Nuwe Ekonomiese Beleid

Lenin se Nuwe Ekonomiese Beleid was 'n gedeeltelike terugkeer na kapitalisme wat noodsaaklik was vir die oorlewing van kommunisme. Lenin moes ‘n kompromis met kapitalisme aangaan omdat hy gesien het dat Kommunisme in gevaar was en Rusland in ‘n baie swak ekonomiese toestand was as gevolg van die oorlogskommunisme wat as noodmaatreël ingestel moes word om die Rooies tydens die Burgeroorlog wat van 1918 tot 1921 in Rusland geveg is, te steun en te verseker dat die Kommunistiese Party aanbewind bly.

Die burgeroorlog breek in 1918 uit omdat daar heftige teenkanting van binne en buite Rusland was teen die vernietiging van die demokratiese gekose parlement en die instelling van ‘n eenparty diktatuur deur die Kommuniste Party. Die opponent noem hulself die “Wit Russe” of “Wittes” om hulself te onderskei van die “Rooi” Kommuniste. Hierdie opponente wil almal ontslae raak van Kommunisme al het elkeen van hulle, hul eie doelwit gehad. Die Landhere wou ‘n die Monargie herstel. Die Liberale wil ‘n kapitalistiese demokrasie hê en die Sosialiste was teen ‘n Diktatorskap van die Proletariaat. Die Wittes kry hulp van Engeland, Frankryk, VSA en Japan omdat hierdie lande almal bang was dat Kommunisme na hul lande sal versprei.

Die Wittes was verswak omdat hul leiers nie kon saamstem wie Rusland gaan regeer as hulle wen nie. Dit het tot Lenin se voordeel gestrek want in teenstelling met die Wittes was die Rooies verenig en hulle het ‘n gesamentlike doel gehad.

Leon Trotsky het die Kommunistiese Magte aangevoer en verander die Rooi Wagte in die Rooi Leër (“Rooies”.) In 1921 wen die Rooi Leër die oorlog omdat hulle verenig was en ‘n gesamentlike doel gehad het. Hul dissipline was sterk en propaganda was goed. Trotsky se organisasie was uitstekend en die Rooies was goed toegerus met kos en ammunisie, te danke aan oorlogskommunisme. Die Tsjeka, geheime polisie, tree op teen alle opposisie van die staat. 200 000 is dood en 85 000 mense is gevange geneem. Kommunisme was nou stewig gevestig en daar was nie meer georganiseerde weerstand teen die staat nie.

Oorlogskommunisme was ingestel as noodmaatreël om die Rooies teen die Wittes in die Burgeroorlog te steun. Die staat neem sentrale beheer oor alle produksie en verspreiding. Privaat rykdom het die eiendom van die staat geword en niemand is toegelaat om eiendom te besit of te erf nie. Die staat nasionaliseer alles en stel sentrale beplanning in. Privaat handeldrywing word verbied.

  • Landbouː Alle grond behoort aan die staat. Kleinboere se oorskotproduksie graan word deur die staat opge-eis sodat die Rooi Leër en fabriekswerkers, asook mense in stede gevoed kon word. Rantsoenering van kos het oral in Rusland plaasgevind. Die Rooies kry die meeste kos. Die regering het die prys bepaal waarteen hulle die graan van die kleinboere koop. Dit was egter baie min en die kleinboere bied teenstand teen die kospatrollies, omdat hulle nie tevrede was om hul graan vir so min te verkoop nie. Hul teenstand is met geweld deur die Rooi Leër en Tsjeka onderdruk. Graan is met geweld van die kleinboere geneem. Die kleinboere brand hul oeste af en dood vee. Die kleinboere keer terug na bestaansboerdery en die produksie van voedsel neem af, met die gevolg dat daar hongersnood in Rusland uitbreek en 5 miljoen mense sterf.
  • Nywerhedeː Fabrieke is genasionaliseer. Mense is opgekommandeer om in fabrieke en ander ekonomieë te werk en ook om in die Rooi Leër te veg. Werkerskommitees is in beheer van werkers en stakings word verbied. Hierdie mense het min ondervinding en vaardighede gehad en daarom het die produksie van goedere met 50% gedaal. Daar was voedseltekorte en hongersnood. Werkers het stede verlaat en na die platteland verhuis op soek na kos.
  • Opstande breek uitː Die matrose by die Kronstadt-vlootbasis het in Maart 1921 gemuit. Hulle was voorheen Lenin se grootste ondersteuners. Hulle eis vrye verkiesings, vryheid van pers, ‘n einde aan opkommandering van voedsel en ‘n einde aan Kommunistiese diktatuur. Hierdie muitery en alle ander opstande is op bevel van Lenin wreed onderdruk deur die Tsjeka en die Rooi Leër.

Oorlogskommunisme het as gevolg van nasionalisering ‘n negatiewe effek op die landbou en industrieë gehad. Lenin besef dat die ekonomie in Rusland herstel moet word indien die Kommunistiese Party aan bewind wil bly.

Lenin kyk na ‘n nuwe beleid en hy stel die Nuwe Ekonomiese Beleid (NEB) in wat ‘n radikale besluit weg van die streng beheer van oorlogskommunisme is, na ‘n buigsame stelsel wat beperkte vrye ondernemings toegelaat het. Dit was ‘n tydelike kompromis met kapitalisme. NEB is ‘n gemengde ekonomie met staatsbeheer en privaatbesit.

  • Landbouː Gedwonge opkommandering van graan is gestaak. Plase word steeds deur die staat beheer, maar boere kon ekstra grond en werkers huur om hul produksie te verhoog. Die boere kon hul produkte op die ope mark verkoop nadat verpligte graanbelasting aan die staat betaal is. ‘n Ryk boereklas het ontstaan bekend as die koelakke.
  • Nywerhedeː Ondernemings met minder as 20 werkers kon privaateienarskap hê. Ondernemings met meer as 20 werkers was deel van trust-maatskappye. Hierdie ondernemings het kapitalistiese metodes gebruik. Werkers het aansporingsbonusse gekry om hulle aan te moedig om harder te werk en meer te produseer en hulle is ook nie meer gedwing om aan te sluit by vakbonde nie. Handel met die buiteland is toegelaat. ‘n Ryk handelaarsklas het ontstaan en hulle is die NEB manne genoem.

Die Staat het nog beheer oor die belangrikste sektore van die ekonomie nl. nywerhede, bankwese en buitelandse handel. In 1921 word die Staatsbank gestig en daar was meer geld in omloop. Dit het ook buitelandse handel bevorder.

Die gevolge van die NEB is dat die ekonomie verbeter het, maar die nywerhede herstel stadiger as die landbou want daar was steeds werkloosheid in die stede. Daar was teenkanting van stoere kommuniste soos Trotsky wat gevoel het dat die NEB verraad teen Kommunisme is. Stalin het egter gevoel dat dit nodig was om die ekonomie te red.

Oorlogskommunisme was nodig om te verseker dat die Rooies die Burgeroorlog wen, maar dit was rampspoedig vir die ekonomie, kleinboere asook die mense in die stede. Die beleid van Kommunisme is in gevaar gestel.

Die NEB was suksesvol in die behoud van die Kommunisme aangesien die ekonomie verbeter het.

Bronne wysig

  • Ball, Alan M. Russia's Last Capitalists: The NEPmen, 1921–1929. (U of California Press, 1987). online free
  • Bandera, V. N. "The New Economic Policy (NEP) as an economic system." Journal of Political Economy 71.3 (1963): 265–279. online
  • Davies, R. W. (ed.) (1991). From Tsarism to the New Economic Policy: Continuity and Change in the Economy of the USSR. Ithaca, NY: Cornell University Press.
  • Fitzpatrick, Sheila, et al. (ed.) (1991). Russia in the Era of NEP. Bloomington, IN: Indiana University Press.
  • Kenez, Peter. A History of the Soviet Union from the Beginning to the End. (Cambridge: Cambridge University Press), 2006.
  • Nenovsky. N, (2006). "Lenin and the Currency Competition: Reflections on the NEP Experience (1922–1924)." Turin, Italy: International Center of Economic Research Working Paper No. 22, 2006
  • Richman, Sheldon L. "War Communism to NEP: The Road from Serfdom." The Journal of Libertarian Studies V, no. 1, 1981.
  • Siegelbaum, Lewis H. Soviet State and Society: Between Revolutions, 1918–1929. (Cambridge: Cambridge UP), 1992.
  • Timoshenko, Vladimir P. Agricultural Russia and the Wheat Problem. (Stanford, CA: Food Research Institute, Stanford University), 1932.