Niccolò Paganini
Niccolò (of Nicolò) Paganini (Italiaans: [ni(k)koˈlɔ ppaɡaˈniːni]; 27 Oktober 1782 – 27 Mei 1840) was 'n Italiaanse violis, kitaarspeler en komponis. Hy was die beroemdste violis van sy tyd, en was een van die baanbrekers van moderne viooltegniek. Hy het sy eerste kitaar- en vioollesse van sy vader ontvang.
Daarna het hy by ʼn plaaslike violis, Servetto, gestudeer en later by die gevierde violis Giacomo Costa. Toe hy nege jaar oud was, het Paganini sy eerste openbare uitvoering as violis in sy geboortestad gelewer en by daardie geleentheid ook sy eie variasies op 'n tema gespeel.
Van 1795 af het hy by die violis Alessandro Rolla in Parma gestudeer en terselfdertyd onderrig in komposisie ontvang van Gasparo Ghiretti. In 1797 het hy saam met sy vader deur Lombardye getoer en namate hy daarna meer bekendheid verwerf het, het hy ook meer konsertreise onderneem. Terselfdertyd het twee leemtes in sy persoonlikheid na vore gekom: hy het uitermate baie gedobbel en kort-kort romantiese liefdesverhoudings aangeknoop.
In een stadium moes hy sy viool verpand sodat hy sy dobbelskuld kon probeer delg. 'n Franse handelaar het uit jammerte aan hom 'n kosbare Guarneri-viool geleen sodat hy ʼn konsert kon lewer, maar toe sy weldoener hom hoor speel, was hy so ontroer dat hy die viool aan Paganini geskenk het. Volgens alle getuienis was Paganini inderdaad 'n verstommende vioolvirtuoos.
Hy het hom ook besig gehou met komposisiewerk, veral van vioolmusiek soos die 24 Capricci vir soloviool (1801 - 1807), wat haas bomenslike speeltegniek vereis. Asof sy natuurlike talente nie genoeg was nie, het Paganini boonop van allerlei spog toertjies gebruik gemaak waarmee hy sy gehore wou imponeer. So byvoorbeeld het hy in sy dolle virtuositeit soms opsetlik 'n snaar of twee van sy viool gebreek en dan die stuk op die oorblywende snare voltooi.
Dit is dus begryplik dat hy 'n byna legendariese figuur in sy leeftyd geword het. Onder die ontelbare verhale en gerugte was die een dat hy 'n bondgenoot van die duiwel was, so hardnekkig dat sy begrafnis in gewyde grond vir vyf jaar uitgestel is. In 1805 is hy deur Napoleon se suster, Elisa Bonaparte Baciocchi, as musiekdirekteur in Piombino aangestel. Nietemin het hy met sy konsertreise voortgegaan.
Sy optredes in Wenen in 1828 en in Parys en Londen in 1831 was opsienbarend en sy Engelse en Skotse toer van 1832 het sy rykdom verseker. In 1833 het hy hom in Parys gevestig. Aan Hector Berlioz (1803- 1869) het hy opdrag gegee om 'n konsertstuk vir hom te komponeer, maar toe die sy meesterlike simfonie vir altviool en orkes, Harold en Italië ("Harold in Italië"), voltooi het, wou Paganini dit nie speel nie omdat hy die sologedeelte as te onbenullig beskou het.
Na die ondergang van die dobbelsaal Casino Paganini, waarin hy ʼn aandeel gehad het, is Paganini in 1839 na Marseille en daarna na Nice, waar hy op 27 Mei 1840 oorlede is. Hoewel oppervlakkigheid kenmerkend vir Paganini as mens en komponis was, het hy 'n blywende invloed gehad op die ontwikkeling van die viooltegniek. Sy komposisies verg 'n verskeidenheid van harmoniese en pizzicato-effekte en spesiale vingersettings. Bowendien bied sy komposisies, onder meer ses vioolkonserte, verskeie kitaarkwartette, twaalf senates vir viool en kitaar, en veral die ongelooflike 24 Capricci, boeiende luistergenot.
Bronnelys
wysig- Wêreldspektrum, 1982, ISBN 090840963X, volume 22, bl. 59
Eksterne skakels
wysig| Wikimedia Commons bevat media in verband met Niccolò Paganini. |