Moctezuma I

Moctezuma I (1398–1469) was van 1440 tot 1469 die hueyi tlahtoani, die leier van die Asteke.

Moctezuma I
Koning van Tenochtitlan
Moctezuma I
Dinastie	Huis van Tenochtitlan
Bewind	1440 – 1469
Volle naam	Motecuhzoma Ilhuicamina
Gebore	1398
Gesterf	1469
Voorganger	Itzcoatl
Opvolger	Axayacatl
Gade	Chichimecacihuatzin I
Nakomelinge	Atotoztli II, Chichimecacihuatzin II, Iquehuacatzin, Mahchimaleh
Vader	Huitzilihuitl
Moeder	Miahuaxihuitl

Die naam

Kaart van die uitbreiding van die Asteekse Ryk deur die eeur heen.

Moctezuma word gewoonlik in Spaanse geskrifte gebruik, terwyl Montezuma 'n ou Engelse spelling van die naam is. Motecuhzoma of Motecuzoma is die oorspronklike naam in Nahuatl (uitgespreek as mo-tek-w-zo-ma) wat "hy wat homself heerser maak deur sy woede" beteken. Dit stam af van mo, derdepersoon besittend, techuhtli, "heer", en zoma, "bose" of "met gefronsde gesig". Die gebruik van 'n regeringsnommer is slegs bedoel as 'n moderne onderskeid van die ander Moctezuma, na wie as Motecuhzoma II verwys word. Nog 'n manier om hulle te onderskei, naas die gebruik van Romeinse syfers, is dat Moctezuma I Motecuhzoma Ilhuicamina in Nahuatl genoem word en Moctezuma II Motecuhzoma Xocoyotzin. Die eerste van hierdie benaminge beteken "eensame wat 'n pyl in die hemel skiet"; Xocoyotzin beteken "die geëerde jonge", uit te spreek as tsjo-ko-jot-zin (waar Xocoyotl eenvoudig "die jonge" of "junior" sou beteken).

Dade

Hy het die Drievoudige Verbond met Tekskoko en Tlacopan gevorm en die Asteekse Ryk van die Atlantiese kus tot aan die Stille Oseaan uitgebrei. Hy het onder andere die Huaxteke en Totonake verslaan. Onder Moctezuma se regering het die hoogpriester Tlacaellel die Asteekse geskiedenis grotendeels laat herskryf. Saam met Nezahualcoyotl van Tekskoko het hy 'n akwaduk laat aanlê wat die hoofstad Tenochtitlan van water sou voorsien. Moctezuma I is deur Axayacatl opgevolg.