Pousin Johanna[1] was 'n legendariese vroulike pous, wat veronderstel was om vir 'n paar jaar gedurende die Middeleeue hoof van die Rooms-Katolieke Kerk te gewees het. Die storie het oorspronklik verskyn in 13de eeuse kronieke [2] en is vervolgens versprei deur die hele Europa. Dit is vir eeue geglo, maar moderne geskiedkundiges beskou dit as fiksie, waarskynlik veroorsaak deur Romeinse monumente en antiklerikale satire.

Pousin Johanna skenk geboorte gedurende 'n prosessie

Oorsprong wysig

 
Pousin Johanna in 'n Middeleeuse manuskrip

Die eerste keer dat 'n vroulike pous genoem is, is in die kronieke van Jean de Mailly die Chronica Universalis Mettensis, maar die Chronicon Pontificum et Imperatorum van Martin van Opava (een van die skywers van die Liber Pontificalis het die storie gesag gegee. Die meeste stories beskryf haar as 'n talentvolle en geleerde vrou van Engelse afkoms wat haarself as 'n man vermom het. Deur haar intellek klim sy vinnig deur die kerk se range en word uiteindelik as pous verkies. Sy word egter ontmasker toe sy te perd in 'n prosessie ry en geboorte skenk. Sy word ter plekke vermoor.[3] Die mees bekende bron is die Chronicon van Teenpous Anastasius III. Die egtheid daarvan word egter betwyfel.

Tydens die Reformasie wysig

 
Die Pousin op die Rosenwald Sheet houtsnede. Vroeg 16de eeu. National Gallery in Washington, D.C.

In 1587 publiseer Florimond de Raemond Erreur Populaire da la Papesse Jeanne, die eerste poging om die legende aan die kaak te stel. Deur die tekste noukeurig te analiseer het die legende uitmekaar geval. Raemond se boek is vyftien keer herdruk, die laaste uitgawe so laat as 1691.[4]

In 1601 het Pous Clemens VIII die legende offisieel vals verklaar en die beroemde buuste van haar met die inskripsie Johannes VIII, Femina ex Anglia is verniel of her-etiketteer as Pous Sagarias.[5]

Moderne sienings wysig

Die meeste modern historici verwerp Pousin Johanna as 'n legende. Die Oxford Dictionary of Popes[5] erken dat die storie vir eeue geglo is, maar bevind dat daar geen betroubare getuienis is wat aantoon dat sy wel bestaan het.

Fiksie wysig

Pousin Johanna was deur die eeue heen 'n populêre figuur vir fiksie. Toneelstukke soos Ludwig von Arnhim se Päpstin Johanna en Cees van der Pluijm se Pausin Johanna is bekend. Pope Joan verskyn ook as 'n karakter in die 1982mstuk van Caryl Churchill met die naam Top Girls. Daar is ook twee films oor haar gemaak. Pope Joan van Michael Anderson wat later heruitgegee is as She … who would be Pope en Pope Joan van Sönke Wortmann en Bernd Eichinger.

Verwysings wysig

  1. Joan, Pope. (2008). Encyclopædia Britannica. Deluxe Edition. Chicago: Encyclopædia Britannica.
  2. Kirsch, J.P. (1910). Popess Joan. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Besoek 27 Augustus, 2014 by New Advent: [1]
  3. Breverton, Terry (2011). Breverton's Phantasmagoria: A Compendium of Monsters, Myths and Legends. Lyons Press. p. 81. ISBN 978-0-7627-7023-6.
  4. Tinsley, Barbara Sher (Autumn 1987). "Pope Joan Polemic in Early Modern France: The Use and Disabuse of Myth". Sixteenth Century Journal. 18 (3): 381–98. doi:10.2307/2540724. ISSN 0361-0160.
  5. 5,0 5,1 Stanford, Peter (1999). The She-Pope: a quest for the truth behind the mystery of Pope Joan. Arrow. ISBN 978-0-7493-2067-6.


Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.