Parktown (kiesafdeling)

Parktown was 'n kiesafdeling vir die Suid-Afrikaanse Volksraad vanaf 1915 tot 1994. In dié tydperk van 79 jaar kon die Nasionale Party die kiesafdeling nie een keer wen nie en was dit agtereenvolgens in die hande van die Unionisteparty, die Suid-Afrikaanse Party, die Verenigde Party, die Progressiewe Party, die Progressiewe Federale Party en uiteindelik van 1989 tot 1994 die Demokratiese Party.

In die eerste verkiesing in Parktown en die tweede algemene verkiesing in die Unie van Suid-Afrika wen R. Feetham van die Unionisteparty met 1 702 stemme teen die Nasionale Party se Oswald Pirow, wat slegs 299 stemme kon kry. Die Arbeidersparty se A.W. Barlow was derde met 192 stemme. Feetham word in 1920 onbestrede verkies en weer in 1921 as kandidaat van die Suid-Afrikaanse Party, nadat die Unioniste en die Sappe saamgesmelt het. In 'n tussenverkiesing op 26 September 1923 wen die S.A.P. se W. Rockey met 1 289 stemme teen die Arbeidersparty se J. George. In die verkiesing van die daaropvolgende jaar vergroot Rockey sy meerderheid tot 1 435 teen G. Hills, ook 'n Arbeider. Hy wen ook in 1929, dié keer weer teen 'n Nasionalis, S. Kramer, wat net 309 stemme kry vir 'n meerderheid van 1 393.

In 1933 word Leila Reitz, die vrou van die politikus Deneys Reitz, die eerste vrou wat verkies word tot die Volksraad toe sy die onbestrede kandidaat van die S.A.P. in Parktown is. In 1938 kry sy teenstand van twee ander kandidate, maar wen met 'n meerderheid van 3 080 teen die onafhanklike F. Brickman. Reitz stel haar nie weer in 1943 verkiesbaar nie, maar nou wen J.R. Stratford die setel onbestrede vir die Verenigde Party.

In 1948 is die V.P.-kandidaat E.J.W. Henderson. Hy wen met 4 571 stemme teen die onafhankliek F.A.W. Lucas. In 1953 word die V.P. se J.P. Cope onbestrede verkies en weer in 1958. In die volkstemming oor republiekwording in 1960 kry die gedagte net 1 038 stemme in Parktown vergeleke met 10 640 stemme daarteen. In die eerste verkiesing, die volgende jaar, waaraan die Progressiewe Party deelneem, verloor Cope, wat intussen lid van die P.P. geword het, met net 85 stemme teen die V.P. se S. Emdin, wat in 1966 gemaklik met 'n meerderheid van 2 949 teen die P.P. se B. Friedman wen. Emdin behou die setel in 1970 teen die P.P. se H. Brigish met 'n verminderde meerderheid van 1 1116 stemme, maar in 1974 word Parktown een van die vyf nuwe setels wat die P.P. tydens hul deurbraak-verkiesing verower toe Réné de Villiers vir Emdin met 391 stemme klop.

Partye en kandidate gewen

wysig

Bronne

wysig
  • Amptelike Jaarboek van die Republiek van Suid-Afrika 1983. 1983. Johannesburg: Chris van Rensburgpublikasies.
  • Schoeman, B.M. 1977. Parlementêre verkiesings in Suid-Afrika 1910-1976. Pretoria: Aktuele Publikasies.