Nikephoros II Phokas

Nikephoros II Phokas (Grieks: Νικηφόρος Β΄ Φωκᾶς; omstreeks 912 – 10/11 Desember 969) was die Bisantynse keiser van 963 tot met sy dood in 969. Sy militêre prestasies het bygedra tot die oplewing van die Bisantynse Ryk in die 10de eeu.

Nikephoros II
Keiser van die Bisantynse Ryk

Bewind 16 Augustus 963 – 10–11 Desember 969
Volle naam Nikephoros Phokas
Dinastie Masedoniese
Gebore Omstreeks 912
Oorlede 10–11 Desember 969
Voorganger Romanos II
Opvolger Johannes Tzimiskes
Eggenote Onbekend
Theophano
Vader Bardas Phokas

Vroeë lewe

wysig

Nikephoros Phokas is omstreeks 912 gebore as lid van ’n Kappadosiese familie wat verskeie vername generaals opgelewer het, onder andere sy pa, Bardas Phokas, sy broer Leo Phokas en oupa Nikephoros Phokas.

 
Nikephoros en sy soldate val Aleppo binne.

Nikephoros het op ’n jong ouderdom by die leër aangesluit. In 945 is hy aangestel as militêre goewerneur van die streek Anatolikon onder keiser Konstantyn VII. Toe sy pa, Bardas, in 953 in ’n veldslag gewond is, is Nikephoros bevorder tot opperbevelvoerder aan die oostelike grens. In die oorlog teen die Abbasidiese Kalifaat in 954 is hy verslaan. Hy het in die jare daarna, van 957 af, egter oorwinnings behaal in Sirië.

Nadat Romanos II in 959 keiser geword het, is Nikephoros en sy jonger broer Leo in bevel geplaas van die oostelike en westelike leërs onderskeidelik. In 960 is Nikephoros met ’n vloot van duisende bote gestuur om Kreta van die Moslems te herower. Ná ’n moeilike veldtog en die nege maande lange beleg van Chandax het Nikephoros in 961 Bisantynse beheer oor die hele eiland herstel.

Daarna is Nikephoros na die oosgrens gestuur, waar die emir van Aleppo gereeld die Bisantynse Anatolië binnegeval het. Nikephoros het Cilicia en selfs Aleppo in 962 bevry en die emir se paleis geplunder.

Intussen is sy vrou, Stephano, oorlede en Nikephoros het ’n eed van kuisheid afgelê. Dit sou later probleme veroorsaak.

Bewind

wysig

Op 15 Maart 963 is keiser Romanos II skielik dood op 26 jarige ouderdom. Daar word vermoed dat óf sy wilde lewe hom ingehaal het óf sy vrou, Theophano, hom vergiftig het. Theophano het haar teen dié tyd reeds bewys as ’n intelligente en ambisieuse vrou. Sy sou later ’n reputasie van onverskrokkenheid kry om haar doeleindes te bereik. Romanos het sy seuns, Basilius II and Konstantyn VIII, reeds as medekeisers gekroon, maar hulle was maar vyf en drie jaar oud en Theophano is dus ná sy dood as regent aangewys.

Sy is egter nie toegelaat om alleen te regeer nie. Nikephoros is op 2 Julie 963 as keiser aangewys en hy is met Theophano getroud. Tydens sy bewind het hy nog verkeie oorloë gevoer. Van 964 tot 966 het hy en sy leër Mesopotamië en Sirië weer oorgeneem, terwyl Niketas Chalkoutzes Siprus herower het.[1] Aan die noordelike front het hy in 967 ’n oorlog begin teen Bulgarye, aan wie die Bisantyne belasting moes betaal. Nikephoros het die belasting opgehef en grootprins Swjatoslaf I van Kiëf betaal om Bulgarye aan te val. Die aanval was so geslaag dat Nikephoros eindelik die verbond met Bulgarye hernu en sy Kiëfse bondgenoot die rug toegekeer het.

In die weste was hy minder suksesvol. ’n Ekspedisie teen die Arabiere het misluk en hy moes Sisilië afstaan. In 967 moes hy vrede met hulle sluit en homself verdedig teen hul gemeeskaplike vyand, Otto I, wat homself tot keiser van die Wes-Romeinse Ryk verklaar en beslag gelê het op Bisantynse besttings in Italië. Ná ’n paar aanvanklike suksesse, is die Bisantynse generaals teruggedryf tot aan die suidkus.

Sluipmoord

wysig

Theophano het intussen Nikephoros se nefie, generaal Johannes Tzimiskes, as minnaar geneem. Hulle het in die geheim ontmoet en Nikephoros se dood beplan. Ander is later by die sameswering betrek. Een aand het die samesweerders die paleis binnegegaan en Nikephoros onthoof. Hy is in die Kerk van die Heilige Apostels begrawe; ’n inskripsie aan die kant van sy graf lees: "Jy het almal oorwin buiten ’n vrou." (Ώ πλην γυναικός τα δ' άλλα Νικηφόρος.)[2]

Familie

wysig

Nikephoros en sy eerste vrou, wie se naam onbekend is, het ’n seun, Bardas Phokas, gehad wat voor 969 dood is.

Hy en Theophano het geen kinders gehad nie.

Verwysings

wysig
  1. W. Treadgold, A History of the Byzantine State and Society, 948
  2. Πολύευκτος, ο Πατριάρχης που ασκούσε πολιτική. (Β' Μέρος): https://archive.is/20121218102732/parratiritis.blogspot.gr/2011/10/blog-post_25.html

Bronne

wysig
  • The Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford University Press. 1991.
  • Hierdie artikel maak gebruik van feite en teks uit die Encyclopædia Britannica van 1911. Die bron is in die publieke domein.

Eksterne skakels

wysig