Pandora (mitologie)

Pandora (Oudgrieks: Πανδώρα; haar naam kan sowel "draer van alle gawes" as "skenker van alle gawes" of "albegaafde" beteken) is in die Griekse mitologie die naam van die eerste vrou, wat Hefaistos uit water en aarde gevorm het. Zeus het haar aan die sterflinge gestuur as straf nadat Prometeus vuur van die gode gesteel het om die mense uit hul ongelukkige toestand te verlos.

Die mite

Prometeus en sy broer Epimeteus het van Zeus die opdrag gekry om die mens te maak. Hulle het dan ook die man gemaak, maar omdat die man so ongelukkig is, steel Prometeus 'n brandende fakkel van Olimpus en skenk so aan die mens vuur. Vir Zeus is hierdie verraad so erg dat hy die mensdom swaar straf. Om Prometeus en Epimeteus nie te beledig nie, doen hy dit nie regstreeks nie. Hy beveel Hefaistos om uit klei 'n vrou te vorm met die naam Pandora. Daarna word al die goeie gawes deur die gode aan haar geskenk. Atena gee haar intelligensie, talent en maniere en klee haar in die mooiste, kleurryke klere. Afrodite gee haar die skoonheid van 'n godin. Die ander gode gee haar goud en steek blomme in haar hare. Die laaste god, Hermes, gee haar spraak en plant skaamtelose gedagtes en 'n bedrieglike aard in haar wese. So kry sy 'n eienskap wat geen enkele andere sterfling het nie: nuuskierigheid.

Zeus skenk haar aan Prometeus, maar hy weet 'n geskenk van die gode bly nie sonder gevolge nie en wys haar van die hand. Hy raai sy broer Epimeteus aan om dit ook te doen. Zeus laat Hermes haar daarna na Epimeteus bring. Ondanks Prometeus se waarskuwing neem hy haar as vrou. Zeus skenk die paar ook 'n kissie wat alle boosheid en lyding bevat. As die kissie geslote bly, kan dit niemand tref nie. Pandora kan egter nie haar nuuskierigheid bedwing nie en maak die kissie oop. So kom alle rampe, siektes en bekommernisse toe te voorskyn en versprei oor die aarde, en bring aan die mens se kommerlose bestaan 'n einde.

Pandora wou nog gou die deksel toeklap, maar slegs die hoop het nog in die kissie agtergebly. Vandaar dat onder die hewigste rampe wat die mense op aarde teister, slegs nog die hoop oorbly. Volgens 'n ander, pessimistiese weergawe is die hoop egter die enigste ding wat die mens bly ontwyk. 'n Derde interpretasie impliseer dat die hoop self ook 'n vergiftigde geskenk was. Hoop op iets anders is immers om nie te aanvaar wat op die oomblik hier gebeur nie.

Pandora skenk aan haar eggenoot verskeie dogters: Profasis, die godin van verskonings, Metameleia, die godin van berou, en Pirra, wat later die eggenote van Deukalion sou word.