps". International Journal of Infection Control. 9 (3). doi:10.3396/IJIC.v9i3.020.13.
- ↑ Davies, Anna (22 Mei 2013). "Testing the Efficacy of Homemade Masks: Would They Protect in an Influenza Pandemic?". Disaster Medicine and Public Health Preparedness. 7 (4): 413–418. doi:10.1017/dmp.2013.43.
- ↑ van der Sande, Marianne (9 Julie 2008). "Professional and Home-Made Face Masks Reduce Exposure to Respiratory Infections among the General Population". PLoS ONE. 3 (7). doi:10.1371/journal.pone.0002618.
- ↑ Davies, Anna (22 Mei 2013). "Testing the Efficacy of Homemade Masks: Would They Protect in an Influenza Pandemic?". Disaster Medicine and Public Health Preparedness. 7 (4): 413–418. doi:10.1017/dmp.2013.43.
- ↑ "Simple Respiratory Protection—Evaluation of the Filtration Performance of Cloth Masks and Common Fabric Materials Against 20–1000 nm Size Particles". The Annals of Occupational Hygiene. 28 Junie 2010. doi:10.1093/annhyg/meq044.
- ↑ Konda, Abhiteja (24 April 2020). "Aerosol Filtration Efficiency of Common Fabrics Used in Respiratory Cloth Masks". ACS Nano. doi:10.1021/acsnano.0c03252.
- ↑ Wilson, Mark (24 Maart 2020). "The untold origin story of the N95 mask". Fast Company (in Engels (VSA)). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Mei 2020. Besoek op 27 Maart 2020.
- ↑ "Strategies for Optimizing the Supply of N95 Respirators: Crisis/Alternate Strategies". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (in Engels (VSA)). 17 Maart 2020. Besoek op 28 Maart 2020. Sjabloon:PD-inline
- ↑ "Recommendation Regarding the Use of Cloth Face Coverings, Especially in Areas of Significant Community-Based Transmission". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (in Engels (VSA)). 3 April 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Mei 2020. Besoek op 5 April 2020.