Marae

’n Marae (in Maori en Tahitiaans), malaʻe (in Tongaans), malae (in Samoaans) en mālaʻe (in Hawais)) is ’n heilige of vergaderplek wat gebruik word vir godsdiens- en sosiale geleenthede in Polinesiese gemeenskappe. In al dié tale beteken die woord ook "skoongemaakte stuk grond; sonder onkruid, bome, ens."

Taputapuatea, ’n antieke marae van klip op Raiatea in die Geselskapseilande wat in 1994 gerestoureer is.

’n Marae by Kaitotehe, naby Berg Taupiri in Nieu-Seeland.

Beskrywing

Dit bestaan gewoonlik uit ’n stuk grond wat skoongemaak en met klippe of houtpale omring is, dalk met terrasse wat tradisioneel vir seremonies gebruik is. Soms is daar ’n klip in die middel. (In die kultuur van Paaseiland het die woord ahu ’n sinoniem geword vir die hele marae-kompleks.)

In sommige moderne Polinesiese gemeenskappe, soos die Maori van Nieu-Seeland, speel die marae steeds ’n belangrike rol in die alledaagse lewe. In die tropiese deel van Polinesië is die meeste marae egter vernietig of verlate gelos ná die aankoms van die Christendom in die 19de eeu. Sommige is gewild onder argeoloë en toeriste. Die plek waar die marae was, word op die meeste eilande egter nog as heilig (tapu) beskou.

Vir die Maori's is die marae atea die oop stuk grond voor die wharenui, of vergadersaal (letterlik "groot gebou"), terwyl alles saam die marae genoem word. Die oop stuk grond word gebruik vir pōwhiri (verwelkomingseremonies). Die saal is die ontmoetingsplek vir vergaderings en kultuurbedrywighede. Die wharekai (eetsaal) word hoofsaaklik gebruik vir gemeenskapsetes, maar ander bedrywighede kan ook daar plaasvind.

By die marae kan die Maori's hul kultuur vier; hul taal, Maori, praat; verpligtinge tussen stamme nakom; hul gebruike ondersoek en bespreek; familiebyeenkomste hou soos verjaardae vier; en belangrike seremonies hou.

Verwysings

• Hirini Moko Mead, 2003. Tikanga Māori: Living by Māori Values. Huia Publishers, Wellington.

Eksterne skakels

• New Zealand in History: the marae – meeting place
• Gérard, Bertrand, Le marae: description morphologique in Cahiers des Sciences Humaines, 1978, Vol. 15, No 4, pp. 407–448. Architecture and morphology of Society Islands Marae Geargiveer 17 Oktober 2005 op Wayback Machine
• Marae Protocols
• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Marae.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia