Sataniese rituele misbruik

Sataniese rituele misbruik is die beweerde mishandeling van kinders deur 'n groep volwassenes as deel van 'n kultus- of satansverering. Verhale hieroor duik sedert die 1980's gereeld op, hoewel geen oortuigende bewyse nog gevind kon word dat rituele misbruik daadwerklik voorkom nie.

Beskuldigings van bloedlaster teen Jode word beskou as die voorloper van die moderne sataniese rituele misbruik.

In die VSA het 'n sataniese paniek ontstaan oor duisende onbewese gevalle van dié soort misbruik wat aangemeld is. Dit het teen die laat 1990's deur baie dele van die wêreld versprei en kom vandag nog voor.

Ontstaan

wysig

Beskuldigings van bloedlaster teen Jode in die 30's n.C. word beskou as die voorloper van die moderne sataniese rituele misbruik. In Amerika het die paniek in 1980 ontstaan met die publikasie van Michelle Remembers, 'n boek deur die medeskrywers Lawrence Pazder, 'n Kanadese psigiater, en Michelle Smith, sy pasiënt en toekomstige vrou. Dit het die gediskrediteerde praktyk van geheueherwinningsterapie gebruik om verregaande en skokkende bewerings te maak oor sataniese rituele misbruik waarby Smith glo betrokke was.

Soortgelyke bewerings, wat later oor 'n groot deel van die VSA opgeskiet het, het verslae ingesluit van fisieke en seksuele misbruik van mense in verband met die okkulte of sataniese rituele. In sy uiterste vorm het dit bewerings ingesluit van 'n wêreldwye sataniese kultus wat die rykes en elite insluit en waarin kinders ontvoer word en spesiaal gemaak word vir menslike offerandes, kinderpornografie en prostitusie.

Feitlik elke aspek van rituele misbruik is omstrede, insluitende die definisie daarvan, die bron van die bewerings en bewyse daarvoor, getuienisse van vermeende slagoffers, hofsake oor die bewerings en misdaadondersoeke. Die paniek het advokate, terapeute en maatskaplike werkers beïnvloed wat bewerings oor kindermisbruik hanteer het. Bewerings het aanvanklik groepe wat grootliks verskil het bymekaargebring, soos godsdiensfundamentaliste, polisieondersoekers, advokate vir kinders, terapeute en pasiënte in psigoanalise. Aanvanklik was die term "sataniese misbruik" meer algemeen, maar later is dit vervang met "sataniese rituele misbruik" of net "rituele misbruik".[1]

Die bewerings is mettertyd al hoe meer verbind met dissosiatiewe identiteitsteuring, destyds bekend as 'n "gesplete persoonlikheid",[2] en komplotteorieë teen die regering.[3][4]

Verspreiding

wysig
 
Virginia McMartin tydens die McMartin-verhoor.

Die aanvanklike belangstelling wat gewek is deur die reklameveldtog vir Michelle Remembers, is deur die dekade aangeblaas en gewild gemaak deur dekking van die McMartin-verhoor, oor die misbruik van voorskoolse kinders deur hulle oppassers. Getuienisse, simptomelyste, gissings, en tegnieke om herinnerings te ondersoek of onthul, asook die paniek wat ontstaan het, is versprei deur professionele, gewilde en godsdienstige konferensies, asook deur geselsprogramme – deur en na buite die VSA.

In sommige gevalle het bewerings gelei tot misdaadverhore met wisselende resultate; ná sewe jaar in die hof het die McMartin-verhoor tot geen skuldigbevindings vir enige van die aangeklaagdes gelei nie, terwyl ander hofsake geëindig het met lang vonnisse, waarvan sommige later omgekeer is.[5]

Geleerdes se belangstelling het geleidelik toegeneem en het eindelik gelei tot die gevolgtrekking dat die verskynsel 'n morele paniek is wat, soos een navorser in 2017 gesê het, "honderde bewerings ingesluit het dat duiwelaanbiddende pedofiele in die voorstedelike dagsorgsentrums van die wit Amerikaanse middelklas werkagtig is".[6]

'n Boek van 1994 lui: "Van die meer as 12 000 aangetekende beskuldigings landwyd, was die ondersoekende polisie nie in staat om enige bewerings van georganiseerde kultusmisbruik te bekragtig nie.[7] In Rusland het sake egter anders verloop: Sewe vermeende lede van 'n sataniese kultus is skuldig bevind aan die moord op vier tieners en die skending van hulle liggame in 'n inwydingsritueel in 2008. Twee "Gote" in Rusland het tronkstraf van byna 20 jaar gekry omdat hulle 'n 16-jarige meisie in Januarie 2009 verdrink en geëet het.[8]

Definisies

wysig

Die term "sataniese rituele misbruik" word gebruik om verskillende gedragspatrone, dade en bewerings te beskryf wat tussen uiterse definisies val.[9] In 1988 het 'n landwye studie van seksuele misbruik in Amerikaanse dagsorgsentrums, wat deur David Finkelhor gelei is, bewerings van "rituele misbruik" in drie kategorieë verdeel: kultusgebaseerde ritualisme, waarin die misbruik 'n spirituele of sosiale doel vir die oortreders het; skynritualisme, waarin die doel seksuele bevrediging was en waarin die rituele gebruik is om die slagoffers bang te maak of te intimideer; en psigopatologiese ritualisme, waarin die rituele weens geestesteurings was.[10] Intussen is ook 'n vierde soort beweerde sataniese rituele misbruik geïdentifiseer, waarin klein misdade met 'n dubbelsinnige betekenis (soos graffiti of vandalisme), wat gewoonlik deur tieners gepleeg word, toegeskryf word aan die dade van sataniese kultusse.[11][12][13]

Teen die vroeë 1990's is "sagter" terme gebruik, soos "veeldimensionele kinderseksringe",[14] "rituele misbruik"[15] of "georganiseerde misbruik".[16] Sommige het die kompleksiteit van misbruikgevalle erken waar menige oortreder betrokke is, sonder om oortreders in 'n godsdienstige raamwerk te plaas. Hulle het egter nie daarin geslaag om die term "sataniese misbruik" te verbeter of vervang nie, omdat dit nooit gebruik is om enige rituele buiten die sataniese soort te beskryf nie; laasgenoemde was die kern van die aantygings. Daar is nooit genoem of die misbruik in verband met die Christendom, Islam of ander godsdienste plaasgevind het nie.[17]

Getuienis

wysig

Die Nasionale Sentrum vir die Misbruik en Verwaarlosing van Kinders het 'n studie gedoen wat deur die sielkundige Gail Goodman van die Uiversiteit van Kalifornië gelei is. Onder die 12 000 bewerings van rituele of godsdiensverwante misbruik, was daar geen getuienis van "'n goed georganiseerde sataniese kultus wat kinders seksueel molesteer en martel nie", hoewel daar "oortuigende bewyse was van enkele oortreders of paartjies wat gesê het hulle is by Satan betrokke om die slagoffers te intimideer".[7] In een so 'n geval wat Goodman bestudeer het, was grootouers betrokke "wat swart klede, kerse en Christus op 'n omgekeerde kruis gehad het – en die kinders het 'n seksueel oordraagbare infeksie in hulle kele gehad".[7]

Die bewyse vir sataniese rituele misbruik was hoofsaaklik in die vorm van getuienis deur kinders, asook volwassenes wat beweer het hulle onthou misbruik tydens hulle kinderjare, wat vergeet en tydens geheueherwinningsterapie teruggeroep kon gewees het.[18][19][20]

Ondanks bewerings in Amerika, Nederland, Swede, Nieu-Seeland en Australië, is geen materiële bewyse gevind van 'n georganiseerde, kultusgebaseerde misbruik wat menslike offerandes en kannibalisme insluit nie.[21][22] Hoewel traumaspesialiste dikwels sê die bewerings deur kinders en volwassenes is dieselfde, is die bewerings deur volwassenes in werklikheid erger en vreemder. In 95 persent van die volwassenes se gevalle is herinneringe aan die misbruik herwin tydens psigoterapie.[23]

Volwasse getuienis

wysig

Die grootste deel van die volwasse getuienis is gegee deur mense wat psigoterapie ondergaan het, in die meeste gevalle juis om herinneringe aan sataniese rituele misbruik te herwin.[24][25] Terapeute beweer die pyn wat hulle pasiënte voel, die ooreenkoms tussen hulle stories en die raakpunte van hulle bewerings dui daarop dat sataniese rituele misbruik wel bestaan, maar sulke getuienis ontbreek verifieerbare bewyse en is alles onthou jare of dekades nadat die misbruik na bewering plaasgevind het.[26] In 'n studie met 29 pasiënte in 'n mediese kliniek wat bewerings van sataniese rituele misbruik gemaak het, is geen ooreenkomste van die bewerings gevind in mediese rekords of besprekings met familielede nie.[27] In 'n opname onder 2 709 Amerikaanse terapeute is bevind die meeste bewerings van sataniese rituele misbruik kom van net 16 terapeute, wat dui op dié terapeute se ingesteldheid.[28]

Kinders se bewerings

wysig

Die tweede groep wat bewerings van sataniese rituele misbruik gemaak het, was jong kinders. In die vroeë 1980's het ondersoekers tegnieke gebruik om inligting uit kinders te kry wat baie leidend, afdwingend en suggestief was; druk is op kinders uitgeoefen om getuienis te lewer en skimpe is gegooi wat tot valse verklarings gelei het.[24][29][30] Veranderings in ondervragingstegnieke sedertdien het daartoe gelei dat sulke bewerings verdwyn het.[31]

Die ontleding van die tegnieke in twee verhore (die McMartin-voorskoolse en die Wee Care-kindertuinverhoor) het gelei tot bevindings dat die kinders op 'n hoogs suggestiewe manier ondervra is. In vergelyking met 'n stel onderhoude van die kinderbeskermingsdienste, was die onderhoude tydens die twee verhore aansienlik meer geneig om nuwe suggestiewe inligting tot die onderhoud te voeg; aanprysings, beloftes en positiewe bekragtiging te verskaf; en kinders te vra om oor veronderstelde gebeure voor te gee of te gis.[29]

Spesifieke bewerings in die sake sluit in:

  • Die sien van hekse wat vlieg; reise in 'n warmlugballon; misbruik en reise deur tonnels;[32] die uitkenning van die akteur Chuck Norris van 'n reeks foto's as een van die misbruikers;[33] orgies by karwasplekke en lughawens, kinders wat met toilette afgespoel word na geheime kamers, waar hulle misbruik, agterna skoongemaak en dan aan hulle niksvermoedende ouers terugbesorg word.[32][34][35] (McMartin-voorskoolsaak, met geen forensiese bewyse om die bewerings te staaf nie)
  • Verkragting met messe (insuitende een met 'n lem van 30 cm),[36] stokke, vurke en towerstawwe; misbruik deur 'n nar in 'n towerkamer; die drink van urine onder dwang; vasbinding aan 'n boom terwyl nakend (Fells Acres-dagsorgsentrumsaak, met geen forensiese bewyse om die bewerings te staaf nie)
  • Rituele moord op babas; kinders wat op bote uitgeneem en oorboord gegooi word; reise in warmlugballonne;[37] babas wat teen mure gegooi word; kinders wat met messe en vurke gepenetreer word; die mure en vloere van die sentrum se musiekkamer wat vol urine en ontlasting gesmeer is[38] (Little Rascals-dagsorgsentrumsaak, met geen forensiese bewyse om die bewerings te staaf nie)
  • Om onder dwang aan kinderpornografie en kinderprostitusie deel te neem; marteling; om onder dwang te kyk na pornografieflieks waarin kinders vermoor word[36] (Kern County-kindermolesteringsaak, met geen kinderpornografie wat gevind is om die bewerings te staaf nie)
  • Die geestesiek misbruiker met Noonansindroom het menslike bloed in sataniese rituele gedrink; die kinders ontvoer al kon hy nie bestuur nie;[39] die kinders gedwing om urine en ontlasting te eet; die kinders na geheime kamers geneem; gewelddadige seksdade met hulle gepleeg; 'n kameelperd, konyn en olifant doodgemaak en hulle bloed voor die kinders gedrink.[40] (Faith Chapel Church-rituelemisbruiksaak, met geen forensiese bewyse om die bewerings te ondersteun nie)

Verskeie van dié bewerings het tot skuldigbevindings gelei. Van 22 werknemers by dagsorgsentrums wat in 2007 bestudeer is, was net 3 nog in die tronk, 11 se vonnisse is omgekeer of verwerp, en 8 is vrygelaat voordat hulle hulle volle vonnis uitgedien het.[41]

Skeptisisme

wysig

'n "Morele paniek"

wysig
 
Amerikaanse propaganda teen kommunisme in die tyd van McCarthyisme wat spesifiek op die vermaakbedryf gerig was.

Sataniese rituele misbruik en die sogenaamde "sataniese paniek" is al 'n "morele paniek" genoem[42] en vergelyk met die bloedlaster- en heksejagveldtogte van historiese Europa[43][44][45] en McCarthyisme in die 20ste eeu in die VSA.[30][46][47] Die sosioloog Stanley Cohen, wat die term "morele paniek" geskep het, het die verskynsel genoem "een van die suiwerste gevalle van morele paniek".[48]

Die aanvanklike ondersoeke na sataniese rituele misbruik is gedoen deur antrolopoloë en sosioloë, wat geen bewyse kon kry dat dit bestaan nie; hulle het tot die gevolgrekking gekom die bewerings is as gevolg van gerugte en folklore wat versprei is deur die "mediaophef, Christelike fundamentalisme, professionele mense in geestesgesondheid en wetstoepassing, en advokate in kindermolestering".[49] Sosioloë en joernaliste het die lewendige manier opgelet waarmee sommige evangeliese aktiviste en groepe die bewerings gebruik het om hulle godsdienstige en politieke doelwitte te bevorder.[47]

Ander kommentators het voorgestel die hele verskynsel is dalk 'n bewys van 'n morele paniek oor satanisme en kindermolestering.[50] Skeptiese verduidelikings vir die bewerings het ingesluit 'n poging deur radikale feministe om die kerngesin te ondermyn,[51] 'n teenreaksie teen werkende vroue,[30] homofobiese aanvalle op gay kindersorgwerkers,[52] 'n universele behoefte om in boosheid te glo[53] en 'n vrees van alternatiewe spiritualiteite.[54]

In sy boek Satanic Panic skryf die wenner van die Menckenprys van 1994 van die Free Press Association,[55] Jeffery Victor, die groepe in die VSA wat die gerugte van sataniese rituele misbruik die waarskynlikste sal glo, is plattelandse, swak opgevoede, godsdienstige, konserwatiewe wit blouboordjiegesinne met 'n onwrikbare geloof in Amerikaanse waardes, en met aansienlike angs oor werkverlies, ekonomiese agteruitgang en gesinsverbrokkeling. Victor beskou gerugte van sataniese rituele misbruik as 'n simptoom van 'n morele krisis en 'n manier om 'n sondebok te vind vir ekonomiese ne sosiale gebreke.[56][57]

Verspreiding van gerugte

wysig

Inligting oor die bewerings van sataniese rituele misbruik is versprei deur konferensies wat deur godsdiensgroepe, kerke, die polisie, terepaute en ouers gehou is. Met dié konferensies is agentskappe georganiseer en kommunikasie tussen groepe daargestel wat verkeerd bewese en oordrewe stories as feite versprei het.[58][59]

Lede van plaaslike polisiemagte het los netwerke gestig wat op kultusmisdade gefokus het. Sommige van hulle het hulle as "kenners" beskryf en is genooi om op konferensies oor die land heen te praat. Godsdienstige opwekkingspredikers het oor die gevare van satanisme gepreek en hulle as kenners voorgedoen op plekke waar hulle betaal is om te praat.[60] Daar is later aanvaar die aangeklaagdes is skuldig, en op die hoogtepunt van die paniek was dit moeilik om bewerings te ondersoek. Sommige verhore het voortgeduur slegs gebaseer op getuienis van baie jong kinders sonder bevestigde bewyse.[61] Geen forensiese of bevestigde bewyse is ooit gevind van godsdiensgedrewe kannibalisme of moorddadigde rituele misbruik nie, ondanks uitgebreide ondersoeke.[62][25][63]

Dissosiatiewe identiteitsteuring

wysig

Sataniese rituele misbruik is al verbind met dissosiatiewe identiteitsteuring (DIS), destyds bekend as 'n "gesplete persoonlikheid",[64][65] met sommige DIS-pasiënte wat ook bewerings van kultusmisbruik maak.[66][67] Die eerste persoon wat 'n eerstehandse verhaal oor sataniese rituele misbruik geskryf het, was Michelle Smith, medeskrywer van Michelle Remembers. Smith se terapeut en later man, Lawrence Pazder, het haar met DIS gediagnoseer.[68] Psigiaters wat betrokke was by die Internasionale Vereniging vir die Studie van Trauma en Dissosiasie (toe genoem die Internasionale Vereniging vir die Studie van Gesplete Persoonlikheid en Dissosiasie), veral Bennett G. Braun, het die idee voorgestaan dat daar werklik groepe of mense is wat Satan aanbid en kinders ritueel offer; ook dat duisende mense herinneringe aan sulke misbruik herwin tydens terapie.[69][70] Hy het sulke bewerings openlik bespreek in die vereniging se tydskrif, Dissociation. In 'n hoofartikel van 1989 in die tydskrif vergelyk die hoofredakteur, Richard Kluft, klinici wat nie van hulle pasiënte praat wat herinneringe aan sulke misbruik herwin het nie, met die "goeie Duitsers" gedurende die Holocaust.[71]

In een omstrede artikel is beweer daar is bewyse gevind van die bestaan van antieke en intergenerasie- sataniese kultusse.[72]

Op 'n konferensie in November 1990 het die psigiater en navorser Frank Putnam, toe hoof van die eenheid vir dissosiatiewe steurings van die Nasionale Insituut vir Geestesgesondheid in Maryland, 'n paneelbespreking gelei wat die eerste openbare skeptisisme oor die bewerings deur psigiaters, historici en wetstoepassers geopenbaar het. Ander lede van die paneel sluit in die psigiater George Ganaway, antropoloog Sherrill Mulhern en sielkundige Richard Noll.[73] Die voorstanders van bewerings oor sataniese rituele misbruik het Putnam en ander skeptici soos Noll en Mulhern beskou as bondgenote in 'n veldtog van waninligting om die mense wat daarin glo te verdeel.[74]

In 'n opname met 12 000 gevalle van beweerde rituele of godsdienstige misbruik, is bevind die meeste is met DIS gediagnoseer, sowel as met posttraumatiese stressteuring.[75] 'n Groep pasiënte wat met DIS gediagnoseer was en misbruik in die kinderjare beweer het, het ook ander simptome getoon soos "dissosiatiewe toestande met sataniese ondertone, kwaai posttraumatiese stressteuring, oorlewingskuld, bisarre selfbeserings, ongewone vrese, die seksualisering van sadistiese impulse [...] en dwelmmisbruik".[65]

Toe Philip Coons oor die studie kommentaar gelewer het, het hy gesê die pasiënte is saam in 'n saal gehou vir mense met dissosiatiewe steurings waarin hulle vryelik kon sosialiseer, en dat die herinnerings herwin is met behulp van hipnose (wat hy as twyfelagtig beskou het).[27] Geen gevalle is na wetstoepassers verwys vir verifikasie nie, en geen verifikasie is deur familielede probeer verkry nie. Coons het ook daarop gewys dat bestaande beserings deur die pasiënte self toegedien kon gewees het, dat die ondervindings wat gerapporteer is "treffend baie ooreengestem het en dat baie van die bewerings ontwikkel het terwyl die pasiënte in die hospitaal was".[49] Die geloofwaardigheid van die pasiënte is ook in twyfel getrek; baie van die bewerings is basies onmoontlik en vermeende oorlewendes het nie letsels gehad om te bewys wat hulle deurgemaak het nie.[64]

Valse herinnerings

wysig

Een verduideliking vir die bewerings oor sataniese rituele misbruik is dat dit gebaseer is op valse herinnerings wat veroorsaak is deur die gebruik van gediskrediteerde suggestiewe tegnieke soos hipnose en leidende vrae deur terapeute wat die vatbaarheid van hulle kliënte onderskat het.[76] Die veranderde toestand van bewustheid wat deur hipnose teweggebring word, maak pasiënte geneig om versinsels uit te dink, dikwels met die hulp van hulle terapeute.[77]

Paul R. McHugh, professor van psigiatrie aan die Johns Hopkins-universiteit, bespreek in sy boek Try to Remember die ontwikkelings wat gelei het tot die skepping van valse herinnerings in die sataniese paniek. Volgens McHugh is daar geen samehangende wetenskaplike basis vir die geloof dat seksuele misbruik groot stelselmatige onderdrukking van herinneringe kan veroorsaak wat net deur hipnose, gedwonge onderhoude en ander twyfelagtige tegnieke opgeroep kan word nie.

Dié benadering het behels dat pasiënte van vriende en familie afgesonder word in psigiatriese sale wat gewy is aan die behandeling van dissosiasie, vol pasiënte wat deur dieselfde dokters met dieselfde gebrekkige metodes behandel is en met personeellede wat dieselfde oortuigings gehad het. Dié metodes het in die 1980's begin en verskeie jare voortgeduur, totdat 'n reeks hofsake en aanklagte van mediese wanpraktyke daartoe gelei het dat hospitale nie meer dié benadering ondersteun het nie. In gevalle waar die dissosiatiewe simptome geïgnoreer is, het die gedwonge behandelings opgehou en die pasiënte is uit toegewyde sale verwyder, die bewerings van sataniese verkragting en misbruik het gewoonlik opgehou, "herwonne" herinnerings is as versinsels geïdentifiseer en konvensionele behandelings was gewoonlik suksesvol.[78]

Verwysings

wysig
  1. Bottoms, Bette L.; Davis, Suzanne L. (1 Junie 1997). "The Creation of Satanic Ritual Abuse". Journal of Social and Clinical Psychology. 16 (2): 112–132. doi:10.1521/jscp.1997.16.2.112. ISSN 0736-7236.
  2. Mulhern, Sherrill (1 Oktober 1994). "Satanism, Ritual Abuse, and Multiple Personality Disorder: A Sociohistorical Perspective". International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis. 42 (4): 265–288. doi:10.1080/00207149408409359. ISSN 0020-7144. PMID 7960286.
  3. Lewis, James R.; Tollefsen, Inga B. (12 April 2016). The Oxford Handbook of New Religious Movements: Volume II. Oxford University Press. p. 252. ISBN 978-0-19-061152-1.
  4. Lavin, Talia (20 September 2020). "QAnon, Blood Libel, and the Satanic Panic". The New Republic. Besoek op 24 Oktober 2020.
  5. Isaac, Rael Jean (23 Augustus 2018). "The Last Victim". National Review. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Maart 2019.
  6. Bernier, Celeste-Marie; Sewell, Bevan; Moynihan, Sinéad; Witham, Nick (2017). "Editors' Note". Journal of American Studies. 51 (3): v–vii. doi:10.1017/S0021875817000858.
  7. 7,0 7,1 7,2 Goleman, Daniel (31 Oktober 1994). "Proof Lacking for Ritual Abuse by Satanists". The New York Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Mei 2018. Besoek op 21 Mei 2018.
  8. "The Moscow Times". Besoek op 24 November 2023.
  9. Edge 2001, p. 378.
  10. Finkelhor, David; Williams, Linda Meyer; Burns, Nanci; Kalinowski, Michael (1988). Sexual Abuse in Day Care: A National Study; Executive Summary (Report). Durham, North Carolina: University of New Hampshire. }}
  11. Belitz, J.; Schacht, A. (1992). "Satanism as a Response to Abuse: The Dynamics and Treatment of Satanic Involvement in Male Youths". Adolescence. 27 (108): 855–872. PMID 1471565.
  12. Young, W. C. (1993). "Sadistic Ritual Abuse: An Overview in Detection and Management". Primary Care. 20 (2): 447–458. doi:10.1016/S0095-4543(21)00400-0. PMID 8356163.
  13. Ahmed, M. B. (1991). "High-Risk Adolescents and Satanic Cults". Tex Medicine. 87 (10): 74–76. PMID 1962303.
  14. Lanning, Kenneth V. (1992), Investigator's Guide to Allegations of 'Ritual' Childhood Abuse, archived from the original on 25 Oktober 2003, https://web.archive.org/web/20031025012607/http://www.pointnet.ca/media/igtaorca.pdf, besoek op 27 Desember 2023 
  15. Hudson, Pamela S. (1991). Ritual Child Abuse: Discovery, Diagnosis, and Treatment. Saratoga, California: R&E Publishers. ISBN 978-0-88247-867-8.
  16. Bibby 1996.
  17. Clapton 1993, p. 25.
  18. Edge 2001, pp. 362–63.
  19. LaFontaine 1998, p. 3.
  20. Perrin & Miller-Perrin 2006, pp. 318–20.
  21. Underwager, Ralph C.; Wakefield, Hollida (1995). Return of the furies: an investigation into recovered memory therapy. La Salle, IL: Open Court. pp. 317–321. ISBN 978-0-8126-9272-3. Google books pp. 317–321
  22. Frankfurter 2006, p. 123.
  23. McNally 2003, p. 238.
  24. 24,0 24,1 Frankfurter, David (2003). "The Satanic Ritual Abuse Panic as Religious-Studies Data". Numen. 50: 108–117. doi:10.1163/156852703321103265. ISSN 1568-5276.
  25. 25,0 25,1 LaFontaine 1998, p. 5.
  26. Final Report of the Task Force Studying Ritual Crime, Richmond, VA: Crime Commission Task Force Studying Ritual Criminal Activity, 1991, https://archive.org/details/satanicpaniccrea00vict/page/n290  aangehaal in Victor, 1993, pp. 263-264.
  27. 27,0 27,1 Coons, PM (Junie 1994). "Reports of satanic ritual abuse: further implications about pseudomemories". Perceptual and Motor Skills. 78 (3 Pt 2): 1376–78. doi:10.2466/pms.1994.78.3c.1376. PMID 7936968. S2CID 46126363.
  28. Victor 1993, pp. 257–58.
  29. 29,0 29,1 Schreiber, Nadja; Bellah, Lisa D.; Martinez, Yolanda; McLaurin, Kristin A.; Strok, Renata; Garven, Sena; Wood, James M. (2006). "Suggestive Interviewing in the McMartin Preschool and Kelly Michaels Daycare Abuse Cases: A Case Study". Social Influence. 1 (1): 16–46. doi:10.1080/15534510500361739. ISSN 1553-4529. S2CID 2322397.
  30. 30,0 30,1 30,2 Nathan & Snedeker 1995.
  31. Wood, JM; Nathan, D; Nezworski, MT; Uhl, E (2009). "Child sexual abuse investigations: Lessons learned from the McMartin and other daycare cases". In Bottoms BL; Najdowski CJ; Goodman GS (reds.). Children as Victims, Witnesses, and Offenders: Psychological Science and the Law. New York: Guilford Press. pp. 81–101. ISBN 978-1-60623-332-0.
  32. 32,0 32,1 Eberle & Eberle 1993, pp. 172–73.
  33. Ramsland, Katherine. "McMartin Daycare Case". Crime Library. Besoek op 26 Augustus 2007.
  34. Reinhold, R (24 Januarie 1990). "The Longest Trial – A Post-Mortem. Collapse of Child-Abuse Case: So Much Agony for So Little". New York Times. Besoek op 24 Oktober 2008.
  35. "Los Angeles Presses Inquiry Into Sexual Abuse of Children". Associated Press in New York Times. 1 April 1984. Besoek op 29 Julie 2007.
  36. 36,0 36,1 Garcia, E (2007). Child Day Care Management. Global Media. pp. 22–24. ISBN 978-81-89940-39-3.
  37. Mayfield, M (23 April 1992). "Man convicted in N.C. child sex abuse case". USA Today. Besoek op 22 Desember 2007.
  38. de Young 2004, p. 140.
  39. "Frontline: innocence lost: Other Well-Known Cases". Frontline. 1998. Besoek op 28 Februarie 2010.
  40. Stoesz, David; Costin, Lela B.; Karger, Howard Jacob (1996). The Politics of Child Abuse in America (Child Welfare). Oxford: Oxford University Press. pp. 14–15. ISBN 978-0-19-511668-7.
  41. de Young, Mary (2007). "Two Decades After McMartin: A Follow-Up of 22 Convicted Day Care Employees". Journal of Sociology and Social Welfare. 34 (4): 9–33. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 September 2008. Besoek op 11 Augustus 2008.
  42. de Young 2004.
  43. Goode, Erich; Ben-Yahuda, Nachman (1994). Moral Panics: The Social Construction of Deviance. Cambridge, MA: Wiley-Blackwell. p. 57. ISBN 978-0-631-18905-3.
  44. Frankfurter 2006, p. 2.
  45. Jenkins, P (2004). "Satanism and Ritual Abuse". In JR, Lewis (red.). The Oxford Handbook of New Religious Movements. Oxford University Press. pp. 221–42. ISBN 978-0-19-514986-9.
  46. Jenkins, Philip; Maier-Katkin, Daniel (1992). "Satanism: Myth and reality in a contemporary moral panic". Crime, Law and Social Change. 17 (1): 53–75. doi:10.1007/BF00190171. S2CID 144969144.
  47. 47,0 47,1 Victor 1993.
  48. Cohen, S (2002). Folk devils and moral panics: the creation of the Mods and Rockers. New York: Routledge. p. xv. ISBN 978-0-415-26712-0.
  49. 49,0 49,1 Fraser, GA (1997). The Dilemma of Ritual Abuse: Cautions and Guides for Therapists. American Psychiatric Publishing, Inc. pp. 105–17. ISBN 978-0-88048-478-7.
  50. de Young, Mary (1996). "A painted devil: Constructing the satanic ritual abuse of children problem". Aggression and Violent Behavior. 1 (3): 235–48. doi:10.1016/1359-1789(95)00009-7.
  51. Underwager & Wakefield 1995.
  52. Hood, Lynley (2001). A City Possessed: The Christchurch Civic Creche Case. Longacre Press. ISBN 978-1-877135-62-0.
  53. Frankfurter, D. (2001). "Ritual as Accusation and Atrocity: Satanic Ritual Abuse, Gnostic Libertinism, and Primal Murders". History of Religions. 40 (4): 352–80. doi:10.1086/463648. JSTOR 3176371. S2CID 162259876.
  54. LaFontaine 1998.
  55. "The Mencken Awards: 1982–1996".
  56. Victor 1993, pp. 55–56.
  57. "IPT Journal - "Sexual Attitudes in the Contemporary Legend About Satanic Cults"". www.ipt-forensics.com.
  58. Charlier, T; Downing S (1988). "Allegations Rife, Evidence Slight". The Commercial Appeal. Memphis, TN.; aangehaal in Victor, 1993, p. 17.
  59. "IPT Journal - "The Satanic Cult Scare and Allegations of Ritual Child Abuse"". www.ipt-forensics.com.
  60. Victor 1993, pp. 22–23.
  61. Victor 1993, pp. 16–17.
  62. Bibby 1996, pp. 205–13.
  63. Frankfurter 2006, p. 213.
  64. 64,0 64,1 Van Benschoten, S.C. (1990). "Multiple personality disorder and satanic ritual abuse: The issue of credibility" (PDF). Dissociation. 1 (3): 13–20. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 28 Mei 2008. Besoek op 11 Junie 2008.
  65. 65,0 65,1 Young WC; Sachs RG; Braun BG; Watkins RT (1991). "Patients reporting ritual abuse in childhood: a clinical syndrome. Report of 37 cases". Child Abuse Negl. 15 (3): 181–89. doi:10.1016/0145-2134(91)90063-J. PMID 2043970.
  66. Becker, T; Karriker W; Overkamp B; Rutz, C (2008). "The extreme abuse surveys: Preliminary findings regarding dissociative identity disorder". In Sachs, A; Galton, G (reds.). Forensic aspects of dissociative identity disorder. Londen: Karnac Books. pp. 32–49. ISBN 978-1-85575-596-3.
  67. Sachs, R. (1987). "Issues in treating MPD patients with satanic cult involvement" in Fourth International Conference on Multiple Personality/Dissociative States.: 383–87, Chicago: Rush-Presbyterian-St.Luke's Medical Center.  soos aangehaal in Sakheim, D.K. (1992). Out of Darkness: Exploring Satanism and Ritual Abuse. Lexington Books. ISBN 978-0-669-26962-8.
  68. Victor 1993, p. 81.
  69. Keenan, M (1995-09-01), "The Devil and Dr. Braun", FMSF Newsletter (e-pos-uitgawe) (False Memory Syndrome Foundation) 4 (2), archived from the original on 2013-01-29, https://web.archive.org/web/20130129081216/http://www.fmsfonline.org/braun.html, besoek op 2013-03-03 
  70. Noll, Richard (6 Desember 2013). "When Psychiatry Battled the Devil" (PDF). Besoek op 5 Januarie 2021.
  71. Kluft, RP (1989). "Editorial: Reflections on Allegations of Ritual Abuse" (PDF). Dissociation. 2 (4): 191–193. Besoek op 2 Maart 2013.
  72. Hill, S; Goodwin, J (1989). "Satanism: Similarities between patient accounts and pre-Inquisition historical accounts". Dissociation. 2 (1): 39–44. Besoek op 3 Maart 2013.
  73. Braun, Bennett G. (1990). Dissociative Disorders, 1990: Proceedings of the 7th International Conference on Multiple Personality/Dissociative States...November 9–11, 1990. Chicago: Dissociative Disorders Program, Dept. of Psychiatry, Rush University.
  74. Lockwood, C (1993). Other Alters: Roots and Realities of Cultic and Satanic Ritual Abuse and Multiple Personality Disorder. Minneapolis, MN: CompCare Publishers. pp. 14, 17. ISBN 978-0-89638-363-0.
  75. Bottoms, B.L.; Shaver, P.R.; Goodman, G.S. (1996). "An analysis of ritualistic and religion-related child abuse allegations". Law and Human Behavior. 20 (1): 1–34. CiteSeerX 10.1.1.414.7819. doi:10.1007/BF01499130. S2CID 13979744.
  76. Loftus, E.; Ketcham, K. (1996). The Myth of Repressed Memory: False Memories and Allegations of Sexual Abuse. St. Martin's Press. p. 85. ISBN 978-0-312-14123-3. Besoek op 24 Januarie 2021.
  77. Ellis, Bill (2000). Raising the devil: Satanism, new religions, and the media. Lexington, Ky: University Press of Kentucky. pp. 87–97. ISBN 978-0-8131-2170-3.
  78. McHugh, PR (2008). Try to Remember: Psychiatry's Clash over Meaning, Memory and Mind. Dana Press. ISBN 978-1-932594-39-3.

Bibliografie

wysig

Skakels

wysig