Ming-graftombes
Die Ming-graftombes is ’n paar mausoleums wat deur die keisers van die Ming-dinastie van China laat bou is. Die eerste Ming-keiser se tombe is naby sy hoofstad, Nanjing, geleë. Die meeste van die Ming-tombes is egter in ’n groep in Beijing geleë en is saam bekend as die "13 Graftombes van die Ming-dinastie" (Chinees: 明十三陵 Míng Shísān Líng, "Ming- Dertien Mausoleums"). Hulle lê in die voorstedelike Changping-distrik van Beijing, 42 km noordnoordwes van die middestad af. Die ligging van die terrein is deur die derde Ming-keiser, Yongle, gekies volgens die beginsels van feng shui. Ná die bou van die keiserlike paleis (die Verbode Stad) in 1420 het Yongle die ligging van sy tombe gekies en sy eie mausoleum laat bou. Die daaropvolgende keisers het hul tombes in dieselfde vallei laat bou.
| Keiserlike graftombes van die Ming- en Qing-dinastie* | |
|---|---|
| Unesco-wêrelderfenisterrein | |
| |
  Ming-graftombes |
|
| Koördinate: 40°15′12″N 116°13′3″O / 40.25333°N 116.21750°O | |
| Lande |  Volksrepubliek China
|
| Tipe | Kultureel |
| Kriteria | i, ii, iii, iv, vi |
| Verwysings | 1004 |
| Streek† | Asië-Stille Oseaan |
| Inskripsiegeskiedenis | |
| Inskripsie | 2000 (24ste Sessie) |
| * Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn. † Streek soos deur Unesco geklassifiseer. | |
Die eerste twee Ming-keisers is nie in Beijing begrawe nie. Hongwu se graf is naby Nanjing; die tweede keiser se bewind is deur Yongle omvergewerp en die ligging van sy tombe is onbekend. Van Yongle af is 13 keisers hier begrawe – die laaste een was Chongzhen, wat op 25 April 1644 selfmoord gepleeg het. Sy mausoleum is veel kleiner as die ander s'n.
Tydens die Ming-bewind was die tombes verbode terrein vir gewone burgers, maar in 1644 het Li Zicheng se leër die tombes geplunder en baie daarvan aan die brand gesteek voordat hy Beijing in April daardie jaar verower het.
In 1725 het Yongzheng van die Qing-dinastie die erflike titel markies aan Zhu Zhiliang, ’n afstammeling van die Ming-dinastie se keiserlike familie, gegee. Hy het ’n salaris van die Qing-regering gekry om rituele by die Ming-tombes uit te voer. Ná Zhu Zhiliang se dood het hy in 1750 die titel markies van Zhu gekry, en die titel is deur 12 geslagte van Ming-afstammelinge oorgedra tot aan die einde van die Qing-dinastie.
Vandag is die Ming-tombes deel van die wêrelderfenisgebied Keiserlike graftombes van die Ming- en Qing-dinastie, wat ook ander terreine naby Beijing en in Nanjing, Hebei, Hubei en Liaoning insluit.
Uitleg
wysig
Die ligging van die graftombes is versigtig gekies volgens feng shui-beginsels. Volgens laasgenoemde moes slegte geeste en bose winde uit die noorde weggekeer word; daarom is ’n boogvormige valleigebied noord van Beijing gekies. Hierdie gebied van 40 km2, omring deur berge in ’n ongerepte, stil vallei vol donker grond, stil waters en ander riglyne volgens feng shui, sou die nekropolis van die Ming-dinastie word.
’n Pad van 7 km, met beskermdiere en amptenare weerskante, lei na die kompleks. Die ingang is ’n rooi hek met drie boë, wat bekend is as die "Groot Rooi Hek". Verder na binne kan ’n paviljoen gesien word met ’n klipbeeld van 50 ton van Bixi, ’n mitologiese draak met die dop van ’n skilpad, binne-in. Vier wit "marmerpilare van glorie" staan op elke hoek van die paviljoen. Bo-op elke pilaar is ’n mitiese dier. Verder aan is nog twee pilare aan elke kant van die pad waarvan die bopunte soos ronde silinders lyk. Hulle het ’n tradisionele ontwerp en was oorspronlik bakens om as gidse te dien vir die siel van afgestorwenes. Die pad lei na 18 paar klipbeelde van mitiese diere wat elk uit een rots gebeitel is en groter as lewensgroot is. Dit lei na ’n hek met drie boë bekend as die Draak-en-Feniks-hek.
Net drie tombes is tans oop vir die publiek. Daar was nog geen uitgrawings sedert 1989 nie, maar daar is sprake van nuwe argeologiese navorsing en die oopmaak van nog tombes.
Die Ming-graftombes is in Augustus 2003 as ’n Unesco-wêrelderfenisgebied aangewys.
Uitgrawings van die Dingling-tombe
wysigDingling (Chinees: 定陵 Dìng Lìng, "Tombe van Stabiliteit"), een van die 13 graftombes op die terrein, is dié van keiser Wanli en sy twee keiserinne. Dit is die enigste Ming-tombe wat uitgegrawe is. Dit is ook die enigste ongerepte keiserlike tombe uit enige tydperk wat uitgegrawe is sedert die stigting van die Volksrepubliek China, ’n situasie wat eintlik ’n direkte gevolg was van Dingling se lot ná sy uitgrawing.
Die uitgrawing van Dingling het in 1956 begin nadat ’n groep vooraanstaande geleerdes begin voorspraak maak het vir die uitgrawing van Changling, die tombe van keiser Yongle, die grootste en oudste van die Ming-tombes naby Beijing. Hoewel hulle die goedkeuring van premier Zhou Enlai gehad het, het argeoloë die plan geveto vanweë die belangrikheid van die tombe.
Daarna is Dingling, die derde grootste tombe, gekies om uit te grawe ter voorbereiding van die uitgrawing van Changling. Die opgrawings is in 1957 voltooi en die museum in 1959 gestig.
Die uitgrawings het getoon die tombe is ongerep en bevat duisende voorwerpe van sy, hout en porselein, asook die oorskot van Wanli en sy twee keiserinne. Daar was egter nie die tegnologie of bronne om die artefakte behoorlik te bewaar nie. Ná ’n paar rampspoedige eksperimente is die groot hoeveelheid sy en ander tekstiele eenvoudig in ’n lekkende pakkamer met trekke opgestapel.
Die meeste van die artefakte wat nog bestaan, is dus erg beskadig, en replikas daarvan word in die museum uitgestal. Dokumentasie oor die uitgrawings was ook swak.
’n Nog groter ramp het die uitgrawings getref toe ’n reeks politieke massabewegings oor die land swiep. Dit het in 1966 gelei tot die Kulturele Rewolusie en vir die volgende 10 jaar is alle argeologiese werk gestaak. Wu Han, een van die grootste voorstanders van die projek, was die eerste groot teiken van die rewolusie; hy is veroordeel en is in 1969 in die tronk dood. Oorywerige Rooi Gardes het die Dingling-museum bestorm, die oorskot van Wanli en sy keiserinne na die voorkant van die tombe gesleep en dit verbrand. Baie ander artefakte is ook vernietig.[1] Eers in 1979, ná die dood van Mao Zedong en die einde van die Kulturele Rewolusie, is argeologiese werk hervat en is ’n verslag oor die uitgrawings opgestel deur die argeoloë wat die onrus oorleef het.
Die lesse wat uit die Dingling-uitgrawings geleer is, het gelei tot ’n nuwe beleid van die regering van die Volksrepubliek China dat geen historiese terrein uitgegrawe word behalwe om dit te red nie. Geen voorstel is sedert Dingling ingedien om ’n tombe uit te grawe nie. Daar is ook afgesien van die oorspronklike plan om Dingling te gebruik ter voorbereiding van die uitgrawing van Changling.
Verwysings
wysigBronne
wysig
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
Eksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Ming-graftombes.
