NG gemeente Kakamas

Die NG Gemeente Kakamas is ‘n gemeente in die Sinode van Noord-Kaapland.

Beginjare

“De plaats, die de naam draagt van Kakamas, is de Arbeids-Kolonie van de Ned. Ger. Kerk in de Kaap Provincie. Zijn is ’n middel door de kerk bij de hand genomen om verarmden en verwaarloosden van ons volk, die tegelijk tot haar behoren, tegemoet te komen. Met deze nedersetting beoogt de Kerk een drievoudig doel, n.l. (1) om voor verarmden stoffelik bestaan te vinden, (2) om aan hunne kinderen verstandontwikkeling te verschaffen, (3) om de reeds genoemden onder behoorlik geestelike bearbeiding te krijgen”.

Die projek is in 1898 begin en in ’n stadium was die bevolking 3,000 siele: “omtrent 700 kinderenzijn in de zeven dag- en 850 in de Zondagscholen”. Die gemeente het op die stadium uit 1200 siele bestaan. Kakamas was ’n versameling van arm mense wat van reg oor die land gekom het om hulle hier te vestig. Die mense het aan beide kante van die oewer van die Oranjerivier oor ’n afstand van 12 tot 15 myl gebly.

Kakamas was vroeër deel van Kenhardt. Veral eerw. Christian Schröder, in sy hoedanigheid as ouderling van Kenhardt, wat ook die eerste superintendent van die Kolonie was, het onder die mense gearbei. Tog was ds. BPJ Marchand “de eigenlike fondamentlegger en vader dezer heerlike onderneming”. In die tyd was daar nog nie ’n kerkgebou nie. ’n Sogenaamde “rietsteier” is as aanbiddingsplek en skool gebruik. Soos die naam aandui was die “skuiling” van riet en was dit onmoontlik om op stormagtige dae godsdiensoefeninge of skool te hou. Vanaf 1898 tot 1904 moes die mense maar hiermee tevrede wees. Eers in 1904 is ’n “school-kerk-zaal” met omtrent 600 sitplekke gebou. Die kommissie wat verantwoordelik was vir die oprigting is bygestaan deur “koloniste” wat teen geringe betaling al die stene en sand voorsien het en die gebou opgerig het. Die “koloniste” van die arbeidskolonie het die nodig sink, hout en planke voorsien. As gevolg van die groot getal kinders is ’n deel van die saal later afgesny en is nog 6 klaskamers aangebou. “Dit gebouw zal nu door de Regering worden overgenomen voor ’n £2,000 en word ter dan een behoorlike Godshuis opgericht”.

Superintendent Schröder het ook toesig gehou oor die bou van die eerste kanaal, die sogenaamde Suidvoor.

In Julie 1911 het Kakamas ’n selfstandige gemeente geword en is die ampte van superintendent en leraar geskei. Ds. Hofmeyr is as eerste leraar bevestig, terwyl ds. JG. de Bruijn die amp van Superintendent aanvaar het.

Ds. PJB Shaw is in Januarie 1913 bevestig en eerw. PJ van der Walt is in Augustus 1913 “als zijne hulp” bevestig, met die spesifieke opdrag om die dorp Marchand te bedien.

Die gebied wat deur die twee groot watervore – die Suid- en die Noordkanaal – besproei is, het 2,300 morge beslaan, terwyl al die grond wat uit verskillende plase aangekoop is, 120,000 morg beslaan het. Dié plase se transportaktes is aan die kerk oorgedra.

“Er staat reeds op de verschillende dorpjes (Soetap, Kakamas, Alheit, Marchand, Salzberg en Schröder) meer dan 100 goede woningen, benevens vele andere van minder permanente aard. Erzijnsevenschoolgebouwen, waarin over de 700 kinderenonderwijsontvangen, alsook een pastorie, ’n superintendents en dokters woning met ’n paar verpleegkamers. Naast de gewone kursus van elementair onderwijs, wijdt het onderwijzen personeel zich aan de opleiding van onderwijzers die vooralin’tNoordwesten kunnen arbeiden. Men wil ook mettertijd een Industriële Inrichting alhier hebben. De Arbeidskommissie heeft ’n hydro-elektries toestel, dat twee molens drijft, opgericht; en hoopt met de eerste industrie – leerloierij en schoenmakerij – binne kort ’n aanvang te maken”.

Hierdie arm gemeente het deur eie ondervinding geleer om mild by te dra vir die saak van die Here.

Predikante:

• Ds Hofmeyr, 1911 –
• PJB Shaw, 1913 –

Bron

• Ons Kerk Album, bladsy 146