Russiese mat (taal)
Mat (Russies: мат, матерщина, матерный язык) is ’n Russiese straattaal wat gebaseer is op spesifieke vulgêre vloekwoorde.
Mat is nie sleng in die gewone sin van die woord nie, maar ’n hele sleng-taal wat net uit vloekwoorde bestaan. Dis moontlik om ’n hele gesprek te voer met vulgêre woorde, iets wat net in Russies moontlik is. Die "taal" het waarskynlik in die Russiese kriminele onderwêreld ontstaan.
Agtergrond
wysigHoewel wyd geglo word dat die naam afgelei is van die Russiese woord vir "ma" (мать), kom dit eintlik van ’n ou Russiese woord vir "hard skree" wat tans net in spesifieke uitdrukkings gebruik word, soos благим матом.
Dit word feitlik deur almal verstaan en word algemeen gebruik, maar dit gee baie mense aanstoot. Die eerste mat-woorde het al in die Middeleeue ontstaan en word gebruik om verskeie redes, soos disrespek, sinisme of selfgelding. Dit is in die 18de eeu vir die eerste keer in die Russiese letterkunde gebruik deur die digter Iwan Barkof. Nie-moedertaalsprekers van Russies word gewoonlik aangeraai om die woorde baie versigtig te gebruik as hulle nie gewoonlik in hul eie taal vloek nie.
Woordeskat
wysigLet wel, woorde in die res van die artikel kan aanstoot gee.
Sleutelwoorde
wysigDie sleutel-elemente van mat is:
- choei (Russies: хуй) – piel
- pizda (Russies: пизда) – poes
- jebat (Russies: ебать) – naai, fok
- bljad′ (Russies: блядь) – hoer
Hierdie vier woorde kan in verskeie kontekste gebruik word en ’n groot aantal woorde kan van hulle afgelei word deur middel van voor- en agtervoegsels. Die eerste uitgawe van die Groot Mat-woordeboek (Большой словарь мата) bevat net woorde wat van die woord choei afgelei is – altesaam 500 van hulle.
Nog woorde
wysig- Nog ’n gewilde en effens "sagter" woord vir die manlike geslagsorgaan is cher (хер). Dit is die ou naam van die letter "ch" (uitgespreek soos die "g" in die Afrikaanse woord "goeie"), wat die eerste letter van die woord choei is. Dié eufemisme stem dus baie ooreen met die term "f-woord". Nog woorde met dieselfde betekenis is chwost (хвост), jelda (елда), chrjen (хрен), konfetka (конфетка; enkelvoud van lekkergoed; lekkertjie) en vele ander.
- Dieselfde as pizda: manda (манда)
- Dieselfde as jebat: trachat (трахать)
- Masturbeer: drotsjit (дрочить)
- ’n Lelike woord vir "kondoom": gandon (гандон)
- Sperma: kontsja (конча), kontsjina (кончина), malafja (малафья)
- Ejakuleer: kontsjat (кончать)
- Agterstewe: zjopa (жопа), sraka (срака)
- Teef: soeka (сука)
Afleidings
wysigLet wel: eufemismes is deurgaans in dié afdeling gebruik.
Choei
wysig- chernja (херня); choeinja (хуйня) – nonsens
- choeilo (хуило; хуйло) – idioot; bobbejaan
- choejowi (хуёвый); cherowi (херовый) – sleg
- choejowina (хуёвина); pizdjoelina (пиздюлина); pojebjen (поебень) – watsenaam
- ochoejenni (охуенный); ochoejitelni (охуительный); opizdenitelni (опизденительный) – groot
- ochoejet (охуеть); ofigjet (офигеть) – mal word, verbaas wees, voor op die wa wees
- po choei (похуй); pochoejoe (похую) – onbelangrik
Pizda
wysig- pizdati (пиздатый) – goed
- pizdjets (пиздец) – gemors
- pizdjet (пиздеть) – baie praat
- pizdit (пиздить) – om te jok
Choei en pizda
wysig- Pizdoei nachoei! (Пиздуй нахуй!) – Gaan na die hel!
Jebat
wysig- dolbojob (долбоёб) – idioot
- najebat (наебать) – om te kroek
- wijebat (выебать) – om te straf; pla
- zajebat (заебать) – om iemand verskriklik te pla
- otjebis! (отъебись!) – gaan weg!
Verbasing
wysigVerskeie uitdrukkings kan gebruik word om verbasing of verrassing uit te druk: job twojoe mat (ёб твою мать), ni choeja sebje (ни хуя себе), ebat menja w rot! (ебать меня в рот!), ebat-kopat (ебать-копать), ebat-kolotit (ебать-колотить), etit-kolotit (етить-колотить) en vele ander.
Mat deur beroemdes
wysigFilipp Kirkorof se nuuskonferensie
- Dié Russiese popster het op 20 Mei 2004 die volgende gesprek gehad met me. Arojan, ’n korrespondent, op sy nuuskonferensie in Rostof aan die Don:
- Kirkorof: Jou pienk bloes, jou tiete en jou mikrofoon irriteer my . . . Vir my is dit pochoejoe (onbelangrik) wat jy oor my gaan skryf. Ek hou nie van onprofessionele mense nie.
- Arojan: Jy moet leer om jouself te gedra, zwezda ("ster").
- Kirkorof: Ja, ja, pizda ("poes")! (rym met zwezda).
Michail Lermontof (Петергофский праздник; Peterhof-vakansie), 1834
- So, ek gaan nie betaal nie
- As jy egter ’n eenvoudige hoer is
- Moet jy dit as ’n eer beskou
- Om ’n kadet se piel te leer ken!
- Russies:
- Итак, тебе не заплачу я:
- Но если ты простая блядь,
- То знай: за честь должна считать
- Знакомство юнкерского хуя!
Rymelary
wysigDie meeste vra-woorde het standaard-antwoorde wat rym. Hulle is eintlik betekenisloos en bloot onbeskof. Die volgende gesprekke is ’n voorbeeld:
- "Iwan!" "A?" (Wat?) "Choei na!" (Hier is vir jou ’n p***!)
- "Sjto?" (Wat?) "Choei tsjerez pletsjo!" (P*** oor die skouer!)
- "Kak?" (Hoe?) "Choejem ob kosjak!" (Slaan die deurkosyn met jou p***!)
- "Noe?" (Wat daarvan?) "Choei gnoe!" (Ek buig my p***!)
- "Oi!" (Ai!) "Choei gnoi!" (My p*** is vol etter!)