Nini Nöthling Bennett

Suid-Afrikaanse skrywer

Nini Nöthling is 'n Suid-Afrikaanse skrywer en digter. Sy is in 1972 in Pretoria gebore, waar sy ook grootgeword het.[1]

Nini is die dogter van digter Erika Nöthling, wat ook onder die naam Erika Barnard publiseer.[2]

Lewe en werk

wysig

Sy matrikuleer aan die Hoërskool Eldoraigne in Verwoerdburg (tans Centurion). Aan die Universiteit van Pretoria behaal sy 'n B.A.-graad en B.A. Honneurs-graad in Algemene Literatuurwetenskap, laasgenoemde met lof. Sy ontvang ook akademiese erekleure. Vir inkomste skryf en vertaal sy hierna boodskappe vir groetekaartjies. Sy is in 1989 en 1990 die wenner van die tydskrif De Kat se poësiekompetisie en die Onderskryf-ʼn-Skrywer Beurs van Tafelberg Uitgewers word in 1999 aan haar toegeken. In 1999 is sy ook (saam met Rachelle Greeff) die wenner van die M-Net-beurs en sy behaal dan in 2002 aan die Universiteit van Kaapstad die M.A.-graad in skeppende skryfwerk met lof onder leiding van Etienne van Heerden vir die kortverhale wat later as “Stoornis” gebundel word. Sy was met George Bennett getroud, maar na die mislukking van hul huwelik knoop sy 'n hegte verhouding aan met die digter Mellet Moll. Sy doen doktorale studie in ekokritiek en is werksaam as skrywer en vryskut-resensent in Kaapstad. As mentor in digkuns help sy onder andere in 2015 by werkswinkels van die Woordfees op Stellenbosch om deelnemers se gedigte te slyp.[3]

Skryfwerk

wysig

Sy skryf en dig reeds op skool en in 1989 wen sy die eerste en tweede prys in die afdeling vir die portefeuljes met drie gedigte en skryf ook die beste gedig in die enkelgedigte-afdeling in die landwye ATKV-De Kat-poësiekompetisie vir hoërskoolleerlinge. Op universiteit wen sy ook verskeie ander skryfkompetisies. Sy maak haar debuut as kortverhaalskrywer. “Stoornis” bevat sestien verhale waarin met fyngevoeligheid die lewens van mense beskryf word wat deur omstandighede, deur hulle eie skuld of deur vas te klou aan verouderde norme hulle greep op die werklikheid verloor. Die boek handel oor temas soos neurose, kranksinnigheid, verskillende gelowe en waardes, homoseksuele kwessies, familieprobleme en die surreële. Die titel dui dan die versteuring aan wat die karakters ondervind, wat dikwels sielkundig van aard is, sodat baie van die gevalle inderdaad gevallestudies word van verskillende vorme van geestesversteurdheid. Die verhale word eindelik 'n verwoording van ons stukkende samelewing waar elkeen met sy eie probleme sit en ander uitsluit sodat hy of sy veilig kan voel.

Agter die lig” gebruik hoofsaaklik dialoog om die verhaal na 'n dramatiese hoogtepunt te voer, terwyl “Bus 7070” se ontknoping treffend is. Opmerklik is die groot verskeidenheid tegnieke, simbole en temas wat die skrywer in die bundel bemeester. In 2003 ontvang “Stoornis[4] die RAU Mardene Marais-prys vir beste debuutwerk.[5] Twee van haar verhale (“Agter die lig” en “Wag op die koningin”) word opgeneem in die versamelbundel “Die mooiste liefde is verby” onder redaksie van Etienne van Heerden en haar werk is ook verteenwoordig in die versamelbundels “Drif” en “Van spoke gepraat”. “Agter die lig” word ook in “Douspoor” opgeneem en voorgeskryf aan leerlinge in die Wes-Kaap. In 2008 wen sy die internasionale Room to Read-prys in die kategorie Afrikaans. Haar jeugverhaal, “Die storie van Vusi se orkes”, word daarna in die ander tien amptelike landstale vertaal.

Na die sukses van “Stoornis” maak sy 'n verrassende debuut as digter met die bundel “Kodeks”.[6] 'n Kodeks is die oudste vorm van 'n teks in boekvorm, wat eers teen die sesde eeu van die nuwe jaartelling die historiese boekrol heeltemal vervang het.[7] Hierdie bundel maak dan die indruk van 'n aantal tekste wat bymekaar gevoeg is, sonder dat dit 'n werklik afgeronde eenheid verteenwoordig.[8] Die vernaamste bindingsmiddel is die deurlopende temas van verlies en aftakeling, wat in belewenisse, herinnerings en in die verhoudingslewe ervaar word. Daar is vyf afdelings, met die eerste getiteld “Indeks” wat aanduidend is van die res van die bundel met die speurtog wat begin by die weduwee van 'n digter wat die God van die indeks wil bepaal. Die afdeling “Vuurdoop” behandel die hedendaagse wrede werklikheid van misdaad en geweld. “Mespunt” het die aftakeling van die liggaam as tema, onder andere deur Alzheimer se siekte, wat die intiemste verhoudings beïnvloed. Hierdie aftakeling kan gesien word as verraad teenoor die liggaam, wat ook die geesteslewe betrek. “Vlugtyd” bevat gedigte met religieuse temas. Die slotafdeling, “Nuwe vuur”, behandel die siklus van die menselewe, vanaf kindskap tot dood en dood tot herlewing. “Boekstaaf[9] word opgedra aan die digter Mellet Moll.[10] Die titel dui reeds die bundel se fokus op die woord en aantekening van gebeure aan. Die bundel word ingedeel in vier genommerde afdelings, met temas soos God en godsdiens, liefde en verlies, ekogedigte, gedigte oor rolprente en bekende figure en herinneringsgedigte oor die spreker se ouers wat verspreid hierin voorkom. “Da Capo” is die openingsgedig, waarin die deurlopende tema van verlies en afwesigheid van 'n geliefde (gesimboliseer deur 'n hoed) vir die eerste keer in die bundel voorkom. “Die man met die grys jas” is 'n liefdesgedig aan haar lewensmaat. Byna al die gedigte is in die vrye versvorm, behalwe die eksperimente met die vilanelle, “Changing of the guards” en “Apollo-ligte, 1969”.  Sommige gedigte bevat treffende beelde, waaronder “Sywurm” (waarin die stilte tussen die geliefdes gespin word) en “Ave Kundera” se skoenlapper met sy gebrandskilderde vlerke. “Garsfontein” is 'n hoogtepunt in die bundel, met die spreker se herinnering oor die  ouer wordende ma wat in die tuin werk en verlang na haar kind. “Terugflits, 1982” is 'n herinnering aan die dood van die pa, met die laboratoriumbeelde wat hier enduit deurgedig word. [11][12] In 2020 word haar gedigte ‘Voyageur’ en ‘Blomme van onheil i’ in Vers en vrou opgeneem.[13]

Eerbewyse

wysig

In 2015 word Cordis-Trust se Orde van die Beiteltjie aan haar toegeken vir haar deurlopende ywer in die bevordering van die Afrikaanse woordkuns.

Publikasies

wysig
  • 2002 Stoornis
  • 2008 Die storie van Vusi se orkes
  • Bennett, Nini. 2011. Kodeks. Pretoria: Cordis Trust Publikasies. 68p.
  • Bennett, Nini. 2015. Boekstaaf. Pretoria: Cordis Trust Publikasies. 87p.
  • Bennett, Nini. 2019. Donkerwerk. s.l.: Naledi. 81p.

Bronne

wysig
  • Van Coller, H.P. (red.): “Perspektief en Profiel Deel 3”. J.L. van Schaik-Uitgewers. Pretoria. Eerste uitgawe. 2006.
  • Anoniem: “Randse meisie wen prys vir poësie”. Die Burger. 24 November 1989.
  • Anoniem: “Die veel besproke twee skrywers deel vanjaar”. Die Burger. 24 Februarie 1999.
  • Bennett, Nini: “& die noodlot”. Rapport. 16 Februarie 2003.
  • Stehle, Rudolf: “Hulle kry Orde van die Beiteltjie” Beeld 16 Februarie 2015.

Verwysings

wysig
  1. Kannemeyer, J.C.: “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004”. Human & Rousseau. Kaapstad en Pretoria. Eerste uitgawe. 2005
  2. De Wet, K. 2020. Twee Erika's is toe een. Kanttekeninge, 30 Junie. https://karendewet.com/ma-en-dogter-digters/[dooie skakel]
  3. Versindaba: http://versindaba.co.za/gedigte/nini-bennett/ Geargiveer 5 Augustus 2016 op Wayback Machine
  4. John, Philip: Beeld. 17 Februarie 2003 http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2003/02/17/9/7.html
  5. Visagie, Andries: Rapport. 19 Januarie 2003
  6. Malan, Charles: Rapport. 3 Julie 2011
  7. Pieterse, Henning: Die Burger. 11 Julie 2011
  8. Van Schalkwyk, Phil: “’[H]et jy ooit/ my briewe gelees?’: Nini Bennett se poësiedebuut”, “Literator” 34(1), 2013
  9. Stehle, Rudolf. Beeld. 27 Julie 2015
  10. Van Schalkwyk, Phil LitNet: http://www.litnet.co.za/resensie-boekstaaf-deur-nini-bennett/
  11. Versindaba: http://versindaba.co.za/2015/06/09/onderhoud-met-nini-bennett-boekstaaf/ Geargiveer 28 Maart 2016 op Wayback Machine
  12. http://www.worldcat.org/identities/lccn-no2003-37288/
  13. De Wet, K. (samest.) “Vers & vrou”. Human & Rousseau. Kaapstad. 2020