Przeworsk-beskawing

Przeworsk-beskawing (ouer benamings: Oder-Warthe-groep of - vereenvoudigend - Vandaalse beskawing) is die naam van 'n argeologiese beskawing wat gedurende die ystertydperk op die gebied van die huidige Pole, tussen die Warthe-/Netze-, Oder- en Boegriviere en die Karpateboog gefloreer het.

Voor-Romeinse beskawings in Sentraal-Europa gedurende die laat ystertydperk. Die gebied van die Przeworsk-beskawing word in geelgroen aangedui

'n Grafheuwel naby Przywóz, Pole wat met die Przeworsk-beskawing verbind word

Die beskawing se naam is afgelei van 'n urnveld wat naby Przeworsk in die woiwodskap Podkarpackie ontdek is. Daar word aangeneem dat Oos-Germaanse stamme soos byvoorbeeld Vandale, Boergondiërs en Lugiërs die draers van die Przeworsk-beskawing was wat ongeveer vanaf die einde van die 3de eeu v.C. tot in die middel van die 5de eeu v.C. gefloreer het.

Kenmerkende argeologiese vondse sluit keramiekwerke in wat aanvanklik met die hand gevorm en later in pottebakkerye vervaardig en met kronkelende lyne versier is. Invloede van die Przeworsk-beskawing kan by ander argeologiese beskawings soos die Gubense groep in Lausitz en die Poieneşti-Lukaševka-beskawing op die gebied van die huidige Moldawië aangetref word. Die gewoonte om oorledenes saam met hul wapens te begrawe is van Keltiese stamme oorgeneem en getuig van die ontstaan van 'n spesifieke krygersklas binne die Przeworsk-beskawing. Later het dié gewoonte ook na die suidelike gebiede van die Jastorf-beskawing versprei.