Rooikat (pantserkar)

Die Rooikat (genoem na die Afrikaanse naam vir die rooikat-karnivoor) is 'n Suid-Afrikaanse gepantserde verkenningsvoertuig toegerus met 'n gestabiliseerde 76 mm hoë-trompsnelheid kanon vir organiese antitenk- en vuurondersteuningsdoeleindes. Die Rooikat se hoofwapentuig is gebou met die OTO Melara 76 mm-vlootkanon as basis, waaraan dit byna identies is wat tegniese werkverrigting en statistiek betref.[4] Die Rooikat kan ook dieselfde ammunisie as die vlootkanon afvuur, al is dit aangepas met nuwe perkussie-ontstekers in die doppe.[4]

Rooikat

'n Rooikat 8x8 word getoets op Ysterplaat LMB
Tipe Gepantserde gevegsvoertuig
Oorsprong Vlag van Suid-Afrika Suid-Afrika
Diensgeskiedenis
In gebruik 1987–tans
Oorloë Operasie Boleas[1]
Produksiegeskiedenis
Ontwerp 1984
Vervaardig 1987–2020
Spesifikasie
Massa 28 ton
Lengte 7,1 m
8,2 m met kanonloop vorentoe
Wydte 2,9 m
Hoogte 2,6 m (insluitend skiettoring)
Bemanning 4

Primêre
bewapening
1 x Denel GT4 76mm 62-kaliber gegroefde kanon, vuur 'n APFSDS-rondte[2][3]
Sekondêre
bewapening
2x MG4 7.62 mm masjiengewere; 8x 81 mm rookgrenate[3]
Enjin 10-silinder waterverkoelde diesel
Enjinlewering 414 kW (563 pk)
Krag/massa 14.89 kW/t
Suspensie 8×8 wiel, vol-onafhanklike aktiewe sleeparms
Operasionele
bereik
1000 km
Snelheid Pad: 120 km/h
Veld: 60 km/h

Ontwikkelingsgeskiedenis

wysig

Agtergrond

wysig

Van die middel 1960's tot die middel 1980's was die standaard verkenningsvoertuig van die Suid-Afrikaanse Weermag die Eland-90, 'n vierwielpantserkar wat op die Panhard AML90 gemodelleer is.[5] Die Eland is egter ontwerp vir grenspatrollies en binnelandse veiligheid, en was nie geskik om tenkoorlogvoering teë te werk nie.[6] Die Eland se beperkings is vir die eerste keer waargeneem tydens gevegte in Operasie Savannah, 'n 1975 Suid-Afrikaanse inval in Angola.[6] Dit het gelei tot die aanvulling daarvan in die laat 1970's met die veel swaarder, seswiel Ratel-90- infanterievegvoertuig. Die Ratel het geblyk 'n suksesvolle tussentydse maatreël te wees omdat dit beide troepe kon dra en vuurondersteuning kon verskaf.[6]

In 1984 het Suid-Afrika Operasie Askari van stapel gestuur, wat gesien het dat sy gemeganiseerde en gemotoriseerde infanteriekontingente vir die eerste keer deur groot Angolese tenkformasies bedreig is. [7] Beide die Ratel-90 en Eland-90 is as geïmproviseerde tenkvernietigers gebruik, maar het onvoldoende gevaar teen T-54/55 tenks van die People's Armed Forces for the Liberation of Angola (FAPLA).[7] Die pantserkarre is beslisend deur die Angolese tenks uit die veld geslaan, en hul onvermoë om in beweging te vuur het gelei tot swak gevegsresultate.[8] As 'n direkte gevolg van Askari is die Eland uit gevegsdiens verwyder en 'n eskader Olifant-tenks is permanent op bystand gehou om te help met die neutralisering van vyandelike wapenrusting tydens toekomstige Suid-Afrikaanse operasies.[9]

 
Toetsbanke vir die nuwe generasie pantsermotorprojek: die een aan die linkerkant, Concept 1, is gebou met motor- en onderstelkomponente van 'n Ratel, en die een aan die regterkant, Concept 2, 'n Eland Mk7.

Vordering

wysig

Drie aanspraakmakers het in 1982 verskyn: die Bismarck, die Cheetah Mk1 en die Cheetah Mk2. Hierdie prototipes is ontwerp met tegniese bystand van 'n Wes-Duitse ingenieursfirma, Thyssen-Henschel.[10] Die Bismarck was 'n agtwielvoertuig wat meer as veertig metrieke ton geweeg het en 'n 105 mm Denel GT-7 tenkkanon gedra het.[11] Die Cheetah Mk1 was seswiel en het 'n liggewig 76mm kanon of 'n 60mm stuitlaaimortier (oorgeneem uit die Eland-60) gedra.[10] Hierdie prototipes is in Maart 1984 getoets en die Cheetah Mk2 is deur die Suid-Afrikaanse Weermag aanvaar.[12] Die Pantserkorps het gehoop om logistiek te vereenvoudig deur beide die Eland en Ratel gelyktydig te vervang met 'n nuwe onderstel wat kon dien as beide 'n verkenningsvoertuig en 'n infanterie-gevegsvoertuig, soortgelyk aan die Ratel-90 tussentydse maatreël, maar hierdie planne is laat vaar.[12] In sy finale vorm het die Rooikat verskeie kenmerke ingesluit wat direk van die Eland-90 aangeneem is, naamlik dieselfde hulptoringvisiere en die montering van al agt wiele op sleeparms, met dieselfde hidropneumatiese skokbrekers en kronkelvere.[13]

Die eerste Rooikatte is vanaf September 1987 deur Sandock-Austral vervaardig en teen Desember aan die Suid-Afrikaanse Weermag gelewer vir verdere toetse. Nog drie is in Oktober 1988 afgelewer [10] Die Rooikat het eers in Augustus 1989 in groot getalle in diens getree, toe 'n enkele Suid-Afrikaanse pantsereskader daarmee toegerus is. Massaproduksie het omstreeks middel 1990 begin.[10]

Diens

wysig

Met sy ontstaan in 1994 het die Suid-Afrikaanse Nasionale Weermag (SANW) onmiddellik die oorblywende Eland-90-vloot aan diens onttrek.[14] Nietemin het sommige Elande so laat as 1996 by reserwe-eenhede gebly aangesien daar toe net 176 Rooikatte in diens was. Die SANW het daarna 'n vereiste vir nog 66 Rooikatte aan Sandock-Austral uitgereik, wat deur Land Systems OMC geabsorbeer is.[15] Nuwe SANW-doktrine het klem geplaas op die Rooikat se primêre rol van verkenning, sowel as die teistering van vyandige agterhoedeenhede. In 'n merkbare afwyking van die maneuver-georiënteerde antitenktaktiek van die Suid-Afrikaanse Grensoorlog, is Rooikat-bemannings ook opgelei om tenks slegs vanuit ontvuilings- of andersins statiese verdedigingsposisies aan te val.[15]

Net voor die algemene verkiesing in 1994 het die Suid-Afrikaanse Weermag die Rooikat vir interne patrollies ontplooi.[16] Tydens die ingryping van die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap in Lesotho is Rooikatte van die 1 Spesiale Diensbataljon opgeroep om Suid-Afrikaanse gemeganiseerde eenhede te versterk wat toe in skermutselings met muiters in die Lesotho Weermag was. Die pantserkarre het op 22 September 1998 in Maseru, die hoofstad van Lesotho, aangekom en aan verskeie veiligheidsoperasies deelgeneem.

Vermoë

wysig
  • Kan 'n 1 m vertikale grondtrap klim.
  • Kan 'n 2 meter breë sloot teen kruippas oorsteek en 'n 1 m sloot teen 60 km/h.
  • Kan water van 1,5 m diep deurkruis.
  • Kan 'n helling van 70 grade klim.
  • Kan 'n helling van 30 grade deurkruis.

Tabel van variante

wysig
Variant Beskrywing Kommentaar Beeld
Rooikat 76 Oorspronklike weergawe Denel GT4 76mm hoofkanon
Rooikat 105 Opgegradeerde weergawe Slegs prototipe  
Rooikat ZA 35 Anti-vliegtuig kanonplatform Slegs prototipe  
Rooikat SAM Kanon met grond-tot-lugmissiel-platform Slegs prototipe  
Rooikat anti-tenk Kanon met anti-tenk missielplatform Slegs prototipe  

Gebruikers

wysig

Verwysings

wysig
  1. "Customs, Traditions, History, and Insignia of the South African Armoured Corps" (PDF). Bloemfontein: South African Armour Association. 18 Oktober 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 13 September 2012. Besoek op 14 Oktober 2012.
  2. "Rooikat". Suid-Afrikaanse Nasionale Weermag. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 April 2014. Besoek op 26 Junie 2009.
  3. 3,0 3,1 "Rooikat armoured car". DefenceWeb. Besoek op 26 Junie 2009.
  4. 4,0 4,1 Jane's Armour and Artillery, 2001–2002, Volume 23, pp. 244-345.
  5. Ogorkiewicz, Richard (2015). Tanks: 100 Years of Evolution. Oxford, UK: Osprey Publishing. pp. 221–223. ISBN 9781472806703.
  6. 6,0 6,1 6,2 Warwick, Rodney.
  7. 7,0 7,1 Lessons of the Border War
  8. "Ratel anti-tenk". Port Elizabeth: International Veterans' Association/South African Forces Club. 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Julie 2012. Besoek op 20 September 2016.
  9. Scholtz, Leopold (2013). The SADF in the Border War 1966–1989. Cape Town: Tafelberg. pp. 158–194. ISBN 978-0-624-05410-8.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 Camp, Steve; Helmoed-Römer, Heitman (November 2014). Surviving the Ride: A pictorial history of South African Manufactured Mine-Protected vehicles. Pinetown: 30 Degrees South. pp. 181–190. ISBN 978-1928211-17-4.
  11. "Lesakeng". South African Armour Museum. 6 Desember 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Julie 2013. Besoek op 18 Junie 2013.
  12. 12,0 12,1 12,2 "Fact file: Rooikat armoured car". Defence Web. 21 Januarie 2010. Besoek op 18 Junie 2013.
  13. "South Africa's impressive history in the design and manufacture of armoured vehicles". South African Engineering News. 8 Oktober 2014. Besoek op 18 Julie 2014.
  14. Armoured Car, Eland Mk7/90 (RSA), South African Armour Museum, Bloemfontein: Suid-Afrikaanse Nasionale Weermag 
  15. 15,0 15,1 "South African Defence Review 1998" (PDF). Pretoria: South African Department of Defence. April 1998. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 28 Mei 2016. Besoek op 29 September 2016.
  16. "The O'Malley Archives". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Januarie 2015. Besoek op 5 November 2014.
  17. "S.A. Army weapon systems: Rooikat". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 April 2014. Besoek op 5 November 2014.
  18. "Africa: Salvation or Despair" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 4 Maart 2016. Besoek op 11 Augustus 2023.