O.P.M. Prozesky
Otlef Paul Martin Prozesky (20 Junie 1914 – 2 Februarie 2000) was 'n voëlkundige verbonde aan die Transvaal Museum in Pretoria, wat ook die onderwerp van voëlkunde deur verskillende media aan die publiek bekend gestel het.
Hy is op Ermelo in Transvaal gebore as die seun en kleinseun van sendelinge van die Berlynse Sendinggenootskap. As kleuter het hy sy pa, Otto, op sendingreise met kar en perd vergesel, een daarvan na Swaziland. Hiertydens het sy pa by hom ‘n liefde vir die natuur aangewakker. Nadat hy op Ermelo matrikuleer, studeer hy by die Transvaalse Universiteitskollege in Pretoria en bekwaam hom as onderwyser. By die Universiteit van Pretoria verwerf hy ‘n BSc-graad met Wiskunde en Fisika as hoofvakke,[1] en word daarop 'n Wiskunde-onderwyser.
Nadat hy vir 23 jaar by ondermeer Afrikaanse Hoër Seunskool[2] skoolgee, bedank hy om voltyds Dierkunde by Tuks te studeer. Toe Austin Roberts in 1940 sy "Birds of South Africa" publiseer het dit sy belangstelling op voëls gevestig. In 1956 was hy verantwoordelik vir die totstandkoming van die Austin Roberts-voëlreservaat in Pretoria. Sedert 1958 was hy aan die Transvaal Museum verbonde as voëlkundige.[1] Hiertydens het hy sy nagraadse studie rakende die waterverbruik van saadvretende voëls begin, met die Kalahari- en Namibwoestyne as navorsingsgebiede.
In 1964 het hy met die opname van ‘n praatjiereeks, "Ons Voëls", by die SAUK begin, en sou daarop algemeen as "Oom Pros" bekend staan. Die reeks was sodanig by die publiek gewild dat die stasie met versoeke oorval is om die praatjies in boekvorm uit te gee.[1] "Ons Voëls" is in 1964 deur Voortrekkerpers uitgegee. Hy het dit opgevolg deur in 1970 ook "A Field Guide to the Birds of Southern Africa" uit te gee, waarvan in 1974 ‘n Afrikaanse vertaling, “Veldgids – Voëls van Suider-Afrika”, verskyn het, waarvan in 1975 'n tweede oplaag verskyn het.[3] Hy en Johan Nel was medeskrywers van "Ons Geveerde Vriende", 'n reeks van 10 episodes wat in 1985 op TV1 verskyn het. In 1988 het die Universiteit van Pretoria aan hom die kanselliersmedalje toegeken.[4] Die OPM Prozesky-voëlreservaat van 60 hektaar te Potchefstroom is na hom vernoem.
Hy was getroud met Marie Niemeyer (1914 – 10 Februarie 1969)[5] by wie hy drie kinders gehad het, Johann (1945), Ilse (1946) en Detlef (1948). Sy tweede huwelik was met Lieselotte Schulze (1917–2011), 'n entomoloog.[6][7] Sy oupa, J.J.A. Prozesky (1840–1915), het in 1868 die Königsberg-sendingstasie naby Newcastle aangelê, en tydens die Tweede Vryheidsoorlog na die Boere oorgeloop, waarvoor hy byna die doodstraf ontvang het.[8]
Verwysings
wysig- ↑ 1,0 1,1 1,2 Prozesky, O.P.M.; van Rooyen, Minette (1964). "stofomslag". Uit die Natuur: Ons Voëls. Johannesburg: Voortrekkerpers.
- ↑ 2018 Obituary: B. de Winter Leistner (1924–2017), p.2
- ↑ Prozesky, O.P.M.; Findlay, Dick (1974). Veldgids – Voëls van Suider-Afrika (1ste uitg.). Johannesburg: Perskor Uitgewery. ISBN 0-628-00266-1.
- ↑ "University of Pretoria – Institutional information and general regulations: Chancellor's Medals Awarded" (PDF). Universiteit van Pretoria: Jaarboek 2008. Besoek op 18 Februarie 2024.
- ↑ Otlef Paul Martin Prozesky (1914 - abt. 2000), WikiTree
- ↑ Die Fotografin Lieselotte Prozesky-Schulze. Ihr fotografisches Schaffen und Bildarchiv zu Namibia (1957), Isabelle Haffter, Namibia Digital Repository, besoek op 8 Februarie 2024
- ↑ 1973 — Pretoria, South Africa, Twig technology, Michael Haslam, 28 Februarie 2023
- ↑ van der Merwe, D.W. (Desember 1981). Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek, Vol. IV. Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing. p. 504. ISBN 0-409-09184-7.