Planetêre Newel M2-9

Minkowski 2-9, afgekort as M2-9 (ook bekend as die Vlinder-newel of Tweelingstraal-newel), is ’n planetêre newel wat in 1947 deur die sterrekundige Rudolph Minkowski ontdek is. Dit is 2 100 ligjare van die Aarde af geleë in die rigting van die sterrebeeld Slangdraer. Dié simmetriese newel lyk soos twee eenderse lobbe materiaal wat van die sentrale ster af weggeskiet word. Sterrekundiges het dit die "Tweelingstraal-newel" gedoop na aanleiding van die strale wat die lobbe vorm. Dit lyk ook soos die vlerke van ’n vlinder. Die newel is in die 1990's deur die Hubble-ruimteteleskoop afgeneem.

Planetêre Newel M2-9
Minkowski 2-9 (M2-9).
Sterrebeeld	Slangdraer
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming	17h 05m 37.952s
Deklinasie	-10° 08′ 34.58″
Skynmagnitude (m)	14,7
Absolute magnitude (M)	5,6
Besonderhede
Afstand (ligjaar)	2 100
Skynbare grootte	115″ × 18″
Ander name
PNG 010.8+18.0, PK 010+18.2
Portaal    Sterrekunde

Eienskappe

M2-9 lyk soos die skouspelagtige laaste stuiptrekkings van ’n dubbelsterstelsel by die newel se middelpunt. Die primêre komponent is die warm kern van ’n ster wat die einde van sy hoofreekssiklus bereik het, die meeste van sy buitenste lae weggeskiet het om ’n rooireus te word, en nou krimp tot ’n witdwerg. Daar word geglo dit was vroeër ’n sonagtige tipe ster. Die tweede, kleiner komponent van die dubbelster wentel baie naby om die ander een en kon selfs opgeneem gewees het in die groter ster se groeiende atmosfeer, en so kon hulle die newel gevorm het.

Een teorie is dat die swaartekrag van die een ster van die gas van die oppervlak van die ander ster aantrek en dit in ’n digte, dun skyf wegskiet. Die gas word verder aangedryf deur ’n sterk sterwind. Die buitenste dop word geskat op sowat 1 200 jaar oud.

Eksterne skakels

• NASA APoD 1997-12-23 & APoD 1999-03-21 & APoD 2004-02-01 & APoD 2005-06-12 & APoD 2007-06-18 M2-9

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Planetêre Newel M2-9.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia