Paleis van Westminster

Die Paleis van Westminster, ook genoem die Houses of Parliament, is die vergaderplek van die twee huise van die parlement van die Verenigde Koninkryk – die Britse Hoërhuis, of House of Lords, en Britse Laerhuis, of House of Commons. Dit staan op die noorderoewer van die Teems[nota 1] in die hart van die Londense wyk (of borough) Westminsterstad, naby die historiese Westminster-abdy en die regeringsgeboue van Whitehall en Downingstraat. Die naam kan verwys na enigeen van twee boustrukture: die "Ou Paleis", 'n middeleeuse gebouekompleks waarvan die grootste deel reeds in 1834 vernietig is, en die plaasvervangende "Nuwe Paleis" wat vandag bestaan; dit het die oorspronklike styl en status behou as 'n koninklike woning vir seremoniële doeleindes.

Paleis van Westminster en Westminster-abdy insluitend Sint Margaret-kerk*
Unesco-wêrelderfenisterrein

Die Paleis van Westminster, met die Teems en Westminsterbrug op die voorgrond
Ligging van Paleis van Westminster op 'n kaart (Groter Londen)
Paleis van Westminster
Paleis van Westminster
Posisie van die Paleis van Westminster in Groter Londen
Koördinate: 51°29′57″N 00°07′29″W / 51.49917°N 0.12472°W / 51.49917; -0.12472Koördinate: 51°29′57″N 00°07′29″W / 51.49917°N 0.12472°W / 51.49917; -0.12472
Lande Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
Tipe Kultureel
Kriteria i, ii, iv
Verwysings 426
Streek Europa
Inskripsiegeskiedenis
Inskripsie 1987  (11de Sessie)
* Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn.
Streek soos deur Unesco geklassifiseer.

Geskiedenis wysig

Die eerste koninklike paleis is in die 11de eeu hier opgerig, en Westminster was in Londen die hoofwoning van die konings van Engeland, totdat 'n brand die grootste deel van die kompleks in 1512 verwoes het. Daarna is dit as parlementshuis aangewend; die parlement het reeds van die 13de eeu af daar vergader. Dit is ook die setel van die koninklike geregshowe, wat in en rondom Westminstersaal geleë is. In 1834 het 'n selfs groter brand die grootliks herboude parlementshuis in puin gelê, en die enigste belangrike boustrukture wat oorgebly het, is Westminstersaal, die Sint Stephen-kloostergange, die Kapel van Sint Mary Undercroft en die Juweeltoring.

Die daaropvolgende kompetisie vir die herbouing van die paleis is deur die argitek Charles Barry gewen met sy ontwerp vir 'n gebou in die reghoekige Neogotiese styl. Die oorblyfsels van die Ou Paleis (buiten die alleenstaande Juweeltoring) is in die veel groter herbouings ingesluit. Dit bestaan uit meer as 1 100 vertrekke, wat simmetries om twee stelle binnepleine gerangskik is. 'n Deel van die Nuwe Paleis se vloeroppervlakte van 3,24 ha is van die Teems herwin, en dit huisves die hooffasade aangrensend tot die 266 m lange rivierfront. Barry is bygestaan deur Augustus W.N. Pugin, 'n kenner van Gotiese argitektuur en styl, wat ontwerpe verskaf het vir die versiering en bekleding van die paleis. Bouwerk het in 1840 begin, en het dertig jaar geduur. Dit was onderworpe aan groot vertragings en kosteoorskrydings, asook die afsterwe van albei hoofargitekte; aandag aan die binneversiering het met tussenposes tot ruim in die 20ste eeu voortgeduur. Aansienlike restourasiewerk is sedertdien uitgevoer, wat genoodsaak is deur die uitwerking van Londen se lugbesoedeling, en uitgebreide herstelwerk het ná die Tweede Wêreldoorlog plaasgevind, insluitend herbouing van die kamer van die Laerhuis ná die bombardering daarvan in 1941.

Die paleis is een van die fokuspunte van politieke aktiwiteit in die Verenigde Koninkryk; "Westminster" het 'n metoniem vir die VK-parlement geword, en die Westminster-stelsel vir regering is daarna vernoem. Veral die Elizabeth-toring, wat dikwels "Big Ben", na die hoofklok, genoem word, is 'n ikoniese Londense landmerk, asook van die Verenigde Koninkryk in die breë. Dit word beskou as 'n embleem van die parlementêre demokrasie en is een van die gewildste toeristeattraksies in die stad. Die Paleis van Westminster word sedert 1970 gelys in die Graad I-gebouekategorie en is sedert 1987 'n Unesco-wêrelderfenisterrein.

Nota wysig

  1. Of strenggesproke die westeroewer, aangesien die Teems hier vir 'n wyle noordwaarts vloei.

Eksterne skakels wysig